Những tháng đầu năm 2020, hầu hết các doanh nghiệp bất động sản đã rơi vào thế khó chồng khó khi cùng lúc hứng chịu tác động từ chính sách thắt chặt tín dụng và tác động từ đại dịch Covid-19.
Trong bối cảnh đó, để có vốn kinh doanh, đón đầu các cơ hội đầu tư mới, nhiều doanh nghiệp địa ốc đã tìm cách thu hút vốn bằng hình thức phát hành trái phiếu lãi suất cao.
Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2020, khối doanh nghiệp bất động sản đã trở thành nhóm doanh nghiệp huy động vốn lớn nhất trên thị trường trái phiếu với 29.200 tỷ đồng chiếm tới 49,1% tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành. Nhiều doanh nghiệp có dư nợ trái phiếu phát hành cao hơn từ 30 - 47 lần vốn tự có.
Đáng chú ý, nhiều doanh nghiệp đang phát hành trái phiếu dưới hình thức không chuyển đổi trái phiếu thành cổ phần, không có tài sản đảm bảo. Đồng thời, lãi suất các trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản cao hơn các ngành khác từ 3 - 5%. Diễn biến này đang dẫn đến nhiều quan ngại rằng doanh nghiệp bất động sản đang chuyển rủi ro từ thị trường tiền tệ sang thị trường tài chính.
Theo các chuyên gia, khi lượng vốn bơm vào thị trường một cách không kiểm soát thì rủi ro sẽ rất cao, nhất là khi chất lượng trái phiếu doanh nghiệp không đồng đều. Do đó, việc gọi vốn bằng trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản cần có sự kiểm soát tốt hơn để phòng tránh nguy cơ đổ vỡ, nhất là khi thị trường kinh doanh bất động sản còn nhiều khó khăn và bất định.
Tuy nhiên, sự kiểm soát tốt hơn không đồng nghĩa với việc siết chặt hình thức này, thay vào đó, chính sách quản lý cần thông thoáng cho phép các nhà đầu tư có năng lực tài chính, khả năng chịu đựng rủi ro cao tham gia đầu tư vào các sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp.
Điều này vừa đáp ứng được khẩu vị đầu tư của nhà đầu tư, vừa tạo thuận lợi cho doanh nghiệp huy động vốn qua phát hành trái phiếu. Việc chặn lại bằng các động tác kỹ thuật sẽ khiến thị trường giật cục, mất đi bản chất thị trường.
Thực tế hiện nay, việc minh bạch thông tin của nhiều doanh nghiệp chưa cao, do đó, Nhà nước không thể dùng biện pháp hành chính để can thiệp sâu vào quá trình huy động và sử dụng vốn của doanh nghiệp. Nhưng cần có những biện pháp để buộc doanh nghiệp phải minh bạch thông tin, số liệu cho nhà đầu tư tiếp cận và đánh giá, giảm rủi ro cho nhà đầu tư và thị trường.
Các chuyên gia cũng cho rằng, đặc thù của trái phiếu doanh nghiệp là công cụ nợ do doanh nghiệp phát hành theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn. Trong khi khả năng trả nợ của doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào tình hình tài chính và kết quả kinh doanh. Vì vậy, nhà đầu tư cần phải cân nhắc và tìm hiểu kỹ trước khi mua để tránh rủi ro.
