Trái ngược với dự kiến của một số chuyên gia về nguy cơ xảy ra "bong bóng" bất động sản, thị trường M&A bất động sản 2021 và quý I/2022 vẫn diễn ra sôi động với hàng loạt thương vụ lớn, các doanh nghiệp bất động sản liên tục thâu tóm thêm nhiều quỹ đất lớn.
Riêng trong quý I/2022, thị trường đã chứng kiến một số số thương vụ nổi bật ở TP.HCM như “cú bắt tay” giữa Novaland và Công ty Cổ phần Phát triển Tài Nguyên để khởi động lại dự án Grand Sentosa (tên cũ Kenton Node), diện tích 11ha ở khu vực Nhà Bè. Tương tự, ở khu vực quận 1, tòa nhà Saigon One Tower đã được đổi tên thành IFC One Tower do Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển VivaLand quản lý. Ở khu vực Đồng Nai, dự án Swan Bay với diện tích khoảng 200ha sẽ được tiếp tục phát triển bởi Công ty Cổ phần Địa ốc Phú Long.
Đáng chú ý, Hà Nội có tổng lượng giao dịch lớn nhất cả nước, nhờ vào thương vụ chuyển nhượng tòa nhà văn phòng hạng A Capital Place (Ba Đình, Hà Nội) từ CapitaLand Development sang Viva Land với tổng trị giá 550 triệu USD.
Ghi nhận từ Cushman & Wakefield Việt Nam cho thấy, tổng giá trị các giao dịch M&A trong quý I/2022 cao hơn cả tổng giá trị từng năm trong giai đoạn 2019 - 2021. Phân khúc văn phòng chiếm 58% tổng giá trị giao dịch, trong khi phân khúc công nghiệp và nhà ở lần lượt chiếm 28% và 13%.
Bà Trang Bùi, Tổng Giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam nhận định: “Tổng nguồn cung văn phòng tại TP.HCM và Hà Nội chỉ xấp xỉ bằng Bangkok, chủ yếu bao gồm các tòa nhà hạng B và C; các tài sản hạng A vốn được các doanh nghiệp FDI săn đón lại rất khan hiếm. Chính vì vậy, ngay khi người lao động được quay trở lại văn phòng sau một thời gian dài áp dụng hạn chế di chuyển, đã thúc đẩy giao dịch M&A văn phòng vươn lên vị trí dẫn đầu”.
Theo bà Trang, trong giai đoạn từ năm 2017 đến quý I/2022, khẩu vị của các nhà đầu tư chủ yếu vẫn nhắm đến các loại tài sản truyền thống bao gồm thị trường nhà ở, khu đất phát triển, công nghiệp, văn phòng và bán lẻ. Trong đó, 76% các giao dịch nhà ở tập trung ở TP.HCM; trong khi Bắc Ninh, Đồng Nai và Bình Dương chiếm hơn 50% tỷ trọng đầu tư bất động sản công nghiệp; Hà Nội sở hữu 65% tỷ trọng giao dịch khách sạn.
Bà Trang chia sẻ: “Trong quá trình làm việc với các nhà đầu tư trong và ngoài nước, chúng tôi nhận thấy sự quan tâm đáng kể đến việc phát triển các dự án bất động sản từ dự án căn hộ cho đến các bất động sản công nghiệp, thương mại và bất động sản ứng dụng. Thị trường cũng sẽ chứng kiến câu chuyện phục hồi mạnh mẽ ở các mảng du lịch nghỉ dưỡng và bán lẻ, vốn đã bị kìm hãm trong thời gian. Thị trường bất động sản nhà ở cũng được kỳ vọng sẽ tích cực nhờ vào gói đầu tư hạ tầng 114 nghìn tỷ USD đã được Quốc hội thông qua”.
Ngoài ra, vị chuyên gia này cho rằng, do thị trường thống trị bởi nhà đầu tư nội địa, nhiều nhà đầu tư quốc tế vẫn ưa chuộng tham gia bằng hình thức liên doanh với các đối tác trong nước. Hầu hết các nhà đầu tư tham gia vào các thương vụ liên doanh và M&A chứ không phải là các giao dịch bất động sản thuần túy. Nguồn tiền đầu tư không hề thiếu, nhưng khó khăn lại nằm ở cơ hội. Rào cản lớn nhất là việc khan hiếm quỹ đất phù hợp trong các thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội để phát triển dự án.
Theo đó, một trong những điều quan trọng nhất đối với các nhà đầu tư quốc tế là tính minh bạch. Thị trường càng minh bạch thì nhà đầu tư nước ngoài càng quan tâm. Nếu thị trường không đủ minh bạch, không có đủ thông tin và dữ liệu, giao dịch chậm và quyền sở hữu đất đai không rõ ràng - tất cả đều đặt ra thách thức cho các nhà đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư nước ngoài có nhiều vốn, đang chờ được đầu tư vào bất động sản. Họ muốn hợp tác với các nhà đầu tư địa phương, nhưng họ cần giao dịch diễn ra nhanh chóng.
Vừa qua, Chính phủ đã thống nhất xây dựng Luật Nhà ở sửa đổi và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi, sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ tư, tháng 10/2022. Đồng thời, có đề nghị trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) để tạo cơ sở pháp lý đối với hoạt động kinh doanh quyền sử dụng đất. Khi được thông qua, các bộ luật này sẽ có tác động lớn đến thị trường bất động sản: Hàng loạt vấn đề tồn tại liên quan đến thị trường bất động sản như hoạt động đầu tư, thủ tục pháp lý vì hệ thống pháp luật liên quan hiện đã dần hoàn thiện nên không còn mâu thuẫn giữa các quy định trong hệ thống pháp luật về đầu tư. Điều này sẽ gỡ bỏ nhiều rào cản hiện hữu cho các hoạt động M&A bất động sản trong năm nay.
“Trong điều kiện tình hình kinh tế vĩ mô khả quan và các chuyến bay quốc tế đã được mở lại, chắc chắn thị trường M&A trong năm 2022 sẽ còn sôi động hơn nữa. Bởi vì “trong nguy có cơ”, nhiều doanh nghiệp có tiềm lực tài chính mạnh, đã tiến hành đánh giá và lên kế hoạch phát triển dài hạn sau đại dịch. Chúng tôi rất tin tưởng vào sự phát triển của thị trường bất động sản trong thời gian sắp tới, và cụ thể năm 2022 sẽ vẫn tiếp tục là năm tỏa sáng mặc dù vẫn không ít khó khăn”, bà Trang nhấn mạnh.
Cũng chia sẻ về câu chuyện M&A bất động sản, bà Dương Thùy Dung, Giám đốc cấp cao CBRE Việt Nam cho biết, năm 2021 vừa qua, đa phần các giao dịch M&A diễn ra tại các dự án bất động sản vùng ven và các tỉnh thành xung quanh các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM.
Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục diễn ra trong năm 2022 với động lực thúc đẩy bao gồm nhiều tín hiệu tích cực đến từ các kế hoạch triển khai đầu tư phát triển hạ tầng giao thông nhằm tăng khả năng kết nối của các đô thị lớn đến các tỉnh thành xung quanh.
Theo bà Dung, trong bối cảnh mới, các nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ không chỉ tìm kiếm các quỹ đất có vị trí đắc địa, mà còn mở rộng việc tìm kiếm dự án đến các tỉnh thành xung quanh nhằm gia tăng quỹ đất dự án cho việc phát triển trong trung và dài hạn.
“Xu hướng M&A trong năm 2022 và các năm tới sẽ tập trung vào việc phát triển các dự án hình thành các khu đô thị vệ tinh quanh các thành phố lớn, trọng điểm vùng. Ngoài ra, do tính bất định trong diễn biến vừa qua của đại địch, nhà đầu tư có xu hướng tìm kiếm các dự án M&A có thể triển khai được ngay trong ngắn và trung hạn, đáp ứng nhu cầu ở, kinh doanh và đầu tư của thị trường trong bối cảnh hạn hẹp nguồn cung dự án mới”, bà Dung nhìn nhận./.
