Theo đó, thị trường BĐS Hà Nội hiện đang chứng kiến một thực trạng "ngược đời", đó là giá bán NƠXH tại nhiều dự án bị nâng cao ngất ngưởng, trong khi đại đa số người lao động thu nhập thấp vẫn phải tích lũy từng ngày rồi lại mỏi mòn chờ đợi đến lượt được mua một ngôi nhà an cư lạc nghiệp.
Đơn cử như tại dự án NƠXH cho cán bộ chiến sỹ Bộ Công an ở phường Cổ Nhuế 2 (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội), giá mỗi mét vuông căn hộ tại dự án này dao động từ 14,5 đến gần 17 triệu đồng, chưa bao gồm VAT và phí bảo trì. Theo tìm hiểu được biết, một căn hộ tầng 18 tại dự án này có giá khoảng 18 triệu đồng/m2, tức một căn hộ với diện tích khoảng 60m2 có giá hơn 1 tỷ đồng.
Tại những dự án NƠXH khác như dự án ở Tam Trinh, Yên Sở, Hoàng Mai, mỗi căn hộ tại đây cũng có giá hơn 15 triệu đồng/m2 khi có VAT và phí bảo trì. Tại khu vực Kiến Hưng, Hà Đông, nhiều dự án NƠXH cũng có giá bán hơn 13 triệu đồng/m2.
Trong khi đó, cũng nằm trong khu vực Hà Đông, Chung cư Park View Residence (Mặt đường Lê Văn Lương kéo dài, thuộc KĐT Dương Nội) với diện tích từ 57m2 - 111m2 có giá bán từ 17 - 19 triệu đồng/m2.
Hay như Chung cư 89 Phùng Hưng (Hà Đông) cũng chỉ có giá 14,8 triệu đồng - 16 triệu đồng/m2 (Đã bao gồm VAT và nội thất). Ở khu vực khác, Dự án chung cư Xuân Mai Tower (Long Biên) có giá từ 13,5 triệu đồng/m2...
Trước đắn đo của khách hàng khi cùng một khu vực, nhiều dự án nhà thương mại lại có giá bán rẻ hơn hoặc đắt hơn không đáng kể so với NƠXH, chủ đầu tư một số dự án NƠXH buộc phải giảm giá bán.
Tuy nhiên, nếu cứ chờ đợi người dân tạo áp lực khi so sánh mức giá giữa hai loại nhà mới thực hiện giảm giá thì quả là bất cập. Bởi không ngẫu nhiên mà người thu nhập thấp lại tìm đến NƠXH. Nếu cứ đà tăng giá này thì người lao động nghèo rất khó mua được nhà trong bối cảnh nhu cầu cứ tăng lên mà nguồn cung vẫn cứ “nhỏ giọt” như hiện nay.
Trước đắn đo của khách hàng khi cùng một khu vực, nhiều dự án nhà thương mại lại có giá bán rẻ hơn hoặc đắt hơn không đáng kể, chủ đầu tư một số dự án NƠXH buộc phải giảm giá bán.
Được biết, giá NƠXH do chủ đầu tư tự xây dựng dựa trên tính toán chi phí thực tế, sau đó các cơ quan chức năng sẽ thẩm định lại. Nếu giá thẩm định thấp hơn giá tạm tính thì chủ đầu tư phải trả lại tiền cho người dân, nhưng nếu giá thẩm định cao hơn, thì người dân được mua với giá tạm tính của chủ đầu tư.
Theo đánh giá của giới chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch giá bán tại các dự án NƠXH. Trong đó, nguyên nhân lớn nhất là có sự khác biệt rất lớn về nhu cầu của người dân với loại hình nhà ở này tại từng địa phương. Trong khi khu vực nội đô Thành phố có nhu cầu rất lớn, thì nguồn cung NƠXH, nhà giá thấp lại rất hạn chế, việc triển khai các dự án còn chậm; một số địa phương chưa bố trí đủ quỹ đất 20% các khu đô thị mới, các dự án nhà ở thương mại theo quy định dành để xây dựng NƠXH. Tuy nhiên, dù với bất kỳ lý do gì, chủ đầu tư dự án NƠXH phải tuân thủ các quy định của Nhà nước về giá bán loại nhà ở này.
Về tình trạng “loạn giá” tại các dự án NƠXH và nhà ở thương mại hiện nay, một số chuyên gia BĐS cho rằng có 3 khả năng: chủ đầu tư dự án NƠXH tính sai chi phí đầu vào để tăng giá bán, tăng lợi nhuận hơn mức 10% theo quy định của Bộ Xây dựng; chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại cố tình công bố giá bán công khai thấp hơn so với giá bán mà người mua thực nộp (có thêm khoản “tiền chênh” bên ngoài); và cả 2 khả năng trên xảy ra đồng thời. Song dù khả năng nào xảy ra, thì khách hàng vẫn là người cuối cùng thua thiệt.
Theo ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam, nên khuyến khích các doanh nghiệp tham gia xây dựng loại nhà giá rẻ, diện tích nhỏ cho người nghèo theo cơ chế cạnh tranh, không miễn bất cứ khoản thuế nào cho chủ đầu tư. Tiền thuế thu được, Nhà nước sẽ chuyển sang một quỹ dành riêng cho người mua nhà được vay với lãi suất thấp trong thời gian dài, thậm chí năm đầu có thể là 0%, những năm sau từ 1-2%.
Ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Cty Địa ốc Đất Lành cho rằng, nhiều doanh nghiệp hiện nay cũng muốn làm nhà giá rẻ cho người lao động lại vướng phải quy định là nhà thương mại không được làm dưới 40m2. Do đó, ông Đực đề xuất Nhà nước nên xóa bỏ sự bất hợp lý đó bởi doanh nghiệp dù không đăng ký là NƠXH mà bán tự do cho người dân thì cũng là sản phẩm cho xã hội.
Thiết nghĩ, Nhà nước cần tìm ra phương án tối ưu để đảm bảo người thu nhập thấp có thể mua được đúng căn nhà phù hợp với khả năng của họ. Nếu duy trì theo cách làm hiện nay, NƠXH có giá cao hơn nhà ở thương mại thì rõ ràng, chiến lược phát triển NƠXH không những chưa nhắm trúng mục tiêu mà còn tạo ra sự cạnh tranh thiếu bình đăng giữa các doanh nghiệp.
