Hiện tượng ENSO
Theo đánh giá của hầu hết các Trung tâm khí hậu lớn trên thế giới, nhiệt độ mặt nước biển tại khu vực trung tâm xích đạo Thái Bình Dương (NINO 3.4) có xu hướng tăng nhanh từ các tháng đầu năm 2017.
Hiện tại, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO 3.4 đang cao hơn so với giá trị trung bình chuẩn là 0.1oC. Như vậy hiện nay, ENSO đang ở trạng thái trung tính và đang có dấu hiệu chuyển từ pha lạnh sang nóng của hiện tượng này.
Tổng hợp các kết quả dự báo của các mô hình, Cơ quan Khí tượng Úc (BoM) nhận định, ENSO sẽ đạt ngưỡng bắt đầu của hiện tượng El Nino vào khoảng tháng 7/2017. Tuy nhiên, BoM cũng khuyến cáo về độ tin cậy thấp của các mô hình dự báo vào thời điểm này trong năm.
Trung tâm Dự báo Khí hậu Hoa Kỳ (CPC/NCEP) dự báo xác suất xuất hiện El Nino vào khoảng 50-60% trong những tháng đầu mùa hè và xác suất này tăng lên vào thời kỳ cuối năm 2017.
Kết quả dự báo tổ hợp nhiều thành phần của Trung tâm Dự báo Thời tiết hạn vừa Châu Âu (ECMWF) cho thấy, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO3.4 sẽ đạt ngưỡng El Nino vào khoảng tháng 6/2017.
Trung tâm Khí hậu Tokyo, Nhật Bản (TCC) dự báo, có đến 60% khả năng ENSO tiếp tục ở trạng thái trung tính đến tháng 7/2017 và chỉ có 40% khả năng xuất hiện El Nino vào thời gian này.
Như vậy, theo các dự báo mới nhất thì đa số các Cơ quan dự báo khí hậu trên thế giới đều cho rằng, hiện tượng ENSO sẽ có xu hướng chuyển sang trạng thái El Nino từ nửa cuối năm 2017 và nếu vậy, sẽ là năm thứ 3 liên tiếp xuất hiện El Nino chỉ sau một thời kỳ tương đối ngắn chuyển sang pha lạnh.
Dự kiến tác động đến Việt Nam
Nhận định về xu thế diễn biến của khí tượng thủy văn ở Việt Nam hầu như không thay đổi nhiều so với bản tin dự báo đã phát ngày 15/2/2017.
Tuy nhiên, nếu hiện tượng ENSO chuyển sang trạng thái El Nino vào nửa cuối năm 2017, mặc dù nhiều khả năng bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) trên khu vực Biển Đông vẫn sẽ xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN khoảng 12-13 cơn/năm), nhưng số lượng bão và ATNĐ ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta sẽ ít hơn TBNN (TBNN khoảng 5 - 6 cơn). Ngoài ra, tính bất quy luật của bão sẽ tăng cao vào những năm chịu tác động của El Nino.
Mùa mưa ở Bắc Bộ đến muộn hơn TBNN. Thời điểm bắt đầu mùa mưa ở Nam Bộ và Tây Nguyên có khả năng đến sớm hơn TBNN. Dưới tác động của El Nino vào thời kỳ cuối năm, lượng mưa trên phạm vi toàn quốc có xu hướng thiếu hụt so với TBNN vào cuối mùa mưa năm 2017. Tuy nhiên, hiện tượng mưa lớn đến rất lớn cục bộ trong thời đoạn ngắn thường xuất hiện trong những năm chịu tác động của El Nino.
Ít có khả năng xuất hiện lũ tiểu mãn đồng thời trên nhiều lưu vực sông thuộc Bắc Bộ. Mùa lũ 2017 trên các sông Bắc Bộ có khả năng đến muộn hơn TBNN. Đỉnh lũ trên các sông suối tương đương năm 2016, phổ biến ở mức báo đông (BĐ) 2-3, một số sông suối nhỏ trên BĐ 3.
Lũ quét, sạt lở đất có khả năng xảy ra nhiều hơn năm 2016, đặc biệt tại các khu vực miền núi phía Tây Bắc Bộ.
Mùa lũ 2017 trên các sông ở Tây Nguyên và thượng nguồn sông Mê Công đến sớm hơn so với TBNN. Diễn biến lũ trên các sông ở Trung Bộ và sông Cửu Long phù hợp với quy luật nhiều năm, đỉnh lũ trên các sông ở Trung Bộ, Tây Nguyên tương đương mức TBNN.
Lũ lớn nhất năm ở Đồng bằng sông Cửu Long ở mức BĐ2-BĐ3. Tuy ít có khả năng xuất hiện lũ đặc biệt lớn nhưng tiềm ẩn nguy cơ cường suất lũ lên nhanh hơn bình thường do tác động của việc xả ở thượng lưu.
Tuy nhiên, các nhận định về tác động của El Nino đến nước ta vào nửa cuối năm 2017 có độ tin cậy không cao và sẽ liên tục được cập nhật./.
