Điều đáng buồn là nhiều em đã tử vong: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính năm 2016 có khoảng 600.000 trẻ em qua đời do nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính dưới gây ra bởi không khí ô nhiễm.
Một báo cáo mới của WHO mang tên “Ô nhiễm không khí và Sức khỏe trẻ em: Kê đơn không khí sạch” đã đánh giá tác động tiêu cực của cả ô nhiễm không khí ngoài trời và trong nhà đối với sức khỏe của trẻ em, nhất là tại các nước có thu nhập thấp và trung bình. Báo cáo được công bố trước khi diễn ra Hội nghị Toàn cầu về Ô nhiễm Không khí và Sức khỏe lần đầu tiên do WHO tổ chức.
Báo cáo cho thấy khi phụ nữ mang thai tiếp xúc với không khí ô nhiễm, họ có nhiều nguy cơ sinh non, đồng thời trẻ sinh ra nhỏ và nhẹ cân. Không khí ô nhiễm cũng tác động xấu đến sự phát triển trí não, khả năng nhận thức và có thể gây ra nguy cơ bị hen suyễn và ung thư ở trẻ em. Trẻ em tiếp xúc với mức độ ô nhiễm không khí cao có thể có nhiều nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch trong những giai đoạn sau của cuộc đời.
Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc WHO nói: “Không khí ô nhiễm đang đầu độc hàng triệu trẻ em và phá hoại cuộc đời của chúng. “Đó là điều không thể tha thứ. Mỗi đứa trẻ sẽ cần được hít thở không khí trong lành để chúng có thể phát triển và phát huy đầy đủ tiềm năng của chúng. ”
Một lý do tại sao trẻ em đặc biệt dễ bị ảnh hưởng của ô nhiễm không khí là chúng thở nhanh hơn người lớn và hấp thụ nhiều chất gây ô nhiễm hơn.
Trẻ em cũng sống gần mặt đất hơn, nơi một số chất ô nhiễm đạt đến nồng độ đỉnh - vào thời điểm não và cơ thể của chúng vẫn đang phát triển.
Ngoài ra, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường ở nhà. Nếu gia đình sử dụng các loại nhiên liệu như củi và dầu hỏa để nấu ăn, sưởi ấm và thắp sáng, trẻ nhỏ sẽ tiếp xúc với mức độ ô nhiễm cao hơn so với những trẻ em dành nhiều thời gian bên ngoài nhà hơn.
“Ô nhiễm không khí đang tác động xấu đến trí não của con cái chúng ta, ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng theo nhiều cách hơn so với những gì chúng tôi nghi ngờ. Nhưng có rất nhiều cách có thể thực hiện được để giảm phát thải các chất gây ô nhiễm nguy hiểm, ”Tiến sĩ Maria Neira, Trưởng bộ phận Y tế công cộng, các yếu tố môi trường và xã hội về sức khỏe tại WHO cho biết.
“WHO đang hỗ trợ thực hiện các biện pháp chính sách khôn ngoan về y tế như đẩy nhanh chuyển đổi sang các công nghệ và nhiên liệu nấu nướng và sưởi ấm sạch, thúc đẩy việc sử dụng các phương tiện vận tải sạch hơn, nhà ở tiết kiệm năng lượng và quy hoạch đô thị. Chúng tôi đang chuẩn bị nền tảng cho việc sản xuất điện phát thải thấp, công nghệ công nghiệp sạch hơn, an toàn hơn và quản lý chất thải đô thị tốt hơn ”, bà nói thêm.
Các phát hiện chính của báo cáo:
- Ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến phát triển thần kinh, dẫn đến kết quả kiểm tra nhận thức thấp hơn, ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển tinh thần và vận động.
- Ô nhiễm không khí làm hư hại chức năng phổi của trẻ em, ngay cả ở mức độ tiếp xúc thấp hơn.
- Trên phạm vi toàn cầu, 93% trẻ em dưới 18 tuổi trên thế giới tiếp xúc với các phân tử bụi mịn (PM2.5) trong không khí ở các mức cao hơn hướng dẫn chất lượng không khí của WHO, bao gồm 630 triệu trẻ em dưới 5 tuổi và 1,8 tỷ trẻ dưới 15 tuổi
- Ở các nước thu nhập thấp và trung bình trên toàn thế giới, 98% trẻ em dưới 5 tuổi có tiếp xúc với PM2.5 với các mức cao hơn so với các hướng dẫn về chất lượng không khí của WHO. Trong khi đó, ở các nước có thu nhập cao, 52% trẻ em dưới 5 tuổi tiếp xúc với PM2.5 ở các mức cao hơn các hướng dẫn về chất lượng không khí của WHO.
- Hơn 40% dân số thế giới - bao gồm 1 tỷ trẻ em dưới 15 tuổi - bị tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong nhà ở mức độ cao, chủ yếu là do nấu ăn bằng các công nghệ và nhiên liệu gây ô nhiễm.
- Khoảng 600.000 ca tử vong ở trẻ em dưới 15 tuổi vào năm 2016 là do tác động chung của ô nhiễm không khí trong nhà và môi trường xung quanh.
- Ô nhiễm không khí trong nhà do nấu ăn và ô nhiễm không khí môi trường xung quanh (bên ngoài) gây ra hơn 50% bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính dưới ở trẻ em dưới 5 tuổi ở các nước thu nhập thấp và trung bình.
- Ô nhiễm không khí là một trong những mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe trẻ em, chiếm gần 1 trong 10 ca tử vong ở trẻ em dưới năm tuổi.
Hội nghị toàn cầu đầu tiên của WHO về ô nhiễm không khí và sức khỏe, khai mạc tại Geneva vào ngày hôm nay ( 30/10/2018) sẽ tạo cơ hội cho các nhà lãnh đạo thế giới; Bộ trưởng y tế, năng lượng và môi trường; thị trưởng; lãnh đạo các tổ chức liên chính phủ; các nhà khoa học và những người khác cam kết hành động chống lại mối đe dọa đối với sức khỏe nghiêm trọng này-mối đe dọa khiến khoảng 7 triệu người chết yểu mỗi năm.
Các hành động cần thực hiện nên bao gồm:
- Hành động bởi ngành y tế để thông báo, giáo dục, cung cấp nguồn lực cho các chuyên gia y tế và tham gia vào việc hoạch định chính sách liên ngành.
- Thực hiện các chính sách giảm ô nhiễm không khí: Tất cả các nước nên nỗ lực hướng tới đáp ứng các hướng dẫn về chất lượng không khí toàn cầu của WHO để tăng cường sức khỏe và an toàn cho trẻ em. Để đạt được điều này, các chính phủ nên áp dụng các biện pháp như giảm sự phụ thuộc quá nhiều vào nhiên liệu hóa thạch trong cơ cấu năng lượng toàn cầu, đầu tư vào cải thiện hiệu quả năng lượng và thúc đẩy sự phát triển các nguồn năng lượng tái tạo. Quản lý chất thải tốt hơn có thể giảm lượng chất thải được đốt cháy trong các cộng đồng và do đó làm giảm ‘ô nhiễm không khí cộng đồng’. Việc sử dụng riêng các công nghệ và nhiên liệu sạch cho các hoạt động nấu nướng, sưởi ấm và chiếu sáng trong gia đình có thể cải thiện đáng kể chất lượng không khí trong nhà và trong cộng đồng xung quanh.
- Các bước để giảm thiểu sự tiếp xúc của trẻ em với không khí ô nhiễm: Các trường học và sân chơi phải nằm cách xa các nguồn ô nhiễm không khí lớn như các con đường có giao thông đông đúc, các nhà máy và các nhà máy nhiệt điện.
