Tuy nhiên, bên mời thầu vẫn tiếp tục mở hồ sơ đề xuất tài chính mà không giải thích lý do loại liên danh gồm 2 nhà thầu hàng đầu này.
Nhà thầu bị loại đề nghị làm rõ nguyên nhân
Gói thầu nêu trên có giá gói thầu hơn 1.046 tỷ đồng, bảo đảm dự thầu 20 tỷ đồng, sử dụng ngân sách TP. Hải Phòng, được đấu thầu rộng rãi trong nước theo phương thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ. Gói thầu do Sở GTVT Hải Phòng làm chủ đầu tư, Ban QLDA khu vực các công trình GTVT làm đại diện chủ đầu tư, trực tiếp mời thầu. Trong thời gian phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) đã có 12 nhà thầu đến mua hồ sơ. Đến thời điểm đóng thầu là 14h ngày 17/8/2018, chỉ có 3 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu (HSDT).
Mặc dù đây là gói thầu có quy mô lớn nhưng chỉ sau 5 ngày đã chấm xong hồ sơ kỹ thuật. Ngày 22/8/2018, Ban QLDA khu vực các công trình GTVT có văn bản thông báo danh sách nhà thầu đạt yêu cầu về kỹ thuật. Theo đó, 2 nhà thầu được đánh giá đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật là Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Trung Chính; Liên danh Công ty CP Xây dựng cầu 75 - Công ty CP Đạt Phương - Tổng công ty Thăng Long - Công ty CP Tập đoàn Đầu tư Xây dựng HJC - Công ty CP Tập đoàn CK4 - Công ty TNHH Xây dựng Thành Phát.
Nhà thầu bị loại là Liên danh Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1 (Cienco 1) - Công ty CP Tập đoàn Cienco4 (Liên danh Cienco1 - Cienco4) với lý do hồ sơ đề xuất kỹ thuật không đáp ứng yêu cầu của HSMT. Tại thông báo này, bên mời thầu không nêu ra lý do cụ thể để loại Liên danh nhà thầu Cienco1 - Cienco4. Đồng thời, thông báo thời gian mở hồ sơ đề xuất tài chính là 14h30 ngày 23/8/2018.
Ngay sau khi nhận được văn bản thông báo của đại diện Chủ đầu tư, Liên danh Cienco1 - Cienco4 đã có văn bản gửi Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng, Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng và Giám đốc Ban QLDA khu vực các công trình GTVT đề nghị dừng mở hồ sơ đề xuất tài chính và làm rõ nguyên nhân loại Liên danh nhà thầu này.
Nhà thầu kiến nghị cho rằng, Liên danh Cienco1 - Cienco4 gồm 2 thành viên là các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực xây dựng công trình giao thông, có nhiều năng lực và kinh nghiệm trong xây dựng công trình cầu, đường, nút giao, hầm trong đô thị tương tự như Gói thầu số 07. Từ lúc mở hồ sơ đề xuất kỹ thuật đến lúc ra thông báo kết quả chấm hồ sơ đề xuất kỹ thuật (5 ngày), đại diện Chủ đầu tư cũng không có bất kỳ văn bản nào yêu cầu nhà thầu làm rõ HSDT.
Vì sao từ chối làm rõ lý do loại nhà thầu?
Mặc dù Liên danh Cienco1 - Cienco4 đã có văn bản kiến nghị làm rõ nguyên nhân loại Nhà thầu, tuy nhiên, ngày 23/8/2018, bên mời thầu đã có Văn bản số 323/BQLDA-DA2 khẳng định sẽ không thông báo, giải thích lý do Nhà thầu không vượt qua bước đánh giá về kỹ thuật cho đến khi công bố kết quả lựa chọn nhà thầu.
Gói thầu số 07 có giá gói thầu là hơn 1.046 tỷ đồng , bảo đảm dự thầu 20 tỷ đồng.
Bên mời thầu đã dấn chiếu Khoản 5 Điều 28 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP: “Bên mời thầu phải thông báo danh sách các nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật đến tất cả các nhà thầu tham dự thầu, trong đó mời các nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật đến mở hồ sơ đề xuất về tài chính”. Theo bên mời thầu, quy định này có nghĩa là, trong thông báo danh sách các nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật không phải nêu lý do nhà thầu không vượt qua bước đánh giá về kỹ thuật.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia về đấu thầu, việc không giải thích nguyên nhân loại nhà thầu ở bước thông báo kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất về kỹ thuật là không thuyết phục, né tránh trách nhiệm của bên mời thầu, có nguy cơ làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu. Bởi vì Khoản 4 Điều 5 Thông tư 23/2015/TT-BKHĐT quy định: “Trường hợp gói thầu áp dụng phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ, bên mời thầu phải gửi thông báo bằng văn bản về kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất về kỹ thuật đến các nhà thầu tham dự thầu. Trong văn bản thông báo phải nêu rõ tên nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật, lý do các nhà thầu không đáp ứng về kỹ thuật, thời gian, địa điểm mở hồ sơ đề xuất về tài chính. Các nhà thầu không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật có thể cử đại diện tham dự lễ mở hồ sơ đề xuất về tài chính”.
TS. Nguyễn Việt Hùng, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý đấu thầu (Bộ KH&ĐT) cho rằng, khi nhà thầu đã có đơn kiến nghị yêu cầu chủ đầu tư/bên mời thầu làm rõ lý do loại nhà thầu thì theo quy trình giải quyết kiến nghị được quy định tại Điều 92 Luật Đấu thầu, chủ đầu tư, bên mời thầu phải có trách nhiệm giải quyết kiến nghị của nhà thầu, không thể bao biện để từ chối, né tránh trách nhiệm làm rõ nguyên nhân loại nhà thầu. Trong trường hợp nhà thầu thấy chủ đầu tư, bên mời thầu giải quyết kiến nghị không thỏa đáng thì kiến nghị lên cấp cao hơn hoặc khởi kiện ra tòa án nếu thấy lợi ích hợp pháp của mình bị ảnh hưởng.