Chiều 12/3, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý hoàn thiện Đề án “Đổi mới toàn diện quản lý nhà nước trong phát triển kinh tế tư nhân ở Việt Nam”.
Hội thảo diễn ra dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Hội trường lớn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư kín chỗ và phải kê thêm rất nhiều ghế bởi sự quan tâm, tham dự của đông đảo giới chuyên gia, đại diện các hiệp hội và các doanh nghiệp tư nhân. Trước đó, ngày 10/3, cũng tại hội trường này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức cuộc họp lấy ý kiến về Đề án phát triển doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, đây là 2 khu vực quan trọng của nền kinh tế, bên cạnh khu vực FDI, do đó cần phát huy tối đa khả năng phát triển của hai khu vực này. “Đây là hội thảo hết sức quan trọng, mở đầu cho việc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trong đó đề ra mục tiêu lớn cho giai đoạn 2025, 2030 và 2045”, ông nói và đề nghị, các ý kiến cần ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề.
Theo ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), qua gần 35 năm đổi mới, Đảng ta đã ban hành nhiều Nghị quyết thừa nhận và khẳng định vai trò và vị thế của kinh tế tư nhân, từ "có vị trí quan trọng lâu dài" (Đại hội IX) đến “có vai trò quan trọng, là một trong những động lực của nền kinh tế” (Đại hội X và XI) và “là một động lực quan trọng của nền kinh tế” (Đại hội XII và Nghị quyết 10-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 5 khóa XII). Theo đó, hàng loạt những quyết sách lớn của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân đã được ban hành và triển khai thực hiện.
Trên thực tế, vai trò, vị thế của kinh tế tư nhân ngày càng được khẳng định và thể hiện rõ nét thông qua những đóng góp vào phát triển kinh tế xã hội. Kinh tế tư nhân liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng khá, chiếm tỷ trọng 42 - 43% GDP, thu hút khoảng 85% lực lượng lao động của nền kinh tế, góp phần quan trọng trong huy động các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển sản xuất kỉnh doanh, tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng thu ngân sách, cải thiện đời sống nhân dần, bảo đảm an sinh xã hội…
Đặc biệt, lực lượng doanh nghiệp tư nhân đã góp phần thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, làm thay đổi “diện mạo” đất nước, tạo dấu ấn, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế; hình thành nhiều thương hiệu có tính cạnh tranh khu vực và quốc tế.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, chất lượng phát triển của khu vực kinh tế tư nhân vẫn còn hạn chế ở nhiều mặt; chưa thực sự là một động lực quan trọng của nền kinh tế, thể hiện ở chỗ: (1) Năng suất và tốc độ tăng năng suất của khu vực kinh tế tư nhân còn thấp và có nhiều hạn chế; (2) Năng lực khoa học công nghệ của các doanh nghiệp còn hạn chế, có nơi còn lạc hậu; (3) Trình độ quản trị doanh nghiệp còn thấp; (4) Tính liên kết, hợp tác giữa các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu.
Bình luận về điều này, Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan đồng tình với nhận định này và chia sẻ, “tôi cũng mừng là Đề án nhìn nhận khá rõ”. Bổ sung thêm, bà Lan cho rằng các doanh nghiệp tư nhân hiện nay quy mô nhỏ và “không chịu lớn”, thiếu tính liên kết. “Tôi đọc và tôi rất thích thú với một đề án gần 70 trang”, bà nói và nhấn mạnh, vấn đề bây giờ phải xử lý thế nào.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, về mặt khách quan, khu vực kinh tế tư nhân đang phát triển còn nhiều vướng mắc, “tạm gọi là rào cản, nút thắt, điểm nghẽn mà chúng ta chưa tháo gỡ, khơi thông được, chưa giải phóng được nguồn lực từ tư nhân mặc dù nguồn lực này rất lớn”.
Làm rõ hơn, Bộ trưởng cho biết, khả năng tiếp cận vốn, đất đai, mặt bằng của các doanh nghiệp nhỏ rất hạn chế, hơn nữa là bản thân họ chưa sẵn sàng. Bộ trưởng cho rằng, “phải thay đổi từ tư duy”, tạo sự thân thiện, đảm bảo an toàn cho nhà đầu tư. Từ công tác xây dựng thể chế, chúng ta thay đổi theo hướng kiến tạo để họ phát triển. Đây là đề án lớn, Bộ đã xây dựng và báo cáo, được Chính phủ đánh giá cao.
“Làm thế nào khơi thông, giải phóng điểm nghẽn, nguồn lực, làm thế nào để doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển, nhà đầu tư yên tâm đầu tư thay vì mua vàng, USD?”, ông đặt câu hỏi và nhấn mạnh, “Tôi rất sốt ruột”.
“Chúng ta có thể không vượt qua bẫy trung bình nếu không thay đổi nhanh. Theo đánh giá của World Bank, cơ hội chỉ còn 10 năm nữa thôi vì đây là giai đoạn dân số vàng, đến năm 2030 bắt đầu chuyển sang già hóa dân số”, ông nói.
Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chiến tranh thương mại tạo ra làn sóng chuyển dịch mạnh mẽ, đồng thời thể chế, môi trường kinh doanh của Việt Nam đang ngày càng cải thiện tốt hơn. Cùng với đó, Việt Nam đã ký nhiều FTA tạo ra thị trường rộng lớn, mở ra cho chúng ta nhiều cơ hội. “Đây là cơ hội vàng phải nắm lấy, tận dụng mọi thời cơ, cơ hội”, Bộ trưởng nhấn mạnh./.
