Cụ thể, nhà máy xi măng Trung Sơn thuộc Công ty Cổ phần Tập đoàn xây dựng và du lịch Bình Minh (Công ty Bình Minh) nằm tại xã Trung Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch vùng nguyên liệu sản xuất xi măng đến năm 2020, tại Quyết định số 1065/QĐ-TTg ngày 9/7/2010.
Doanh nghiệp nhiều lần kiến nghị dừng cấp phép
Theo Công ty Bình Minh, hiện nay có nhiều công ty được UBND tỉnh Hòa Bình cấp phép hoạt động khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường, nằm trong vùng quy hoạch nguyên liệu xi măng của Nhà máy xi măng Trung Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ (TTCP) quy hoạch và UBND tỉnh Hòa Bình cấp phép. Mặc dù phía Công ty Bình Minh đã nhiều lần đề xuất và kiến nghị lên UBND tỉnh thu hồi giấy phép và không tiếp tục cấp phép cho các công ty chồng lấn vào quy hoạch vùng nguyên liệu xi măng của nhà máy, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Đề xuất của UBND tỉnh Hòa Bình xây dựng nhà máy xử lý rác thải (khu vực màu vàng) chồng lấn quy hoạch tại Quyết định 1065 năm 2010 mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt. (Ảnh: P.G)
Đáng chú ý, ngày 9/6/2017, UBND tỉnh Hòa Bình đã ra quyết định thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng bãi chứa mùn thải, ủ và sản xuất phân vi sinh hữu cơ kết hợp trồng cây dược liệu, cây xanh môi trường tại thung Gò Chu (xóm Bến cuối, xã Trung Sơn).
Cùng với đó, UBND huyện Lương Sơn đã cho cá nhân ông Vũ Hùng Tiến (hộ khẩu thường trú tại số 8B, ngõ 81/24/30, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) thuê 21,2 ha đất có thời hạn 50 năm.
Điều đáng nói diện tích trên đã chồng lấn 3,5ha vào khu vực Nhà máy xi măng đã được TTCP quy hoạch. Ngay thời gian đó, hàng trăm tấn rác thải được chở ùn ùn vào sau chân núi chất thành bãi ngổn ngang tại chân mỏ đá của Nhà máy xi măng Trung Sơn.
Trước tình hình trên, Công ty Bình Minh đã kiến nghị UBND huyện Lương Sơn, UBND tỉnh Hòa Bình và các sở ngành liên quan trả lại diện tích đã cấp phép chồng lấn vào khu vực khai thác của nhà máy thì sự việc đã được dừng lại. Tuy nhiên, cho đến nay phía Công ty Bình Minh vẫn chưa nhận được quyết định thu hồi diện tích đã cấp chồng lấn vào dự án để trả lại vùng nguyên liệu xi măng theo quyết định 1065 của TTCP.
Theo ông Dương Thanh Bình, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV xi măng Trung Sơn cho biết, hiện nay UBND tỉnh Hòa Bình đang có công văn xin ý kiến Bộ Xây Dựng, Bộ Tài Nguyên và Môi trường và TTCP “về việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch thăm dò khai thác và sử dụng khoáng sản làm xi măng Việt Nam đến năm 2020”, trong đó đề xuất quy hoạch 100ha để xây dựng Nhà máy xử lý rác thải tại các thung thuộc dãy núi Lộc Môn đã chồng lấn vào khoảng 90% diện tích đã được UBND Tỉnh và Sở Xây dựng tỉnh thẩm định thiết kế cơ sở cho dự án đầu tư xây dựng các công trình khai thác Mỏ đá Lộc Môn.
Tại vị trí này, theo thiết kế cơ sở đã được Sở Xây dựng thẩm định là vị trí kho mìn và các hồ lắng, rãnh thoát nước của công trình bảo vệ môi trường theo thiết kế. Vì vậy, để đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác nguyên liệu, nếu nhà máy xử lý rác thải được cấp theo bản đồ quy hoạch của UBND tỉnh như trên, khi Công ty khai thác Mỏ sẽ gây nhiều nguy hiểm vì khi nổ mìn đá sẽ văng ra ảnh hưởng trực tiếp xuống nhà máy xử lý rác thải, gây mất an toàn cho người lao động, gây mâu thuẫn cho các doanh nghiệp với nhau, làm thiệt hại tới sự phát triển bền vững của hai doanh nghiệp.
Trước đó, UBND tỉnh Hòa Bình đã có đề nghị lên Thủ tướng Chính Phủ về việc mở rộng và nâng công suất Nhà máy xi măng Trung Sơn. (Ảnh: P.G)
Chính quyền địa phương: Có việc chồng lấn quy hoạch!
Liên quan đến vấn đề trên, trả lời báo chí, bà Trần Tố Chinh - Phó Giám đốc Sở xây dựng tỉnh Hòa Bình cho biết: “Theo Quyết định 1065 của TTCP Phê duyệt vùng nguyên liệu xi măng quốc gia, khe núi Lộc Môn và thung giữa hai dãy núi nằm trong vùng dự trữ khoáng sản làm vật liệu xi măng 220ha, trong tọa độ bản đồ là 373ha”.
Tuy nhiên, bà Chinh lại cho rằng: Quy hoạch của TTCP như vậy, nhưng có thể điều chỉnh chứ không hoàn toàn thuộc về nhà máy xi măng Trung Sơn.
Đầu 2017, có một dự án xử lý chất thải rắn, được hoạch định trong đồ án xử lý rác thải vùng thủ đô Hà Nội đã được TTCP phê duyệt tại các vùng lân cận Thủ đô, trong đó có khu vực Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. Nhà đầu tư ở Hà Nội họ đã nghiên cứu và làm việc với UBND huyện Lương Sơn và được huyện giới thiệu ở khe núi Lộc Môn. Khi lấy ý kiến ở huyện từ HĐND, UBND đều thống nhất bố trí khu xử lý rác thải vào khe núi Lộc Môn. Huyện thống nhất như vậy, sau đó gửi lên UBND Tỉnh và UBND tỉnh đã giao Sở Xây dựng để xem xét.
Về phía Sở xây dựng, sau khi xem xét thấy đúng là có việc chồng lấn quy hoạch. Sở đã báo cáo UBND tỉnh là trùng quy hoạch với Quyết định 1065 năm 2010 mà TTCP đã phê duyệt; đồng thời báo cáo TTCP cho phép điều chỉnh để cho phép xây dựng nhà máy xử lý rác thải ở chỗ không có phần đá. Hiện nay, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản giao Bộ xây dựng, và các bộ liên quan cho ý kiến và đã được các Bộ đồng ý. Nhưng hiện nay ở cấp tỉnh vẫn chưa thực hiện gì, mới chỉ đang ở bước xem xét vị trí, địa điểm và vẫn phải chờ ý kiến cao nhất là của TTCP".
"Trong quá trình rà soát, mặc dù biết chồng lấn, nhưng Sở thấy rằng, phần khe núi nằm trong quy hoạch nhưng không có đá, thấy lãng phí nên tách ra dành cho quy hoạch xử lý rác thải. Chúng tôi đã trao đổi với phía nhà máy xi măng Trung Sơn: mặc dù quy hoạch của Chính phủ là như vậy nhưng không có nghĩa là giao tất cho Nhà máy xi măng Trung Sơn, có thể giao cho cả các nhà máy khác. Sở Xây dựng làm đúng quy trình nếu TTCP đồng ý thì mới cho tiến hành các bước tiếp theo”, bà Chinh nói.
Trước tình hình trên, Công ty Bình Minh kiến nghị tỉnh Hòa Bình không cấp phép cho Nhà máy xử lý rác thải và thu gom rác thải tại các thung thuộc dãy núi đá Lộc Môn, xã Trung Sơn đến đầu xã Cao Dương, để tránh chồng lấn quy hoạch (diện tích trên đã nằm trong thiết kế cơ sở đã được thẩm định của Dự án đầu tư xây dựng các công trình Mỏ đá Lộc Môn, trong quy hoạch vùng nguyên liệu cho Nhà máy xi măng Trung Sơn hiện nay và mở rộng nâng công suất 5,5 đến 6 triệu tấn/năm).
Đại diện Công ty Bình Minh cho biết, rất mong muốn các cấp chính quyền tỉnh Hòa Bình thực hiện đúng theo hồ sơ thiết kế cơ sở Dự án đầu tư xây dựng các công trình Mỏ đá Lộc Môn đã được UBND tỉnh và Sở Xây dựng thẩm định và quyết định của TTCP đã phê duyệt quy hoạch vùng nguyên liệu cho Nhà máy xi măng Trung Sơn.
