Đối với nhà mặt phố hoặc biệt thự, việc dành hẳn một phòng thờ riêng, phục vụ cho việc dâng lễ, thờ cúng là điều không khó; tuy nhiên với chung cư thì lại là vấn đề khác. Thờ tự là nhu cầu tất yếu của mỗi gia đình, tuy nhiên nếu thờ tự không đúng, việc đặt bàn thờ và bố trí luồng sáng, luồng khí không đúng phong thủy sẽ khiến gia chủ gặp xui xẻo, bất an. Sau đây là các nguyên tắc vàng bỏ túi liên quan đến bàn thờ mà ai cũng nên biết:
Chọn hướng đặt bàn thờ
Căn hộ chung cư luôn bị giới hạn về mặt diện tích, do đó gia chủ luôn gặp khó khăn trong việc lựa chọn vị trí đặt ban thờ. Các chuyên gia phong thủy nhận định, nếu không có đủ diện tích để làm phòng thờ riêng thì đặt góc thờ, bàn thờ tại những khoảng giữa trong căn phòng và không thuộc vào hẳn một phòng riêng nào sẽ thuận tiện hơn. Thiết kế căn hộ không cho phép làm hẳn phòng riêng thì chỉ cần bố trí góc thờ đúng hướng hợp mệnh phong thủy gia chủ là được.
Bên cạnh đó, hướng đặt bàn thờ cũng theo mệnh gia chủ để tạo sự đồng nhất, hài hòa, mang lại tài lộc, may mắn, sức khỏe cho gia đình. Chẳng hạn gia chủ mệnh Đông tứ trạch thì đặt hướng vào các hướng Khảm, Tốn, Chấn, Ly; còn nếu gia chủ mệnh Tây tứ trạch thì đặt bàn thờ hướng vào Đoài, Càn, Cấn, Khôn.
Ngoài ra còn một số điểm kiêng kỵ khác gia chủ cần ghi nhớ khi đặt bàn thờ như không đặt bài vị sát tường, có thể ảnh hưởng không tốt tới công danh, sự nghiệp; nếu đặt tượng Phật thì phải đặt sát tường mới tốt; đặc biệt trên bàn tờ không được tự ý đặt đồ điện, thay vào đó gia chủ nên bày biện bên phải ban thờ một đôi tì hưu hoặc long quy.
Nên đặt bàn thờ gỗ ở vị trí cao, phía trên bàn thờ là nóc nhà và bầu trời, không có các phòng ốc khác đè lên, phía trước bàn thờ là các gian trang trọng, phía sau là cầu thang và không gian phụ như sân phơi, kho.
Đối với chung cư, bàn thờ vẫn phải đảm bảo sự thông thoáng, nhưng kín đáo và thống nhất về hình thức sao cho tương ứng với không gian căn hộ.
Về hướng, bàn thờ nên đặt ở hướng Tây Bắc của ngôi nhà vì đây là hướng tượng trưng cho trời
Thời gian lập bàn thờ
Việc lập bàn thờ thường được tiến hành đồng thời với nhập trạch. Ngoài thời gian phù hợp với nhập trạch, cúng tế hay hợp tuổi gia chủ, người ta còn chú ý đến thời điểm có sao Bát Bạch để hóa giải sát khí.
Chất liệu làm bàn thờ
Bàn thờ là nơi rất quan trọng trong ngôi nhà, do đó khi đặt làm bàn thờ thì cần phải sử dụng gỗ mới hoàn toàn, không được "tái chế" gỗ cũ hay đã qua sử dụng kẻo gây ảnh hưởng tới phong thủy căn nhà. Màu sắc gỗ làm bàn thờ sẽ tùy thuộc vào màu sơn trong căn hộ, nếu phối hợp hài hòa thì gia chủ sẽ gặp nhiều may mắn trong công việc hơn.
Hiện nay, rất nhiều gia đình ưa chuộng vật liệu gỗ óc chó cao cấp khi thiết kế không gian thờ cúng. Với những đặc tính nổi trội như chống mối mọt, cong vênh tốt, màu nâu trầm sang trọng, căn phòng thờ cúng của gia đình sẽ trở nên trang nghiêm, thể hiện tấm lòng thành kính của con cháu với ông bà tổ tiên.
Bố trí trên bàn thờ
Là nơi trang nghiêm và quan trọng nhất ngôi nhà, nên những vật bày trí trên bàn thờ cần được cân nhắc cẩn thận. Trung tâm của bàn thờ là bát nhang, phía sau bát nhang là di ảnh của những người đã khuất. Tường sau không gian bàn thờ ở nhà khá giả là hoành phi, liễn đối bằng Hán tự sơn son thếp vàng, có nội dung nói lên công đức của người đã khuất. Không bày những thứ không liên quan đến thờ cúng không bày lên bàn thờ, nhất là giấy công đức ở đình chùa.
Nơi đặt bát hương
Theo phong thủy, ngay cả việc đặt bát hương và số lượng bát hương trên bàn thờ cũng cần phải xem xét kỹ lưỡng để tốt nhất về mặt tâm linh. Gia chủ chỉ nên đặt tối đa 2 bát hương trên một bàn thờ, một bát hương thờ ngũ vị thần tài để ở vị trí cao nhất và một bát hương thờ tổ tiên, người đã khuất,...
Hệ thống chiếu sáng trong phòng thờ
Đặc biệt lưu ý không để ánh sáng đèn chiếu thẳng vào người ngồi khi hành lễ cúng bái. Đèn “thờ” trên bàn thờ (đặt ở giữa bàn thờ), luôn bật sáng để thu hút năng lượng dương. Tường có treo tranh nên bố trí hai đèn âm tường cân xứng hai bên bức tranh. Bạn cũng cần chú ý hơn là sự bài trí không gian thờ tự, dù là tranh, đèn điện, hoa quả đều phải bố trí sao cho có sự cân đối giữa hai bên, tránh bày lệch gây mất mĩ quan cũng như sự trang nghiêm.
Màu sơn phòng thờ
Khi chọn màu sơn cho không gian thờ cúng, gia chủ nên chọn những gam màu trung tính, ấm áp. Tránh những màu sơn quá sáng hoặc quá tối, nên để màu sơn tường hài hòa với màu tủ thờ để tạo không gian thờ cúng tốt hơn. Gia chủ cũng nên đặt thêm 2-3 loại đèn hoặc ánh sáng ấm trên ban thờ hoặc trong phòng thờ.
Tạo độ thoáng cho không gian thờ tự
Phòng thờ thường có diện tích khá khiêm tốn, vì vậy nên tạo độ thoáng nhất định bằng hệ thống cửa sổ hoặc mái xuyên sáng, mục đích cuối cùng là dùng ánh sáng và luồng khí tự nhiên luân chuyển, để tạo cảm giác thoải mái nhất cho hoạt động thờ tự. Nên hạn chế những món đồ không cần thiết, chỉ trang trí bằng những vật dụng đơn giản, gần gũi với phong tục và truyền thống của người Việt.
