Chiều nay, chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tiếp tục diễn ra, các đại biểu tiếp tục cho ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi). Một trong số vấn đề lớn được đưa ra bàn thảo đó là 2 luồng ý kiến về việc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân.
Luồng ý kiến thứ nhất tán thành quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt nam là cơ quan chủ quản đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân.Tuy nhiên, để thực hiện điều này cần bổ sung đánh giá tác động về nguồn lực đầu tư, khả năng thu hồi vốn cũng như bổ sung các quy định có liên quan vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và các luật có liên quan.
Ở chiều ngược lại, nhiều ý kiến đề nghị không quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân. Lý do là bởi, đây là vấn đề mới, quá trình thí điểm thời gian qua (theo Quyết định của Thủ tướng) còn nhiều vướng mắc, chưa đủ độ "chín" để quy định trong Luật.
Việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội nên giao cho đơn vị khác
Chiều nay, mở đầu chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), đại biểu Phạm văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đã góp ý kiến về một số vấn đề lớn còn nhiều ý kiến khác nhau trong dự thảo Luật. Trong đó, nhấn mạnh việc không nên cho Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân để cho đoàn viên công đoàn thuê. Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam là tổ chức chính trị, không có chức năng kinh doanh. Vì vậy, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam có nhiều cách để chăm lo đời sống của công nhân, việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân thuê nên giao cho đơn vị chức năng khác.
Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng cho rằng, đất để xây dựng nhà ở xã hội cũng cần có quy định rõ ràng đất ở để xây dựng nhà ở thương mại và đất ở để xây dựng nhà ở xã hội, không nên quy định chung.
Việc xây dựng nhà lưu trú cho công nhân trong khu công nghiệp, đại biểu Phạm Văn Hòa tán thành xây dựng nhà lưu trú công nhân trong diện tích đấy thương mại, dịch vụ của khu công nghiệp như quy định của dự thảo Luật do Chính phủ trình. Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, việc xây dựng nhà lưu trú công nhân là phù hợp với chủ trương của Đảng về “Nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách riêng về đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân khu công nghiệp”; đồng thời, giúp giải quyết được nhiều vướng mắc, tạo thuận lợi cho công nhân khu công nghiệp.
Cũng đưa ý kiến về việc Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng không cần thiết quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư. Theo đại biểu Huỳnh Thị Phúc, cần tách riêng nội dung về xây dựng nhà ở xã hội và nhà lưu trú cho công nhân thành hai điều riêng. Đại biểu Phúc lý giải, hai nội dung này hoàn toàn khác nhau và không nên gộp như hiện tại.
Đại biểu Phúc cũng cho rằng, hiện nay đang có 2 loại ý kiến khác nhau về việc Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân. Tuy nhiên, ý kiến của đại biểu cho rằng giao Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân rất khó khả thi. Theo đại biểu, mặc dù Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam là cơ quan bảo vệ quyền lợi cho người lao động nhưng không nhất thiết phải quy định Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam là chủ đầu tư. Lý do bởi, chức năng của công đoàn không có chức năng kinh doanh. “Nếu dự thảo Luật đưa ra quy định như vậy sẽ không phù hợp và có thể gây những quan ngại như đại biểu Phạm Văn Hòa đã nêu trước đó”, đại biểu Phúc cho biết.
Trước đó, cũng góp ý về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng cần nghiên cứu chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức chính trị - xã hội, nên hay không nên làm thêm chức năng hành chính. Theo Phó chủ tịch Quốc hội, tổ chức chính trị xã hội không nên “ôm” thêm chức năng bởi không khéo sẽ không hoàn thành niệm vụ, thậm chí xuất hiện cán bộ vi phạm.
Ông Phương cũng lo ngại, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam không có lực lượng đủ mạnh để đảm nhiệm vai trò đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân. Từ đó, ông Phương cho rằng Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam nên làm đúng chức năng giám sát, phản biện, tham mưu về chính sách với đúng chức năng của tổ chức chính trị xã hội. “Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam là địa diện cho quyền làm chủ của công nhân nhưng không phải bất cứ cái gì cũng làm”, Phó chủ tịch Quốc hội nhìn nhận.
Cần đa đánh giá kĩ tác động rồi mới đưa vào Luật
Nhà ở là một trong những vấn đề hàng đầu được công nhân, người lao động quan tâm hiện nay. Nếu giải quyết tốt sẽ tạo yên tâm cho người lao động để họ gắn bó hơn với công việc. Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 cũng đã đặt mục tiêu đến năm 2020 phấn đấu giải quyết chỗ ở cho 70% công nhân lao động tại các khu công nghiệp. Tuy nhiên, cho đến nay, chúng ta chưa hoàn thành được mục tiêu này.
Bên cạnh đó, việc triển khai nhà ở cho công nhân của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã được triển khai từ năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án xây dựng các thiết chế công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất theo đề án của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, tuy nhiên quá trình triển khai còn vướng nhiều vấn đề pháp lý.
Bên cạnh ý kiến đề nghị không quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân vẫn có ý kiến cho rằng đây là vấn đề mới, quá trình thí điểm còn nhiều vướng mắc và chưa đủ độ “chín” để quy định trong Luật. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cần xây dựng Đề án để báo cáo Quốc hội xem xét cho thực hiện thí điểm trong một thời gian nhất định, nếu phát huy hiệu quả mới đưa quy định vào Luật.
Một số ý kiến cho rằng Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cần thành lập doanh nghiệp trực thuộc có chức năng kinh doanh bất động sản để thực hiện các dự án. Nếu theo hướng này, sẽ không cần phải bổ sung nội dung trong Luật Nhà ở, cũng không gây xung đột với các luật khác như Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, …
Cùng nhận định Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cần có báo cáo phân tích, làm rõ nội dung tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, đánh giá kỹ tác động, Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho rằng, vấn đề này nhận được nhiều sự quan tâm với nhiều ý kiến khác nhau. Việc trao quyền cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân theo đại biểu Nga là quy định có mục đích nhân văn, góp phần tháo gỡ thực trạng việc phát triển nhà ở xã hội chưa thực sự hiệu quả, chưa thu hút được các nguồn đầu tư, chưa đáp ứng nhu cầu của người dân trong giai đoạn hiện nay. Đối tượng thụ hưởng của các chính sách về nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là người lao động có thu nhập thấp, nên với chức năng chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động, việc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là tương đối phù hợp.
Tuy nhiên, khác với các chủ đầu tư thông thường, đại biểu Nga lưu ý, nếu trao quyền cho Tổng Liên đoàn Lao động, thì đối tượng thụ hưởng chính sách chính là những đối tượng được hướng đến trong suốt các nhiệm vụ, hoạt động của tổ chức này. Mặt khác, Tổng Liên đoàn Lao động có lợi thế trong việc điều tra, khảo sát, nắm bắt nhu cầu về nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân, do có hệ thống công đoàn từ trung ương xuống cơ sở. Điều này giúp ích trong việc đầu tư đúng trọng tâm, trọng điểm, nâng cao hiệu quả đầu tư.
“Đây là nội dung lớn, hoàn toàn mới, vì vậy cần được đánh giá tác động kỹ lưỡng, đặc biệt là tính khả thi của nguồn lực thực hiện để tránh lãng phí, đề nghị nghiên cứu, xem xét thực hiện thí điểm một thời gian để đánh giá tính hiệu quả trước khi quy định rõ trong luật”, đại biểu Nga cho biết.
