Giá trị của một ngân hàng nằm ở cách thức hiện thực hóa lời hứa với khách hàng
Với cam kết vượt trội hơn mỗi ngày để phục vụ khách hàng Việt Nam một cách bền vững, Techcombank đang tiếp tục phát huy những lợi thế và thành tựu của mình để khẳng định vị thế vững chắc trên thị trường tài chính phát triển nhanh chóng của Việt Nam.
Các con số nói lên tất cả. Hiệu quả hoạt động xuất sắc của Techcombank trong quý I/2021 ghi nhận lợi nhuận trước thuế tăng 76,8% so với cùng kỳ lên 5,5 nghìn tỷ đồng, trên tổng thu nhập hoạt động ngân hàng là 8,9 nghìn tỷ đồng, tăng 46,2%. Trong quý I, Techcombank cũng đã đạt tỷ lệ CASA dẫn đầu ngành là 44,2% và tỷ lệ ROA 3,5%.
Nhằm duy trì hoạt động ổn định và bền vững, Techcombank cũng đã duy trì các chỉ số quan trọng khác ở trên mức trung bình ngành hoặc trên mức yêu cầu pháp định, chẳng hạn tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM), tỷ lệ an toàn vốn (CAR), nợ xấu và khả năng thanh toán nợ.
Tính đến hết quý I năm nay, Techcombank đã thu hút thêm 245.000 khách hàng mới, nâng tổng số khách hàng mà ngân hàng đang phục vụ lên 8,6 triệu khách hàng.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông Jens Lottner - CEO của Techcombank cho biết, ngân hàng đặt mục tiêu đạt mức vốn hóa thị trường 20 tỷ USD vào năm 2025 và đang giữ vững phong độ tiến đến cột mốc đó nhờ việc duy trì đà tăng trưởng 25% mỗi năm.
“Giá trị của một doanh nghiệp thực ra xoay quanh câu chuyện doanh nghiệp có thực hiện được những điều mình đã cam kết hay không. Nếu chúng tôi duy trì mức tăng trưởng 25% mỗi năm, thì mức vốn hóa trong tương lai có thể còn cao hơn con số 20 tỷ USD”, ông nhận định.
Vị CEO nhấn mạnh rằng, mục tiêu của Techcombank là nằm trong Top 10 các ngân hàng của khu vực Đông Nam Á, có quy mô và năng lực để mang đến hành trình trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Để đạt được điều đó, ông Lottner khẳng định Techcombank sẽ tập trung vào việc duy trì tăng trưởng CASA, đồng thời đầu tư vào cơ sở hạ tầng dữ liệu và công nghệ cũng như đội ngũ cán bộ nhân viên.
- Techcombank mới đây công bố kế hoạch đạt được mức vốn hóa 20 tỷ USD vào năm 2025. Điều gì khiến ông tự tin về kế hoạch này?
Ông Jens Lottner: Đối với con số vốn hóa thị trường 20 tỷ đô la, câu hỏi đặt ra là Techcombank có thể tiếp tục quỹ đạo tăng trưởng hiện tại của mình hay không. Chúng tôi tin rằng chúng tôi có thể duy trì tốc độ tăng trưởng 25% trên tất cả các đòn bẩy giá trị chính, có nghĩa là mức tăng trưởng lợi nhuận 25% cũng sẽ được duy trì.
Trong 5 năm tới, chúng tôi có thể tăng thêm 5 tỷ đô la vốn chủ sở hữu, bên cạnh 3,4 tỷ đô la vào cuối quý I. Nhìn vào thực tiễn ở các thị trường khác, có thể thấy các nhà đầu tư sẽ sẵn sàng trả mức giá gấp 2,5 lần giá trị sổ sách cho một doanh nghiệp tăng trưởng 25% với tỷ lệ ROE 20% tại một thị trường tài chính phát triển nhanh như Việt Nam. Điều đó giải thích tại sao chúng tôi nhắm đến con số 20 tỷ đô la.
Tất nhiên, để thực hiện được mục tiêu đó không hề đơn giản. Techcombank là một ngân hàng khá mới so với một số ngân hàng thương mại quốc doanh và các ngân hàng khác trong khu vực. Định giá một doanh nghiệp thực ra xoay quanh câu chuyện doanh nghiệp đó đã đạt được những thành tựu gì trước đây? Doanh nghiệp đó có khả năng thực hiện những điều mình đã hứa hay không?
Theo những tính toán ở trên, bạn có thể thấy nếu như các con số đúng như chúng tôi dự kiến, thì số vốn hóa trong tương lai của Techcombank có thể còn cao hơn 20 tỷ USD. Nếu nhìn và so sánh với các thị trường khác, chúng ta sẽ thấy một khi chúng tôi tạo dựng được uy tín, tỷ lệ giá trên giá trị sổ sách (P/B) sẽ còn cao hơn. Trên thực tế, khát vọng lớn hơn của Techcombank là trở thành ngân hàng Top 10 của ASEAN.
- Techcombank là ngân hàng có tỷ lệ CASA cao nhất trong năm 2020. Nhưng nhiều ngân hàng cũng đang muốn tăng tỷ lệ CASA của họ. Vậy Techcombank sẽ quản lý tăng trưởng CASA ra sao để luôn dẫn đầu?
Ông Jens Lottner: Mặc dù chúng tôi có các nguồn vốn khác, ví dụ phát hành các công cụ nợ bằng đồng đôla Mỹ trên thị trường quốc tế, nhưng duy trì tỷ lệ CASA ở mức cao vẫn là một trong những cột trụ quan trọng trong chiến lược của chúng tôi. Huy động không kỳ hạn không chỉ là nguồn vốn có chi phí tương đối thấp mà còn rất ổn định, cũng như cho phép chúng tôi hiểu khách hàng của mình hơn.
Có hai chiến lược chính mà chúng tôi đang theo đuổi. Thứ nhất, chúng tôi đang phát triển các nền tảng giao dịch ngân hàng tối ưu hơn cho cả khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp, tạo ra những tính năng giao dịch thuận tiện và thông minh cho họ.
Yếu tố "thông minh" ở đây là khả năng hỗ trợ khách hàng hiểu cách họ sử dụng nguồn tiền, hay làm thế nào để tiền của họ sinh lời tốt hơn bằng cách tận dụng các chương trình ưu đãi của ngân hàng, hoặc đầu tư dòng tiền nhàn rỗi, hoặc rút vốn từ hạn mức tín dụng một cách dễ dàng khi họ cần thêm vốn.
Thứ hai, chúng tôi sẽ sử dụng cách tiếp cận chuỗi giá trị. Thanh khoản trong chuỗi giá trị không tự mất đi, mà tại mỗi thời điểm, thanh khoản đó lại thuộc về các chủ thể khác nhau tham gia chuỗi giá trị. Khi doanh nghiệp trả tiền lương cho nhân viên, thì tiền gửi không kỳ hạn của doanh nghiệp đó tại ngân hàng sẽ giảm chỉ sau một đêm, nhưng dòng tiền lại được ghi có vào tài khoản của các nhân viên của doanh nghiệp đó.
Đó là lý do chúng tôi đang cố gắng cung cấp các dịch vụ ngân hàng giao dịch cho khách hàng trong toàn bộ chuỗi giá trị, để đảm bảo CASA dù dịch chuyển thế nào cũng vẫn nằm trong hệ thống của Techcombank. Tôi tin rằng cơ hội còn rất nhiều, và từ những con số hiện tại thì Techcombank vẫn có thể tăng tỷ lệ CASA của mình lên thêm nữa.
- Ông đã nói về chuỗi giá trị. Việc tham gia vào chuỗi giá trị sẽ định vị Techcombank ra sao trên thị trường?
Ông Jens Lottner: Việc tham gia chuỗi giá trị bắt nguồn từ phương châm lấy khách hàng làm trọng tâm của Techcombank. Yếu tố thành công của một chuỗi giá trị là đảm bảo hàng hóa dịch chuyển không gián đoạn từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng, tăng doanh số và giảm chi phí tồn kho.
Khi hàng hóa luân chuyển thì dòng tiền cũng luân chuyển từ tay người này sang tay người khác. Ngân hàng tham gia với vai trò cấp thanh khoản xuyên suốt chuỗi và giảm thiểu rủi ro cho các bên, giúp cho chuỗi hoạt động trơn tru.
Khi tham gia một chuỗi, chúng tôi sẽ cố gắng để hiểu được có những vấn đề gì đang xảy ra và chuỗi đang bị đứt đoạn ở đâu. Ví dụ, trong lĩnh vực ReCom của Techcombank, chúng tôi sẽ cố gắng xem xét các phương pháp để rút ngắn thời gian nhiều nhất có thể cho khách hàng từ khâu mua lại quỹ đất cho đến giai đoạn bàn giao căn hộ. Với ngành FMCG cũng tương tự như vậy.
- Nói về cạnh tranh, nhiều ngân hàng đang đẩy mạnh hoạt động ở các lĩnh vực mà Techcombank có lợi thế, như cho vay mua nhà thế chấp. Techcombank có những chiến lược gì để tiếp tục dẫn đầu?
Ông Jens Lottner: Tham gia vào lĩnh vực cho vay mua nhà thế chấp không phải là không có rủi ro. Không có lĩnh vực kinh doanh nào là không có rủi ro cả. Nếu các ngân hàng muốn tham gia sâu vào lĩnh vực này, họ cần hiểu chính xác cách thức hoạt động của toàn bộ chuỗi giá trị.
Để thành công ở mảng này, Techcombank có những hiểu biết và kinh nghiệm không dễ sao chép. Tuy nhiên, chúng tôi cũng nhận thấy áp lực về lãi suất cho vay khi các ngân hàng khác cũng muốn đẩy mạnh lĩnh vực này. Đó là lý do tại sao tôi nhấn mạnh việc duy trì tăng trưởng CASA để có nguồn vốn chi phí thấp và quyền lựa chọn các phân khúc mà chúng tôi muốn tham gia.
Mặc dù chúng tôi sẽ không tham gia một cuộc chiến về giá, chúng tôi cũng cần làm tốt hơn trong việc định giá các rủi ro và sẽ có những cách tính lãi suất dựa trên rủi ro riêng cho từng phân khúc khách hàng hoặc từng dự án khác nhau. Việc này đòi hỏi phải có dữ liệu lịch sử, cũng không hề dễ dàng. Vì thế, bất cứ ngân hàng nào muốn tham gia lĩnh vực này bằng chiến lược giá sẽ phải đối mặt với rủi ro và cũng không thể dùng giá để cạnh tranh được lâu dài, vì đó không phải là một chiến lược bền vững.
Tương tự với CASA, Techcombank đã rất thành công với chương trình miễn phí chuyển tiền trực tuyến (Zero Fee). Nhưng cho đến hiện tại, chiến dịch này đã trở nên phổ biến. Vì vậy, để có thể thành công, chúng ta cần cách đi bền vững hơn. Cuối cùng thì câu chuyện vẫn xoay quanh khả năng giao dịch thuận tiện và thông minh, giúp khách hàng giao dịch an toàn và không bị gián đoạn chính là tạo ra giá trị cho dòng tiền của họ.
Các chương trình khách hàng thân thiết và hoàn tiền giao dịch là ví dụ, nhưng cách thức thực hiện để mang lại trải nghiệm khách hàng tốt hơn sẽ là yếu tố khách hàng quyết định lựa chọn ngân hàng nào. Đó là lý do chúng tôi đang đầu tư rất nhiều vào công nghệ, từ nền tảng giao dịch, hạ tầng dữ liệu cho đến marketing số, nhằm tạo ra trải nghiệm mới mẻ và giúp khách hàng quản lý đồng tiền của họ theo cách thuận lợi, thông minh.
Trong vòng 5 năm tới, Techcombank sẽ đầu tư hơn 10 nghìn tỷ đồng vào công nghệ và chỉ riêng cơ sở hạ tầng dữ liệu sẽ chiếm hơn 1,5 nghìn tỷ đồng trong vài năm tới.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng dành nhiều thời gian để cố gắng hiểu về các sản phẩm dịch vụ của đối thủ cạnh tranh. Chúng tôi không ngại sao chép nếu chúng tôi tin rằng sản phẩm của họ thực sự tốt. Nhưng ai mới thực sự là đối thủ?
Trong thời đại công nghệ này, chúng tôi phải nhìn sang các doanh nghiệp ngoài ngân hàng. Sẽ ra sao nếu Grab bắt đầu ra mắt sản phẩm cho vay ở quy mô lớn? Hoặc nếu Lazada tham gia tài trợ chuỗi cung ứng? Đây là những doanh nghiệp có khả năng tiếp cận khách hàng rất rộng, được đầu tư lớn và không phải chịu sự quản lý chặt chẽ.
Câu trả lời tốt nhất cho việc cạnh tranh với họ là đầu tư vào công nghệ, dữ liệu và con người. Techcombank có lợi thế là một tổ chức ngân hàng được tin cậy và điều đó giúp chúng tôi có một vị thế tốt. Mặt tốt của cạnh tranh là cuối cùng, khách hàng sẽ được hưởng lợi, nhưng khách hàng cũng sẽ là người quyết định người thắng cuộc.
Khi chúng tôi giảm thiểu rủi ro cho các bên trong chuỗi giá trị, điều đó làm giảm thời gian và nhu cầu tài chính cho cả chuỗi, và cuối cùng, lợi nhuận thu được từ đó có thể được chia cho tất cả các bên.
Nếu chúng tôi có thể nhân rộng mô hình này trong nhiều lĩnh vực khác, chúng tôi sẽ đa dạng hóa được danh mục khách hàng doanh nghiệp lớn của mình và cũng có thể phục vụ phân khúc doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tốt hơn. Từ đó, Techcombank có thể gia tăng tín dụng và có cơ hội tiếp tục tăng trưởng tín dụng ở mức 25%.
- Với việc tham gia vào phân khúc SME, xin ông chia sẻ chi tiết hơn?
Ông Jens Lottner: Techcombank rất muốn tăng tín dụng cho phân khúc khách hàng SME, nhưng cũng cần thực hiện một cách cẩn trọng. Trước đây, chúng tôi đã cố gắng tham gia sâu hơn vào phân khúc này, nhưng có lẽ khi đó chúng tôi chưa có mô hình phù hợp và chưa thực sự hiểu đủ về rủi ro trong ngành. Hiện nay, chúng tôi thấy cơ hội rất tốt để tham gia. Cuối năm nay, Techcombank sẽ giới thiệu hai hệ thống tín dụng mới, giúp chúng tôi đánh giá, thẩm định và cấp tín dụng theo một cách khác hẳn, mang lại các giải pháp tốt hơn cho cả khách hàng mới và khách hàng hiện tại.
- Quan điểm của ông về đại lý ngân hàng như thế nào? Và Techcombank đang tham gia như thế nào?
Ông Jens Lottner: Các tổ chức đều đang quan tâm đến việc thúc đẩy tài chính toàn diện, điều mà một mình hệ thống ngân hàng truyền thống khó thực hiện được. Tuy nhiên, việc trao cho mỗi cửa hàng tạp hóa một số chức năng của một ngân hàng không phải là một lựa chọn tốt nhất.
Chúng tôi đã nghiên cứu một số mô hình tại các thị trường như Thái Lan hay Philippines. Hợp tác giữa các thành phần kinh tế như viễn thông với ngân hàng, hay ngân hàng với nhà bán lẻ, sẽ hình thành những mô hình đại lý ngân hàng có hiệu quả kinh tế hơn và phục vụ tập khách hàng rộng hơn.
Một chương trình quan trọng như vậy cần được xây dựng theo hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) để đảm bảo an toàn dữ liệu, bảo mật giao dịch...
Tôi tin rằng các công ty lớn như Masan và Techcombank có thể thiết lập được một mô hình rất an toàn và có khả năng mở rộng nhanh chóng trong việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ ngân hàng cơ bản cho mọi hộ gia đình ở Việt Nam, thông qua kết hợp công nghệ với sự hiện diện vật lý của hệ thống các cửa hàng bán lẻ.
Nếu chúng tôi tìm ra được mô hình phù hợp đúng theo chỉ đạo của NHNN, chúng tôi sẽ thực hiện thí điểm. Ý tưởng về đại lý ngân hàng vẫn còn đang ở giai đoạn sơ khai, nhưng chúng tôi tin rằng cơ hội là rất lớn.
- Nhiều ngân hàng cũng đang có mục tiêu tăng vốn điều lệ. Còn Techcombank thì sao?
Ông Jens Lottner: Chúng tôi không quá lo lắng đến việc tăng vốn điều lệ mà thay vào đó tập trung nhiều hơn vào các chỉ số như hệ số an toàn vốn (CAR). Hệ số CAR tối thiểu do NHNN quy định là 8%, nhưng nếu nhìn vào các ngân hàng lớn trong khu vực, tỷ lệ này vào khoảng 15 - 16%. Đó cũng là mức khiến chúng tôi cảm thấy yên tâm trong dài hạn. Hệ số CAR của Techcombank đang ở mức 16%. Nếu chúng tôi duy trì được tỷ lệ này thì việc tăng vốn điều lệ không phải yêu cầu cấp thiết.
- NHNN mới điều chỉnh hạn mức tín dụng theo quý. Điều này có gây ra thách thức gì cho hoạt động của ngân hàng không?
Ông Jens Lottner: Cho đến nay, chúng tôi chưa gặp bất kỳ vấn đề gì. Cách phân bổ này của NHNN là để hiểu rõ hơn nhu cầu của thị trường và điều chỉnh hạn mức tăng trưởng tín dụng một cách phù hợp, tránh tăng trưởng tín dụng quá nóng hoặc hạn chế tăng trưởng tín dụng khiến làm chậm tốc độ tăng trưởng GDP.
Nếu có bất cứ thay đổi gì, tại Techcombank chúng tôi vẫn có các công cụ khác để đảm bảo sự linh hoạt trong bảng cân đối tài chính nhằm giúp ngân hàng đáp ứng nhu cầu tín dụng của khách hàng.
- Trân trọng cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!/.
