Đó là nhận định của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (HoREA) tại Văn bản mới đây kiến nghị một số giải pháp hỗ trợ thị trường bất động sản.
Trước đó, nhiều thủ tục hành chính liên quan đến việc giao đất công và chuyển đổi nhà ở xã hội sang nhà ở thương mại đã được lãnh đạo tỉnh Long An phê duyệt, mặc dù chưa có quy định hoặc phải xin ý kiến Thủ tướng.
Về việc giao đất công không qua đấu giá, ngày 30/8/2019, UBND tỉnh Long An ban hành quyết định số 3198/QĐ-UBND về việc giao đất và cho Công ty cổ phần Phát triển Khu công nghiệp và Đô thị Thủ Thừa IDICO-CONAC (địa chỉ trụ sở chính: số 2 đường Đỗ Tường Phong, thành phố Tân An, tỉnh Long An) thuê đất (đợt 1).
Theo đó, Long An quyết định giao đất và cho IDICO-CONAC thuê đất với tổng diện tích 234.425,7 m2, trong đó 6.209,5 m2 là đất giao thông, thủy lợi do UBND thị trấn Thủ Thừa quản lý, xen kẽ trong dự án để đầu tư khu dân cư thị trấn Thủ Thừa (đợt 1).
Hình thức giao đất: diện tích 117.515,6 m2 đất ở nông thôn giao đất có thu tiền sử dụng đất; trong đó có diện tích 352 m2 đất do nhà nước quản lý xen kẽ trong dự án. Còn diện tích 97.935,1 m2 là giao đất không thu tiền sử dụng đất, để sử dụng vào mục đích xây dựng công trình công cộng không nhằm mục đích kinh doanh. Phần đất này được bàn giao lại cho địa phương quản lý sau khi đã hoàn thành xây dựng theo quy hoạch chi tiết được duyệt; trong đó có diện tích 5.857,5 m2 là đất do nhà nước quản lý xen kẽ bên trong dự án.
Về nguồn gốc đất, trong 234.425,7 m2 đất được giao thì có 209.241,2 m2 đất thu hồi bồi thường của hộ gia đình, cá nhân và 6.209,5 m2 là đất giao thông, thủy lợi do UBND thị trấn Thủ Thừa quản lý, xen kẽ trong dự án. Thời hạn sử dụng đất tính từ ngày ký quyết định trên đến ngày 11/6/2068.
Theo thông tin quảng cáo, dự án Garden Riverside nằm tiếp giáp khu công nghiệp Thủ Thừa, gần đường tỉnh lộ 818; có vị trí thuận tiện giao thông, cách trung tâm thành phố Tân An 10km, QL1A 5km, TP.HCM 45km và sân bay Tân Sơn Nhất 48km. Dự án được chia thành nhiều phân khu chức năng tạo nên một tổ hợp kiến trúc thống nhất, hài hoà với môi trường cảnh quan xung quanh.
Như vậy, việc chính quyền mạnh dạn ký quyết định giao đất công không qua đấu giá như ở Long An là một giải pháp để thu hút mạnh các doanh nghiệp vào đầu tư ở địa phương này. Tuy nhiên, việc “đi tắt đón đầu” khi áp dụng quy định của luật vào thực tiễn sẽ tiềm ẩn những rủi ro mà người đứng đầu UBND tỉnh Long An phải chịu trách nhiệm.
Về việc “hô biến” nhà ở xã hội thành nhà ở thương mại, ngày 19/2/2019, UBND tỉnh Long An ban hành quyết định cho phép Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Thành Tài chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tại Khoản 1, Điều 1, Quyết định số 1351/QĐ-UBND, ngày 6/4/2016, của UBND tỉnh. Theo đó, cho phép Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Thành Tài được chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ xây dựng nhà ở xã hội sang nhà ở thương mại cho người có thu nhập thấp.
Tiếp đó, ngày 23/4/2020, UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi 5.549,34 m2 đất công trình công cộng không nhằm mục đích kinh doanh của Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Thành Tài và giao cho Công ty Cổ phần Địa ốc Mỹ Hạnh Đức Hòa.
Trước đó, môi giới cũng rao bán dự án Hestia Riverside Residence, do Công ty Cổ phần Địa ốc Mỹ Hạnh Đức Hòa làm chủ đầu tư, với quy mô 112 căn, với giá từ 1,69 tỷ/căn. Hestia Riverside Residence được giới thiệu là quần thể khu đô thị ven sông thoáng đãng yên tĩnh, nơi tránh xa khói bụi thành phố, tận hưởng khống khí an lành, nơi mà bạn luôn muốn được trở về sau những giờ làm việc bên ngoài. Sau một thời gian dài ế hàng, dự án này đã đổi tên thành Taka Garden Riverside Homes, tăng giá rao bán, và tiếp tục giới thiệu ra thị trường.
Liên quan đến việc chuyển nhà ở xã hội thành thương mại, Kiểm toán Nhà nước đã phát hiện nhiều sai phạm tại Hà Nội. Trong giai đoạn 2015 - 2018, tại Hà Nội, Kiểm toán Nhà nước phát hiện 3 dự án nhà ở xã hội chuyển sang nhà ở thương mại trái quy định.
“Đối với 3 dự án nhà ở xã hội đã được chấp thuận chuyển mục tiêu đầu tư sang nhà ở thương mại không có quy định trong Luật Nhà ở 2014, Nghị định 99/2017/NĐ-CP 20/10/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở, Nghị định số 100/2015/NĐ - CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội (chỉ có quy định về việc điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại sang làm nhà ở xã hội hoặc sang làm nhà ở phục vụ tái định cư)”, Kiểm toán Nhà nước kết luận.
