Việc nổ mìn, khai thác đá âm trái phép của công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hải Phòng (Cty Xi măng Hải Phòng), tạo thành những hồ nước rộng từ 2 - 3ha đã quá rõ ràng, nhưng để khai thác được lượng đá lớn lên tới hàng trăm nghìn tấn, Cty Xi măng Hải Phòng cũng cần tới một lượng thuốc nổ, kíp nổ rất lớn. Vậy Cty Xi măng Hải Phòng lấy thuốc nổ, kíp nổ ở đâu?
Sử dụng thuốc nổ trôi nổi?
Mỗi ngày, với việc khai thác hàng nghìn tấn đá âm trái phép để phục vụ cho việc sản xuất xi măng, Cty Xi măng Hải Phòng cần khá nhiều nhân công, máy móc và đặc biệt là một lượng thuốc nổ, kíp nổ lớn để khoan nổ mìn.
Theo tính toán của một cán bộ kỹ thuật chuyên khoan nổ mìn tại một mỏ đá trên địa bàn huyện Thủy Nguyên: Với sản lượng khai thác âm như hiện nay của Cty Xi măng Hải Phòng, thì phải cần tới từ 4 đến 6 tạ thuốc nổ cho mỗi lần khoan nổ mìn.
Quyết định số 1019 ngày 29/11/1997 của Thủ tướng Chính phủ về việc đầu tư Dự án Nhà máy Ximăng Hải Phòng (nhà máy mới) với công suất 1,4 triệu tấn/năm. Nhà máy bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2005, do vậy hoạt động khai thác phải đảm bảo cung cấp đủ nguyên liệu cho nhà máy.
Cty Xi măng Hải Phòng đã không thực hiện việc điều chỉnh giấy phép khai thác mà tự ý khai thác vượt công suất so với giấy phép khai thác (bản đăng ký nhà nước 134 ĐV-93 ngày 8/4/1993). Điều này cũng phát sinh một lượng thuốc nổ, kíp nổ rất lớn để thực hiện việc khoan nổ mìn. Được biết, từ năm 2016 đến nay, Cty Xi măng Hải Phòng tiến hành khai thác trái phép nhưng chưa từng có quyết định xử lý nào.
Trao đổi với Báo Lao Động, ông Mai Hồng Hải, Tổng Giám đốc Cty Xi măng Hải Phòng thừa nhận: Đơn vị hiện đang làm các thủ tục xin cấp phép khai thác âm xuống -30m tại mỏ đá Tràng Kênh.
Giải thích về việc khi chưa được các cơ quan chức năng cấp phép mà đã tiến hành khai thác từ -10 đến -30m tại khu vực này, ông Hải cho rằng, đó là để đảm bảo cho hoạt động bình thường của công ty xi măng. Khi được hỏi, núi Áng Thị vẫn còn sản lượng, có thể khai thác được, tại sao không khai thác ở đó mà phải khai thác âm trái phép thì ông Hải không trả lời.
Về việc sử dụng hàng tạ thuốc nổ để thực hiện việc khai thác âm mỗi ngày, vậy thuốc nổ, kíp nổ lấy ở đâu - ông Hải cho biết, số thuốc nổ và kíp nổ đó lấy từ việc khai thác dương, được cơ quan có thẩm quyền cấp.
Nhưng khi PV hỏi, số thuốc này được cấp theo trữ lượng, hiện Cty Xi măng Hải Phòng đang khai thác vượt sản lượng, việc cấp thuốc nổ, kíp nổ tại khai trường được quản lý chặt chẽ, trước khi nổ mìn phải có hộ chiếu nổ mìn, phiếu xuất kho... số thuốc nổ đó lấy từ đâu ra. Ông Hải thừa nhận công ty đã làm không đúng quy định...
Sai phạm nghiêm trọng
Về việc Công ty Xi măng Hải Phòng khai thác đá âm trái phép từ năm 2016 đến nay, trao đổi với Báo Lao Động, bà Lê Thị Lựu - Phó Chủ tịch UBND thị trấn Minh Đức - cho biết: Địa phương chưa nắm được thông tin này. Liên quan đến trách nhiệm quản lý địa bàn, bà Lựu cho biết, mới được bổ nhiệm Phó Chủ tịch thị trấn Minh Đức từ đầu năm 2019, nên không nắm được thông tin cũng là bình thường.
Tới khi được hỏi, ngày 29/3/2019, UBND huyện Thủy Nguyên, Thanh tra Sở TNMT và UBND thị trấn Minh Đức có đi kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản đối với Cty Xi măng Hải Phòng, phát hiện Cty đang khai thác âm trái phép, yêu cầu dừng ngay hoạt động khai thác trái phép này và giao cho UBND thị trấn Minh Đức giám sát hoạt động của Cty Xi măng Hải Phòng, như vậy trong đoàn kiểm tra có thành phần của thị trấn Minh Đức, tại sao thị trấn lại nói không biết Cty Xi măng Hải Phòng khai thác âm trái phép - bà Lựu mới nói, có thể đó là việc của lãnh đạo.
Trao đổi với Báo Lao Động, một lãnh đạo huyện Thủy Nguyên thừa nhận, Cty Xi măng Hải Phòng đang khai thác âm trái phép trên diện tích rộng lớn khoảng 2-3ha, ở độ sâu từ -10 đến -30m. Theo vị này, sau khi phát hiện Cty Ximăng Hải Phòng đang khai thác âm trái phép, ngày 17/6/2019, UBND huyện Thủy Nguyên đã ban hành văn bản số 989 về việc khai thác khoáng sản vượt công suất và độ sâu được phép khai thác của Cty Xi măng Hải Phòng tại mỏ đá Tràng Kênh (thị trấn Minh Đức).
Cty Xi măng Hải Phòng thừa nhận đã khai thác vượt công suất so với giấy phép khai thác. Cty đã lập thiết kế kỹ thuật có công suất 1,4 triệu tấn/năm và đã nộp cơ quan quản lý nhà nước nhưng đến nay chưa được phê duyệt. Và do thiếu trữ lượng, Cty đã có văn bản xin phép cơ quan quản lý nhà nước để khai thác âm nhưng chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận.
Theo lãnh đạo huyện Thủy Nguyên, Cty Xi măng Hải Phòng khai thác vượt công suất và độ sâu cho phép là vi phạm Luật Khoáng sản và các quy định hiện hành. UBND huyện đã yêu cầu Cty chấm dứt ngay các hành vi vi phạm, không được để trường hợp tương tự xảy ra. Đồng thời, UBND thị trấn Minh Đức phải thực hiện nghiêm trách nhiệm quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn. “Tuy nhiên, đến nay Cty Xi măng Hải Phòng vẫn cố tình vi phạm” - vị này nói.
