UBND TP. Hà Nội vừa báo cáo HĐND thành phố về việc triển khai các dự án đầu tư công khẩn cấp nhằm kịp thời xử lý tình trạng úng ngập trên địa bàn.
Theo báo cáo, thời gian qua, Hà Nội đã xảy ra nhiều đợt úng ngập diện rộng, kéo dài do ảnh hưởng của bão, gây thiệt hại lớn về tài sản và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân. Qua rà soát, thành phố xác định 6 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ngập úng nghiêm trọng.
Thứ nhất, hệ thống thoát nước và các công trình đầu mối tiêu thoát nước chưa được đầu tư đồng bộ, tiến độ triển khai chậm. Khu vực nội thành có diện tích hơn 313 km2 nhưng hiện chỉ khoảng 77,5 km2 thuộc lưu vực sông Tô Lịch được đầu tư hệ thống thoát nước, đạt 24,7%.
Thứ hai, các nguồn tiêu và trạm bơm đầu mối được đầu tư chậm. Tổng công suất yêu cầu của các công trình đầu mối thoát nước thuộc vùng Tả Đáy là 811,5m3/s, song hiện mới đạt khoảng 164,5m3/s, tương đương 20%.

TP. Hà Nội khi ngập lut. Nguồn ảnh: Báo Tiền Phong
Nguyên nhân thứ ba là trạm bơm Yên Nghĩa, dù có công suất thiết kế 120m3/s, song chưa phát huy hiệu quả do thiếu hệ thống hồ điều hòa; kênh La Khê dẫn nước về trạm chưa hoàn chỉnh; kênh xả ra sông Đáy không bảo đảm công suất khi mực nước sông dâng cao.
Trong khi đó, công trình đầu mối Liên Mạc với công suất 170m3/s hiện đang thi công, khiến việc tiêu thoát nước khu vực đô thị ngoài nội đô vẫn phụ thuộc nhiều vào mực nước sông Nhuệ.
Thứ tư, hệ thống hồ điều hòa theo quy hoạch triển khai chưa đồng bộ. Tổng diện tích hồ điều hòa theo quy hoạch khoảng 5.405ha, song hiện mới đạt khoảng 1.010ha, tương đương 18,7%.
Thứ năm, công tác đầu tư và quản lý hệ thống thoát nước tại một số đô thị mới chưa đồng bộ; hệ thống thoát nước nội khu đã được xây dựng nhưng chưa khớp nối với hệ thống tiêu thoát nước chung của thành phố.
Cuối cùng, cao độ nền của nhiều khu vực phát triển mới chưa đồng bộ với khu vực xung quanh. Một số khu đô thị có cốt nền thấp, khi mưa lớn nước dồn nhanh gây ngập cục bộ, trong khi các nguồn xả và trạm bơm đầu mối chưa được đầu tư đầy đủ.
Trước thực trạng trên, thành phố cho rằng việc xây dựng các công trình khẩn cấp là cần thiết nhằm tăng cường năng lực tiêu thoát nước, chủ động ứng phó thiên tai, bảo đảm nguồn nước sạch, duy trì dòng chảy sông Tô Lịch và cải thiện tình trạng ô nhiễm sông hồ.
Theo tham mưu của Sở Xây dựng, UBND thành phố đã ban hành 10 quyết định lệnh xây dựng công trình khẩn cấp với tổng mức đầu tư dự kiến gần 5.600 tỷ đồng.
TP. Hà Nội cũng chỉ đạo ưu tiên bố trí nguồn lực, rút ngắn thủ tục đầu tư, bảo đảm các hạng mục chính của 10 dự án cơ bản hoàn thành trước mùa mưa bão năm 2026.
Các dự án bao gồm cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới các hạng mục công trình thoát nước tại nhiều khu vực như Resco, Ecohome, Tây Hồ Tây, Đoàn Ngoại giao, Ciputra, Võ Chí Công, Long Biên, Đông Anh và Gia Lâm; cải tạo tuyến kênh Thụy Phương để bổ cập khẩn cấp nước cho sông Tô Lịch, đồng thời giảm ngập cục bộ tại các khu vực lân cận; cải tạo tuyến hạ lưu sông Kim Ngưu kết nối sông Tô Lịch với Trạm bơm Yên Sở; nâng công suất các trạm bơm hiện hữu, lắp đặt trạm bơm dã chiến và cải tạo, xây dựng mới hệ thống cống, rãnh thoát nước dọc Đại lộ Thăng Long.
Cùng với đó, Hà Nội sẽ đầu tư xây dựng loạt hồ điều hòa gồm Phú Đô, Yên Nghĩa 1, Yên Nghĩa 2, Thụy Phương 2 và hồ đầu mối Mễ Trì (Hồ Đồng Bông 2), đồng thời bổ sung các trạm bơm hồ, bể điều tiết và hệ thống đường ống thoát nước thuộc lưu vực sông Tô Lịch và Tả Nhuệ.