Trước tình trạng nhiều doanh nghiệp, cá nhân ồ ạt xây chung cư quy mô nhỏ (chung cư mini) để lừa bán, UBND TP.HCM đã yêu cầu cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát, nắm tình hình địa bàn, kịp thời ngăn chặn các hoạt động mua bán, mời chào mua chung cư mini.
Chỉ đạo quyết liệt của UBND TP.HCM xuất phát từ cuộc rà soát trước đó của Sở Xây dựng TP.HCM về thực trạng chung cư mini bùng phát trên địa bàn Thành phố. Theo kiểm tra của cơ quan chức năng, ở các quận, huyện vùng ven TP.HCM xuất hiện tình trạng các công trình nhà ở riêng lẻ được các đầu nậu, cá nhân định danh là chung cư mini và kinh doanh.
Tháng 9/2020 Thanh tra Sở Xây dựng phát hiện và lập biên bản hai "chung cư mini" xây sai phép trên đường Bến Lội, phường Bình Trị Đông A, quận Bình Tân. Hay trước đó, cơ quan chức năng phát hiện và lập biên bản xử phạt hai "chung cư mini" ở đường số 36, phường Linh Đông, quận Thủ Đức xây dựng trái phép và giao dịch mua bán, cho thuê.
Theo đó, UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp UBND quận Bình Tân và Thủ Đức xử lý triệt để các công trình sai phạm trước ngày 15/10. Đồng thời, rà soát các công trình nhà ở riêng lẻ đã xây dựng hoặc đang xây dựng theo giấy phép xây dựng được cấp (là nhà ở riêng lẻ, nhà trọ) nhưng chủ sở hữu công trình không thực hiện đầu tư xây dựng theo quy định, tự ý thay đổi kết cấu phòng bên trong công trình không theo giấy phép xây dựng…
“Phải kiên quyết yêu cầu chủ sở hữu công trình nhà ở riêng lẻ thực hiện tự tháo dỡ hoặc tổ chức cưỡng chế tháo dỡ phần sai giấy phép xây dựng đã cấp. Sau khi tháo dỡ, nếu phần công trình còn lại phù hợp với giấy phép xây dựng thì buộc chủ sở hữu thực hiện hoàn tất công trình theo các thủ tục nêu tại hướng dẫn của Sở Xây dựng hướng dẫn hộ gia đình, cá nhân về trình tự đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân, người lao động thuê để ở trên địa bàn thành phố. Trường hợp không phù hợp thì chỉ cho phép sử dụng đúng mục đích để ở”, UBND TP.HCM chỉ đạo.
UBND TP.HCM cũng giao các quận, huyện phối hợp với Sở Tư pháp rà soát, kiểm tra, có biện pháp xử lý đối với những trường hợp thừa phát lại xác lập vi bằng các giao dịch chuyển nhượng trái phép nhà ở dưới hình thức chung cư mini, nhà 3 chung. Rà soát, kiểm tra các công trình nhà ở riêng lẻ có quy mô lớn (trên 300m2) đã cấp phép xây dựng hoặc đang xây dựng theo giấy phép xây dựng được cấp, nếu phát hiện có mục tiêu là xây dựng phòng trọ cho thuê thì yêu cầu chủ sở hữu nhà ở riêng lẻ hoàn chỉnh và lập thủ tục điều chỉnh phù hợp các tiêu chí theo hướng dẫn của Sở Xây dựng.
Thành phố cũng yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát, nắm tình hình địa bàn, kịp thời ngăn chặn các hoạt động mua bán, mời chào mua chung cư mini. Tuyên truyền, nghiêm cấm mọi hình thức bán, kinh doanh căn hộ không đúng quy định. Kiên quyết xử lý hành vi mua bán, chuyển nhượng căn hộ, không đảm bảo điều kiện kinh doanh căn hộ theo quy định của luật Kinh doanh bất động sản.
Trong một cuộc trả lời với báo chí mới đây, ông Lê Hòa Bình, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết pháp luật về nhà ở không có khái niệm về loại hình chung cư mini do các cá nhân, hộ gia đình xây dựng để bán như hiện nay. Từ trước đến nay, Sở Xây dựng không phê duyệt, không chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận đầu tư hoặc cấp giấy phép xây dựng cho chung cư mini.
Bởi theo quy định của pháp luật, hình thức phát triển nhà ở phải theo dự án; dự án nhà ở thương mại phải được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư; chủ đầu tư phải là tổ chức, doanh nghiệp có vốn pháp định đảm bảo thực hiện dự án, có chức năng kinh doanh bất động sản...
Tuy vậy, các đầu nậu, cá nhân bất chính lợi dụng để biến các công trình nhà ở riêng lẻ thành chung cư mini để bán, kinh doanh trái luật. Với các công trình đã xây dựng sai phạm như nói trên, đại diện Sở Xây dựng cho hay sẽ kiên quyết yêu cầu chủ sở hữu công trình thực hiện tự tháo dỡ hoặc cưỡng chế hạng mục xây sai phép.
Trong khi đó, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cũng lên tiếng cảnh báo các loại hình nhà ở này sẽ gây ra nhiều hệ lụy. Theo khảo sát của hiệp hội, 10 năm qua, TP.HCM và một số thành phố nở rộ tình trạng xây "chung cư mini", "chung cư hộp diêm", có nhiều tầng, nhiều căn hộ nhỏ tại các đô thị, quận nội thành.
