Tại phiên chất vấn của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sáng 15/8, Đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) đặt câu hỏi tới Bộ trưởng TT&TT về mạng xã hội.
Theo Đại biểu Vượt, mạng xã hội không phải là ảo mà là thật, diễn biến ngày càng phức tạp. Nhiều người sử dụng mạng xã hội để chống phá đất nước, kêu gọi, kích động người dân biểu tình, bạo loạn, thông tin sai sự thật, đánh bạc nghìn tỷ… gây hậu quả rất nghiêm trọng tới chính trị, kinh tế, an ninh quốc gia, trật tự an toàn, đạo đức xã hội.
“Xin Bộ trưởng cho biết kết quả nổi bật, ấn tượng nhất từ khi Bộ trưởng trả lời chất vấn đến nay. Các giải pháp đột phá giải quyết vấn đề nêu trên?
Bộ trưởng nguyên là lãnh đạo một nhà mạng lớn, có nhiều kinh nghiệm. Vậy Bộ trưởng có chấm dứt được tình trạng sim rác hay không? Khi nào Việt Nam có các trang mạng uy tín, chất lượng thay thế các trang mạng xã hội khác?”, ông Vượt hỏi.
Tin tiêu cực còn dưới 10%
Trả lời, Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, câu hỏi của Đại biểu rất rộng.
Với câu hỏi cá nhân tâm đắc kết quả gì, Bộ trưởng Hùng nói: “Tôi nghĩ muốn quản lý được thì đầu tiên phải nhìn thấy”.
Bộ TT&TT đã đầu tư xây dựng, đưa vào vận hành một trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia.
Trung tâm này có 2 chức năng, giám sát được các cuộc tấn công mạng vào Việt Nam và giám sát được thông tin trên không gian mạng, báo chí, điện tử, mạng xã hội.
“Khả năng xử lý 1 ngày được khoảng 100 triệu tin, ta có thể phân loại, đánh giá được như tỷ lệ tích cực và tiêu cực.
Trước đây có những lúc trên không gian mạng tỷ lệ thông tin tiêu cực trên 30%, mà cái gì trên 30% được coi là cái chính. Bây giờ khi chúng ta nhìn thấy, tác động điều chỉnh thì cơ bản hiện nay tin tiêu cực nằm dưới 10%”, Bộ trưởng Hùng thông tin.
Câu chuyện thứ 2 theo Bộ trưởng rất nan giải là đấu tranh với các mạng xã hội nước ngoài trong khi họ chưa có văn phòng đại diện nước ta, khi họ chưa đóng thuế, chưa thực thi luật pháp.
Một năm vừa qua Bộ đã rất tích cực. Đối với Facebook, trước đây nhà nước đưa ra yêu cầu thì họ chỉ thực hiện được khoảng 30%, bây giờ tỷ lệ thực hiện yêu cầu của Facebook đối với chính quyền Việt Nam là từ 70 - 75%. Youtube trước đây tuân thủ khoảng 60%, bây giờ khoảng 80 - 85%; Apple gần như không thực hiện thì gần đây tỷ lệ thực hiện là 75%.
Còn tồn tại sim rác thì nhà mạng không được cấp phép dịch vụ mới
Về vấn đề sim rác, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận định đây là câu chuyện lớn trong nhiều năm qua.
Một năm vừa qua, chúng ta đã cơ bản cắt bỏ những sim không đủ thông tin, nhưng vẫn còn lượng sim rất lớn đang nằm trên các kênh bán hàng.
“Từ nay đến tháng 9, Bộ TT&TT tập trung giải quyết sim rác trên kênh bằng cách các nhà mạng phải mua lại”, ông Hùng nêu.
Theo ông, có một giải pháp mới cho câu chuyện sim rác, đó là giao trách nhiệm trực tiếp đến các TGĐ công ty viễn thông. Trong đó có yêu cầu mà ông nghĩ sẽ tác động rất mạnh đến nhà mạng là nếu như còn tồn tại sim rác ở trên các nhà mạng thì nhà mạng đó sẽ không được cấp phép các dịch vụ mới như mobile money.
Khi nói đến hệ sinh thái số Việt Nam thì tại sao chúng ta đặt vấn đề xây dựng mạng xã hội Việt Nam? Bộ trưởng TT&TT cho hay, nếu như Việt Nam không có mạng xã hội của chính mình thì tất cả những gì chúng ta nói, chúng ta nghĩ, thậm chí chúng ta mua bán đều được lưu trữ ở nước ngoài.
“Nói vui là não người Việt Nam ở nước ngoài. Bây giờ những thông tin mà họ thu thập được thì mới dùng để quảng cáo thôi, nhưng trong trường hợp đặc biệt thì họ có thể dùng vào việc khác và có thể nguy hiểm đến an ninh”, Bộ trưởng lưu ý.
Ông cũng cho biết, chúng ta đặt mục tiêu xây dựng các mạng xã hội trong nước để mạng xã hội trong nước có số lượng người dùng tương đương với mạng xã hội nước ngoài, để não người Việt Nam phân tán đều và không có bất kỳ nhà mạng nào thu thập được toàn bộ thông tin về người Việt Nam.
Bộ trưởng dẫn con số, hiện nay các mạng xã hội Việt Nam là 65 triệu thuê bao, trong 1 năm vừa qua tăng trưởng khoảng 30%, từ 50 - 65 triệu. Các mạng xã hội nước ngoài cộng lại bây giờ khoảng 90 triệu, nếu tốc độ tăng trưởng như thế này thì có thể khoảng 2020 hoặc chậm nhất 2021 chúng ta sẽ đạt được câu chuyện 50 - 50.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, hiện nay có khá nhiều các cơ hội để các công ty công nghệ Việt Nam phát triển các mạng xã hội Việt Nam.
Thí dụ các mạng xã hội theo cách tiếp cận mới, đó là mạng xã hội chia sẻ lợi ích và tất cả những người tham gia không chỉ riêng nhà mạng hiện nay; thứ 2 là các thuật toán quyết định cuộc chơi ở trên mạng xã hội sẽ được mở ra để cho những người tham gia quyết định.
Đồng thời trong mạng xã hội mới hiện nay mà một số mạng xã hội Việt Nam cung cấp có ngay trong nền tảng của nó là bộ lọc để thực hiện việc dọn rác trên các không gian mạng. Hiện nay các nhà mạng phải chịu trách nhiệm chính, 95% rác là do các nhà mạng chặn lọc, 5% phát hiện thêm của chính quyền.
