Lời tòa soạn: Tích góp từng đồng, vay mượn khắp nơi để mua chung cư, nhiều người đã nghĩ mình sẽ có không gian sống tuyệt vời, nhưng hàng loạt vấn đề phát sinh đã khiến cư dân chung cư "vỡ mộng" bởi chiêu trò của chủ đầu tư. Chỉ bởi một phần những nhà đầu tư "ăn xổi" năng lực có hạn nhưng "thủ đoạn" vô biên, quảng cáo "biến không thành có" hay "có một nói mười" đã biến giấc mơ an cư của người dân thành nỗi ác mộng kinh hoàng.
Với mong muốn chia sẻ và đồng hành cùng người dân đang có ý định hoặc đã mua chung cư, chúng tôi sẽ đăng tải định kỳ những bài viết chất lượng và chính xác nhất về tình hình các dự án đang mở bán hay đã đi vào hoạt động cũng như chia sẻ ý kiến của các chuyên gia hàng đầu, luật sư nổi tiếng... để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng một cách thiết thực nhất.
Rà soát tiêu chuẩn lô gia, cửa sổ tại các chung cư
Theo các chuyên gia xây dựng, việc xây dựng chung cư đã có quy chuẩn, quy định riêng ở mỗi hạng mục. Vì vậy, trách nhiệm đầu tiên là ý thức từ mỗi gia đình, rồi đến trách nhiệm kiểm tra, tuyên truyền của chính quyền địa phương và các ban quản lý toà nhà.
Mới đây, trước thực trạng xảy ra hàng loạt sự cố trẻ em bị rơi từ chung cư xuống đất, tử vong thương tâm, Sở Xây dựng Hà Nội đã có văn bản yêu cầu các đơn vị chức năng của Sở tiến hành rà soát, kiểm tra các nội dung quy định liên quan đến an toàn sử dụng, an toàn sinh mạng con người cho các công trình, tòa nhà.
Cụ thể, Sở Xây dựng Hà Nội yêu cầu các phòng quản lý xây dựng và cấp phép xây dựng, rà soát giải pháp thiết kế các công trình công cộng và nhà ở. Trong đó, đặc biệt lưu ý về quy cách thiết kế cầu thang, hành lang, lô gia, thiết kế cửa sổ, hệ thống vách kính ngoài nhà bảo đảm an toàn sử dụng, an toàn sinh mạng con người theo quy chuẩn về nhà ở và công trình công cộng; các tiêu chuẩn thiết kế có liên quan trong quá trình thẩm định thiết kế và cấp phép xây dựng các công trình.
Thực hiện Luật Trẻ em năm 2016, Quyết định số 234/QĐ-TTg ngày 05/02/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2016 - 2020, Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 26/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các giải pháp bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em, Cục Trẻ em đề nghị Sở Xây dựng TP. Hà Nội rà soát các quy định và việc thực hiện các tiêu chuẩn, tiêu chí an toàn cho trẻ em tại các công trình xây dựng, chung cư, nhà cao tầng để phòng, ngừa tai nạn thương tích do ngã ở trẻ em. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành tiêu chuẩn, tiêu chí an toàn cho trẻ em phòng, chống tai nạn thương vong tại các công trình xây dựng, chung cư, nhà cao tầng.
Đối với Chi cục Giám định xây dựng, Thanh tra Sở Xây dựng: Tập trung kiểm tra theo chức năng, nhiệm vụ việc thi công xây dựng các công trình bảo đảm tuân thủ theo đúng thiết kế, Giấy phép xây dựng đã được phê duyệt; không nghiệm thu, đưa vào sử dụng công trình xây dựng chưa bảo đảm các quy chuẩn, tiêu chuẩn thiết kế có liên quan.
Đồng thời, phối hợp với cơ quan Công an và các cơ quan liên quan xác minh, điều tra làm rõ các vụ việc rơi ngã gây tử vong cho trẻ em tại các chung cư, nhà cao tầng. Xử lý theo thẩm quyền hoặc trình cơ quan có thẩm quyền xử lý nghiêm minh việc thiếu trách nhiệm của các cơ quan, cá nhân dẫn đến các vụ tai nạn, thương tích gây tử vong trẻ em. Đơn vị này đề nghị, trong quá trình thực hiện và giải quyết các vụ việc, đề nghị thông tin về Cục Trẻ em.
Trước đó, trả lời về vấn đề sự an toàn ở các chung cư cao tầng khi lan can, giếng trời, cửa sổ không song sắt đều trở thành những cái "bẫy" cực kỳ nguy hiểm đối với trẻ em, đa số chủ dự án, ban quản lý của các khu chung cư đều cho biết việc thiết kế, xây dựng đã được các cơ quan chức năng kiểm tra và thông qua, đảm bảo an toàn cho cư dân. Tuy nhiên, khi đưa vào sử dụng, nhận thấy có phát sinh vấn đề bất cập đối với gia đình có con nhỏ, ban quản lý cũng đã khuyên nên chủ động lắp đặt thêm chấn song nơi cửa sổ và gắn lưới an toàn tại khu vực lan can nhưng không phải gia đình nào cũng thực hiện theo.
Lan can, ban công, cửa sổ chung cư đều là những cái "bẫy" cực kỳ nguy hiểm đối với trẻ em.
Trong khi đó, PGS.TS. Trần Chủng - Nguyên Cục trưởng Cục giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) - Chủ tịch Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam cho biết: "Sự việc các bé bị rơi từ tầng cao ở chung cư xuống, trách nhiệm một phần cũng thuộc về chính quyền địa phương, quản lý toà nhà trong việc kiểm tra độ an toàn và ý thức trách nhiệm của mỗi gia đình. Bởi điều kiện để một chung cư được nghiệm thu là phải đúng, đủ theo các điều kiện, quy định của quy chuẩn về xây dựng".
Theo ông, quy chuẩn 05 về An toàn sinh mạng đã quy định rất rõ các điều kiện để đảm bảo an toàn cho con người. Đối với lan can chung cư thì không thấp hơn 1,4 mét, bền vững, không đổ và các cấu tạo như xếp song theo chiều dọc, không được tạo điều kiện cho trẻ em leo trèo như tạo hoa văn, hay kể cả các vật dụng khác không dễ dàng rơi lọt. Chính vì vậy, một chung cư trước khi đưa vào sử dụng thì phải được nghiệm thu đúng theo quy chuẩn hiện hành. Các gia đình phải chú ý đừng biến lan can thành nhà kho để tạo điều kiện cho các cháu nhỏ leo trèo như hộp xốp, ghế... Phụ huynh phải có kiến thức an toàn ở chung cư để giảm thiểu rủi ro cho gia đình.
Ngày 31/12/2019, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 21 Ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Nhà chung cư. Trong đó nêu rõ: Nhà chung cư, nhà chung cư hỗn hợp phải tuân thủ các quy định về an toàn sinh mạng và sức khỏe theo quy chuẩn 05 của Bộ xây dựng.
Theo đó, để bảo vệ khỏi ngã, xô và va đập, quy chuẩn 05 của Bộ xây dựng có quy định về lan can như sau:
- Chiều cao tối thiểu của lan can logia và sân thượng ở các vị trí cao từ 9 tầng trở lên đối với nhà ở, cơ quan, trường học, công sở và các công trình công cộng phải từ 1400mm (1,4m) trở lên, ở các vị trí khác, chiều cao tối thiểu phải từ 1,1m.
- Đối với công trình có trẻ em dưới 5 tuổi sử dụng thì lan can phải cấu tạo không cho trẻ em dễ trèo qua và không có lỗ hổng đút lọt quả cầu đường kính 100mm. Vì thế không nên bố trí các thanh ngang để trẻ tựa chân trèo qua lan can.
Về an toàn sử dụng kính, quy chuẩn 05 có quy định: Cửa sổ, cửa mái và cửa thông gió phải đảm bảo đóng, mở hoặc điều chỉnh độ mở một cách an toàn.
Bài học "cảnh tỉnh" cho mọi cư dân nhìn từ loạt tai nạn thương tâm ở chung cư
Sáng 31/8/2020, lãnh đạo CA phường Trung Hoà, quận Cầu Giấy, Hà Nội xác nhận trên địa bàn vừa xảy ra vụ việc một bé gái 6 tuổi rơi từ tầng 12 chung cư ở ngõ Hoàng Ngân tử vong thương tâm. Thời điểm xảy ra vụ việc đau lòng bố mẹ bé gái không có ở nhà. Bước đầu xác định cháu bé bị rơi ngã ra ngoài vì không có thanh chắn song sắt ở ban công.
21/4/2019, bé trai 4 tuổi bị rơi từ tầng 11 của chung cư Vina Hud Cửu Long trên đường Minh Khai, phường Vĩnh Tuy, Hà Nội đã không qua khỏi do chấn thương quá nặng
4/3/2019, một cháu bé khoảng 5 tuổi thiệt mạng ở chung cư Rice City Linh Đàm (Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai) cũng với lý do tương tự.
Ngày 15/11/2018, một bé gái khoảng 5 tuổi rơi từ ban công tầng 7 chung cư N03 Dịch Vọng (Cầu Giấy, Hà Nội) xuống đất, được người dân đưa đi cấp cứu trong tình trạng nguy kịch...
Bài học cảnh tỉnh các bậc PH đang sinh sống tại các chung cư cao tầng sau hàng loạt sự việc thương tâm.
Việc liên tiếp xảy ra các trường hợp trẻ tử vong thương tâm do rơi từ các tầng cao chung cư xuống đất đã khiến các gia đình có trẻ nhỏ càng trở nên hoang mang, lo ngại. Ngoài một số nguyên nhân do bố mẹ chủ quan thì nguyên nhân chính vẫn là do cửa sổ và ban công của tòa nhà thiếu các thiết bị bảo vệ an toàn. Đã có nhiều cảnh báo được đưa ra, song, nhiều bậc phụ huynh vẫn còn chủ quan, chưa thật sự chú ý đến việc đảm bảo an toàn cho con nhỏ trong chính ngôi nhà của mình.
Kiến trúc sư (KTS) Phạm Thanh Tùng – Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam chia sẻ với báo chí sau hàng loạt sự việc trẻ em bị rơi từ nhà cao tầng xuống đất: "Đối với cửa sổ tại các chung cư, nhà cao tầng không được mở rộng, cửa sổ mở đẩy rộng là phải có chấn song sắt. Tuy nhiên, để phục vụ công tác cứu hoả, các cửa sổ chung cư, nhà cao tầng hiện nay không khuyến khích làm chấn song cửa. Cửa sổ nhà cao tầng, chung cư là cửa sổ mở nghiêng, không mở quá 15 độ, đề phòng không ai trèo qua được.
Dù đã có quy định rất nghiêm ngặt nhưng nhiều đơn vị thi công, chủ đầu tư vẫn không thực hiện nghiêm túc, thiếu sự trách nhiệm của các bên. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều công trình chưa đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn trong thiết kế nhưng đã đưa người dân vào ở. Khi công trình đưa vào sử dụng phải có nghiệm thu, có đại diện các cơ quan như: Xây dựng, chủ đầu tư, phòng cháy chữa cháy, thiết kế, rồi các ngành chức năng khác để kiểm tra, rà soát".
KTS nhấn mạnh thêm, dù quy định thế nào thì mỗi hộ dân phải có ý thức trông nom trẻ con trước tiên. Các hạng mục trong chung cư đã thiết kế đúng, được nghiệm thu thì không khuyến khích người dân lắp lưới an toàn ở ban công (có thể lắp ở logia), để kiến trúc của công trình và công tác phòng cháy chữa cháy được đảm bảo.
