Tại hội nghị tổng kết công tác năm 2024, ngày 21/12, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho biết, chỉ tiêu thu ngân sách từ đấu giá quyền sử dụng đất của thành phố trong năm 2024 là hơn 25.100 tỷ đồng. Hết tháng 11, thành phố đã thu 18.599 tỷ đồng, đạt khoảng 74% kế hoạch và ước đến cuối năm 2024 sẽ hoàn thành 100% kế hoạch.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, con số này đã tăng gần gấp đôi so với các năm trước (trung bình gần 10.000 tỷ đồng mỗi năm). Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Hà Nội thừa nhận việc đấu giá đất trên địa bàn vẫn còn tồn tại một số hạn chế.
Đơn cử, Điều 159 Luật Đất đai 2024 quy định, giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp thửa đất, khu đất đã được đầu tư hạ tầng kỹ thuật được xác định theo Bảng giá đất. Tuy nhiên, một số nơi có Bảng giá đất thấp hơn giá thị trường, không có khả năng bù đắp được chi phí giải phóng mặt bằng hay đầu tư hạ tầng.
Để khắc phục tình trạng trên, UBND các quận, huyện đã quy định đấu giá nhiều vòng bắt buộc với bước giá cụ thể nhằm đảm bảo mức giá sau các vòng sát với thị trường. Tuy nhiên, Luật Đất đai, Luật Đấu giá tài sản còn chưa điều tiết đầy đủ các nội dung (tiền đặt cọc thấp - bằng 20% giá khởi điểm; chỉ nghiêm cấm các hành vi dìm giá, không có quy định cấm đối với hành vi thông đồng nâng giá, "thổi" giá...) nên thực tế xuất hiện tình trạng người tham gia đấu giá trả giá cao hơn giá thị trường để trúng đấu giá sau đó không nộp tiền trúng đấu giá (bỏ tiền đặt cọc) hoặc trả giá cao bất thường và không tiếp tục trả giá vòng đấu giá tiếp theo (gây ra việc đấu giá không thành), nhằm mục đích "làm giá", "thổi giá" gây nhiễu loạn giá thị trường.
Ngoài ra, hiện chưa có quy định cá nhân trúng đấu giá phải hoàn thành xây dựng nhà ở trong thời gian nhất định, dẫn đến tình trạng bỏ hoang đất, lãng phí nguồn lực đất đai. Trong khi đó, nhiều quận, huyện áp lực thu ngân sách nên vẫn tổ chức đấu giá đất để giao cho cá nhân xây dựng nhà ở.
Để xử lý những bất cập này, UBND thành phố đã chỉ đạo một số giải pháp. Đơn cử như yêu cầu hạn chế đấu giá đất cho cá nhân tự xây nhà ở, thay vào đó ưu tiên đấu giá quyền sử dụng đất để làm dự án nhà ở; cập nhật điều chỉnh Bảng giá đất, ban hành Bảng giá đất điều chỉnh có hiệu lực từ 20/12 đến hết năm 2025.
Yêu cầu UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện nghiêm việc cử đại diện tham dự, giám sát việc thực hiện phiên đấu giá; lập danh sách các trường hợp trả giá cao hơn thị trường để trúng đấu giá nhưng không nộp tiền trúng đấu giá theo quy định gây nhiễu loạn thị trường, công bố danh sách công khai.
Công an thành phố được đề nghị sử dụng biện pháp nghiệp vụ để phát hiện vi phạm trong công tác đấu giá đất, điển hình như vụ 5 người trả giá cao bất thường tại cuộc đấu giá ở huyện Sóc Sơn.
Không tổ chức đấu giá các khu đất/thửa đất có giá khởi điểm thấp, không có khả năng bù đắp được chi phí, nguồn lực đầu tư tạo quỹ đất (gồm: chi phí giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng hạ tầng...), chuyển quỹ đất này sang làm các khu tái định cư phục vụ công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng.
"Đến nay thành phố cơ bản kiểm soát chặt chẽ công tác đấu giá đất, đảm bảo công bằng và hiệu quả", Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho biết./.
