Hiện nay, các thành phố nhân văn sẽ được xây dựng để kết nối con người và không gian. Để xây dựng và nuôi dưỡng một “đô thị hạnh phúc”, các nhà thiết kế và công dân hướng tới việc kết hợp các địa điểm vui với chung với đô thị một cách phù hợp và hiệu quả. Hoạt động công cộng vui vẻ là một chỉ số về một không gian đô thị tràn đầy năng lượng và là một thành phố phát triển.
Theo Báo cáo Hạnh phúc Thế giới, Đan Mạch liên tục đứng trong top đầu cuộc khảo sát về các quốc gia hạnh phúc nhất trong nhiều năm. Trong đó, Copenhagen, thủ đô của Đan Mạch, được biết đến với những tòa nhà bên bờ sông có màu sắc rực rỡ và kiến trúc đương đại cấp tiến, cả hai đều khắc họa những nét vui tươi của thành phố.
Đây là một thiết kế điển hình với cơ sở hạ tầng không chứa carbon, thích hợp với người đi bộ và xe đạp cũng như các hoạt động sinh hoạt công cộng phát triển mạnh. Các nhà thiết kế Đan Mạch đã “bẻ khóa” thiết kế đô thị thành công để xây dựng những thành phố hạnh phúc hơn với nhiều mô hình mới mẻ, sáng tạo.
Xu hướng xây dựng “thành phố hạnh phúc”
Mặc dù Báo cáo Hạnh phúc Thế giới của Liên hợp quốc đặt gánh nặng lên chính phủ mỗi quốc gia, nhưng hạnh phúc là một vấn đề liên quan chặt chẽ đến quản trị địa phương. Nó hoạt động như một nhiệt kế để đo lường các quyết định tốt và xấu được đưa ra đối với sự phát triển đô thị.
Được thúc đẩy bởi Cách mạng Công nghiệp, các thành phố đã được thiết kế và xây dựng cực kỳ nhanh chóng, nhằm ưu tiên vấn đề lợi nhuận kinh tế trước các yếu tố về con người. Cách tiếp cận tư bản chủ nghĩa này đã bỏ qua các hoạt động quan trọng như vui chơi giải trí trong môi trường đô thị. Khu vực làm việc và vui chơi được tách biệt nghiêm ngặt, các hoạt động giải trí công cộng dành cho người trưởng thành gần như không có.
Không gian khuôn mẫu tiêu chuẩn cho hoạt động vui chơi làm hạn chế sự khám phá và trí tưởng tượng của con người. Môi trường đô thị nên tạo ra nhiều cơ hội để trải nghiệm cuộc chơi đa thế hệ, tức là khu vực giải trí dành cho nhiều lứa tuổi khác nhau. Việc tích hợp giải trí trực tiếp trong môi trường đô thị cho phép nó cung cấp tính năng giải trí, bất ngờ, hài hước và phiêu lưu với trạng thái chơi tự nhiên của mọi người. Tham gia vào các hoạt động vui chơi trong không gian công cộng là bước đầu tiên trong việc tạo ra sự kết nối chặt chẽ trong thành phố cho người dân.
Tuy nhiên, việc dành ra một hoặc nhiều khu vực trống trong thành phố để xây dựng khu vui chơi là điều rất khó, không phải thành phố nào cũng làm được điều này. Vì vậy, các nhà thiết kế nên nghĩ đến việc tích hợp vui chơi vào từng ngóc ngách trong thành phố, trên cả những kiến trúc cũ. Điều này không những tiết kiệm diện tích mà còn gây bất ngờ và hứng thú cho cư dân mỗi khi di chuyển trong thành phố, xung quanh nhà của mình.
Copenhagen chính là một thành phố như thế. Các cơ hội vui chơi tràn ngập trong thành phố thông qua các không gian công cộng vui tươi và các biện pháp can thiệp đô thị được thiết kế để gây bất ngờ. Kiến trúc trong thành phố của họ chính là các ví dụ chứng minh cách Copenhagen ưu tiên việc tạo ra niềm vui cho cư dân, làm cho cuộc sống đô thị trở nên giàu trí tưởng tượng và kỳ thú hơn.
Copenhagen - thành phố giữ “vương miện hạnh phúc”
Hạnh phúc là một cảm giác có được từ sự tận hưởng, hoạt động và sự đồng hành kéo dài. Nhà tâm lý học Harvard Daniel Gilbert gợi ý rằng hạnh phúc bị chi phối bởi ba quyết định trong cuộc sống: sống ở đâu, làm gì và làm điều đó với ai. Câu hỏi đầu tiên nêu bật tác động của môi trường xung quanh đối với sự hài lòng và hạnh phúc của chúng ta. Về mặt kiến trúc, Copenhagen chắc chắn đã phải làm điều gì đó đúng đắn để giành được vương miện 'thành phố hạnh phúc”.
Triết lý thiết kế của Đan Mạch có thể được tóm tắt bằng một từ bản địa hygge, tạm dịch là “một bầu không khí nuôi dưỡng sự thoải mái, mãn nguyện và hạnh phúc”. Kiến trúc và không gian đô thị của Copenhagen thể hiện rõ ràng triết lý này bằng cách hỗ trợ hoạt động vui chơi giải trí đô thị. Các thiết kế của kiến trúc sư người Đan Mạch Bjarke Ingles chịu ảnh hưởng bởi mục tiêu tìm kiếm chủ nghĩa khoái lạc, đặt niềm vui và sự thích thú vào trung tâm công việc của mình.
Còn nhà thiết kế đô thị nổi tiếng người Đan Mạch Jan Gehl khẳng định, xây dựng các thành phố để làm cho mọi người hạnh phúc ngay cả khi đi bộ, thay vì mọi người sẽ chỉ di chuyển bằng ô tô trên những con đường chán ngắt. Ngoài sân chơi, Copenhagen có nhiều trung tâm xã hội tập trung vào giải trí đa thế hệ.
1. CopenHill: Hoạt động thể chất
CopenHill là một ví dụ hoàn hảo về hệ tư tưởng của Bjarke Ingels, được gọi là Tính bền vững của Hedonistic. Thiết kế nãy đã cải tạo lại một nhà máy chất thải như một không gian cho thể thao và vui chơi. Một công viên đô thị được xây dựng trên tầng mái che phủ tòa nhà công nghiệp với một đường dốc trượt tuyết, một đường mòn đi bộ với thảm cỏ tươi tốt và một bức tường leo núi. Không gian này còn có quầy bar và phòng tập CrossFit với tầm nhìn tuyệt đẹp nhìn ra thành phố.
Nhà máy Năng lượng CopenHill và Thiết kế trung tâm Giải trí Đô thị (Ảnh: Rasmus Hjortshøj, Dragoer Luftfoto)
Thiết kế này đã biến những không gian xung quanh chất thải và ô nhiễm thành một trải nghiệm tích cực, thậm chí còn mời gọi những người yêu thích giải trí đến với một khu công nghiệp. Thông qua các chương trình và hoạt động đại chúng, CopenHill tự mở rộng mình như một trung tâm giải trí của Copenhagen, đóng vai trò như một điểm mốc độc đáo trong thành phố.
2. Harbour Bath: Biophilia - giúp thúc đẩy sức khỏe và cảm giác thoải mái, hạnh phúc
Harbour Bath là một không gian đô thị dễ tiếp cận, tạo thành trung tâm văn hóa và xã hội của Copenhagen. Biến một cảng công nghiệp thành một quảng trường thành phố, hồ bơi công cộng gợi lên một phong cách bãi biển tự do, phục vụ như một phần mở rộng của một công viên và bến cảng gần đó. Dự án nhằm mục đích giải trí, tập thể dục và giao lưu, cung cấp cho mọi người một địa điểm để bơi lội, tắm nắng hoặc thưởng ngoạn quang cảnh thành phố.
Được thiết kế bởi BIG và JDS, Harbour Bath tập trung vào khả năng tiếp cận, an toàn và tính linh hoạt theo chương trình. Một trạm cứu hộ được đặt ở vị trí trung tâm để cho phép giám sát tất cả các khu vực mọi lúc. Các bể bơi được cắt ra khỏi boong một cách nghệ thuật và các bậc thang góc cạnh sắc nét tạo điểm nhấn cho không gian mang đến niềm vui khám phá. Thông qua dự án, Copenhagen ưu tiên các điểm tương tác ưa thích sinh học trong thành phố, từ đó nâng cao phúc lợi của người dân.
3. Park 'n' Play: Chơi giữa các thế hệ
Một giải pháp thiết kế tương tự CopenHill, JAJA Architects đã biến một cấu trúc bãi đậu xe thành một không gian công cộng sôi động. Tòa nhà có sân chơi đầy đủ tiện nghi trên mái, nơi trẻ em và người lớn có thể tận hưởng không khí tưng bừng. Park 'n' Play có sức hấp dẫn giữa các thế hệ, mời mọi người ở mọi lứa tuổi đến sân thượng năng động.
4. Công viên Superkilen: Bình đẳng
Công viên Superkilen sử dụng thành công hoạt động giải trí và vui chơi như một tác nhân ràng buộc cho một cộng đồng đa dạng về sắc tộc. Nằm trong khu phố có nhiều thách thức xã hội nhất ở Copenhagen, không gian đô thị dài nửa dặm kết hợp các đối tượng từ 60 quốc gia khác nhau để hình thành một bản sắc tập thể. Thiết kế là sự hợp tác chuyên môn giữa Topotek 1, BIG Architects và Superflex trong kiến trúc, thiết kế cảnh quan và nghệ thuật.
Chơi - một điều kiện mà các quy tắc giống nhau được áp dụng cho tất cả - tạo điều kiện cho những người trái ngược nhau hòa chung vào một cộng đồng. Các mảng văn hóa khác nhau được hòa quyện, hé lộ các khả năng vận động tự phát và vui chơi sáng tạo.
5. Nhà gương: Khám phá
Công ty kiến trúc MLRP đã thiết kế một công trình tuyệt vời về niềm vui trong Dự án Sân chơi Tương tác của Copenhagen. Đó là thay đổi một tòa nhà bị vẽ bậy, cơ sở này được thiết kế lại để tổ chức các lớp học mẫu giáo trong khu vực lân cận. Trẻ em và những người qua đường không khỏi ngạc nhiên trước một chiếc gương hình ngôi nhà vui nhộn lớn ở mặt tiền, mang lại cảm giác hài hước cho thói quen hàng ngày. Cấu trúc mái đầu hồi làm cong góc nhìn và phản chiếu của công viên, sân chơi và hoạt động xung quanh.
Thông qua những ví dụ trên, rõ ràng là cùng với kiến trúc, có một điều gì đó sâu sắc hơn được gợi lên cảm giác hạnh phúc. Niềm vui được tìm thấy thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm và không gian với những người khác, cùng tôn vinh sự tự phát và kỳ diệu của cuộc sống con người. Sức mạnh của môi trường được xây dựng để khơi gợi phản ứng cảm xúc từ con người, từ đó gây tác động và thiết kế cuộc sống như một công cụ để truyền cảm hứng cho tinh thần con người. Copenhagen chứng minh rằng kiến trúc trong sự kết hợp hài hòa có thể tạo ra những trải nghiệm đẹp đẽ rồi chuyển thành hạnh phúc.
