Bỏ quy định khống chế vốn góp
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Viết Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Đối tác công tư (PPP, Bộ GTVT) cho biết, thay đổi lớn nhất trong hồ sơ mời sơ tuyển theo hình thức đấu thầu trong nước so với đấu thấu quốc tế lựa chọn nhà đầu tư cho 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam là việc nới lỏng tiêu chí về năng lực kinh nghiệm cho các nhà đầu tư từng làm nhà thầu.
“Trước đây, trong hồ sơ mời sơ tuyển theo hình thức đấu thầu quốc tế, Bộ GTVT yêu cầu nhà đầu tư từng là nhà thầu đủ điều kiện tham gia khi làm một gói thầu xây lắp có giá trị vốn tối thiểu bằng 30% giá trị xây lắp của dự án tham gia đấu thấu, nhưng hiện nay, tiêu chí này đã được điều chỉnh giảm xuống còn 20%”, ông Huy nói.
Theo ông Huy, trong hồ sơ mời sơ tuyển vừa được Bộ GTVT phê duyệt, về năng lực tài chính, Bộ GTVT vẫn giữ nguyên quy định phần vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư, liên danh nhà đầu tư phải đảm bảo tối thiểu 20% tổng mức đầu tư của dự án tham gia đấu thầu theo đúng quy định của Nghị Quyết 20/2018 của Chính phủ. Đồng thời, Bộ GTVT tiếp tục duy trì tiêu chí mỗi liên danh nhà đầu tư không quá 5 nhà đầu tư.
“Tuy nhiên, trong hồ sơ mời sơ tuyển lần này, Bộ GTVT đã bỏ quy định các nhà đầu tư tham gia trong liên danh phải chiếm tối thiểu 15% vốn góp so với quy định trong hồ sơ mời sơ tuyển quốc tế trước đây. Chỉ cần vốn chủ sở hữu của liên danh nhà đầu tư đảm bảo tối thiểu 20% tổng mức đầu tư của dự án đang xét là đáp ứng yêu cầu”, ông Huy nói và cho biết, quy định này nhằm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư có năng lực về tài chính nhưng thiếu kinh nghiệm sẽ liên kết với nhà đầu tư có năng lực về kinh nghiệm nhưng thiếu vốn để cùng nhau tham gia dự án.
Bình luận về vấn đề này, dưới góc độ của một nhà đầu tư từng tham gia nhiều dự án PPP giao thông, ông Vũ Đức Nhận, Phó Tổng giám đốc Công ty Phương Thành Tranconsin nói: “Những điều chỉnh của Bộ GTVT trong hồ sơ mời sơ tuyển nhà đầu tư 8 dự án cao tốc Bắc - Nam là rất tích cực và phù hợp với thực tiễn để nhiều đầu tư trong nước có thể tham gia đầu tư các dự án. Đặc biệt là trong hồ sơ mời sơ tuyển đã bỏ quy định khống chế vốn góp của nhà đầu tư trong liên danh, giúp các doanh nghiệp có năng lực thi công nhưng ít vốn có thể liên kết với những đơn vị có tiềm lực mạnh về tài chính để cùng nhau đầu tư dự án”.
Theo ông Nhận, với sự nới lỏng này, Công ty Phương Thành cũng đang nghiên cứu, tìm hiểu để tham gia đầu tư một số dự án cao tốc Bắc - Nam phù hợp với khả năng của doanh nghiệp. “Các dự án cao tốc Bắc - Nam không được bảo lãnh doanh thu nên trước khi tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, Bộ GTVT cần phải thuê một đơn vị tư vấn độc lập, có năng lực và kinh nghiệm kiểm tra, rà soát, cập nhật lại toàn bộ phương án tài chính, lưu lượng xe của các dự án để hạn chế rủi ro thấp nhất cho các nhà đầu tư”, ông Nhận nói.
Vừa phát hành đã bán hàng chục bộ hồ sơ
Sau khi được Bộ GTVT phê duyệt hồ sơ, trong hai ngày 16 - 17/10, đồng loạt các Ban quản lý dự án thuộc Bộ GTVT đã phát hành hồ sơ mời sơ tuyển nhà đầu tư trong nước đối với 8 dự án cao tốc Bắc - Nam thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP) gồm: Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, QL45 - Nghi Sơn, Nha Trang - Cam Lâm, Phan Thiết - Dầu Giây…
Đáng chú ý, có những dự án chỉ sau vài giờ phát hành, các ban quản lý dự án đã bán được rất nhiều hồ sơ, điều đó cho thấy sức hấp dẫn lớn của các dự án cao tốc Bắc - Nam khi chuyển hình thức lựa chọn nhà đầu tư từ đấu thầu quốc tế sang đấu thầu trong nước.
Ông Cao Việt Hùng, Trưởng phòng Kinh tế tổng hợp (Ban QLDA 2) cho biết, dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn QL45 - Nghi Sơn được đơn vị phát hành hồ sơ mời sơ tuyển vào 8h ngày 16/10. “Chỉ sau vài giờ buổi sáng, chúng tôi đã bán được 4 bộ hồ sơ cho các nhà đầu tư quan tâm như: Tập đoàn Đèo Cả, Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình, Tập đoàn Xây dựng Miền Trung”, ông Hùng nói và cho biết, thời gian mở bán hồ sơ cao tốc QL45 - Nghi Sơn sẽ kéo dài trong một tháng, kết thúc vào 15/11/2019.
Cùng ngày, Ban QLDA 6 đã mở bán hồ sơ mời sơ tuyển hai dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu và Diễn Châu - Bãi Vọt, Ban QLDA đường Hồ Chí Minh mở bán hồ sơ cao tốc Nha Trang - Cam Lâm.
“Trong vòng một ngày đã có 8 bộ hồ sơ được bán ra cho các nhà đầu tư trong nước chia đều cho cả hai dự án. Thời gian mở bán kéo dài trong một tháng nhưng ngày đầu tiên đã bán được số lượng hồ sơ rất lớn. Chúng tôi nhận định, trong những ngày tới hai dự án Nghi Sơn - Diễn Châu và Diễn Châu - Bãi Vọt sẽ tiếp tục thu hút rất nhiều nhà đầu tư đến mua hồ sơ”, đại diện Ban QLDA 6 nói.
Về lộ trình triển khai, ông Nguyễn Viết Huy cho biết, sau khi các ban quản lý dự án phát hành hồ sơ mời sơ tuyển, thời gian tối thiểu để nhà đầu tư chuẩn bị hồ sơ dự tuyển 30 ngày, dự kiến mở thầu tháng 11/2019.
“Theo quy định của Luật Đấu thầu và Nghị định 30/2015, thời gian đánh giá hồ sơ dự sơ tuyển khoảng 30 ngày, thời gian thẩm định, phê duyệt khoảng 40 ngày. Dự kiến, công tác sơ tuyển nhà đầu tư sẽ hoàn thành trong tháng 2/2020”, ông Huy thông tin và cho biết, sau khi kết thúc sơ tuyển, Bộ GTVT sẽ tiến hành đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư 8 dự án PPP cao tốc Bắc - Nam.
“Dự kiến tháng 4/2020, Bộ GTVT sẽ phát hành hồ sơ mời thầu. Nhà đầu tư có thời gian tối thiểu 60 ngày để chuẩn bị hồ sơ dự thầu, dự kiến đóng thầu tháng 6/2020. Thời gian đánh giá hồ sơ dự thầu khoảng 90 ngày và thời gian thẩm định, phê duyệt kết quả đấu thầu khoảng 50 ngày. Trong trường hợp thuận lợi có thể hoàn thành công tác đấu thầu nhà đầu tư khoảng tháng 11/2020”, ông Huy chia sẻ.
Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc tín dụng cho dự án
Trong báo cáo về tình hình thực hiện dự án cao tốc Bắc - Nam vừa được gửi đến Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, một trong những khó khăn, vướng mắc của dự án hiện nay là nguồn vốn tín dụng dài hạn trong nước. Việc huy động tín dụng của các nhà đầu tư trong nước chủ yếu dựa vào tổ chức tín dụng trong nước, trong khi dư nợ nguồn vốn vay tín dụng dài hạn của các ngân hàng trong nước đang ở mức cao, hình thức chủ yếu là huy động ngắn hạn để cho vay dài hạn.
Trong khi, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ tối đa sử dụng nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung hạn và dài hạn giảm dần còn 40% từ ngày 1/1/2018 và sẽ tiếp tục giảm trong giai đoạn tới.
“Để tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn tín dụng cho dự án, Chính phủ đang chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với các bộ, ngành liên quan đánh giá tác động và đề xuất các giải pháp phù hợp bảo đảm cung cấp đủ các nguồn vốn đáp ứng việc triển khai dự án”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết.
