Ngày 20/9, Thanh tra Chính phủ (TTCP) công bố kết luận thanh tra "công tác cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam". Đây là cuộc thanh tra đột xuất được thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng.
Theo TTCP, việc thực hiện cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam là phù hợp với chủ trương của nhà nước và cần thiết để huy động vốn, mở rộng quy mô hoạt động của doanh nghiệp cũng như nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, nhất là trong tình trạng doanh nghiệp nhiều năm liền thua lỗ triền miên, dẫn đến gần bờ vực của phá sản.
Công tác cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam đã đạt được những kết quả nhất định, tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số hạn chế.
Thứ nhất, đối với việc thực hiện quy trình các bước tiến hành cổ phần hóa; lựa chọn tổ chức tư vấn định giá doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa vẫn còn nhiều sai sót. Cụ thể:
Việc xây dựng, ban hành Kế hoạch và tiến độ thực hiện cổ phần hóa Công ty sau một năm và lựa chọn đơn vị tư vấn sau 6 tháng kể từ khi có Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo là chưa đảm bảo tiến độ theo Kế hoạch.
Ban Chỉ đạo cổ phần hóa không thực hiện việc lựa chọn đơn vị tư vấn định giá doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa, để Công ty lựa chọn là chưa thực hiện đúng thủ tục theo Nghị định số 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011, chưa thực hiện đầy đủ thủ tục theo Luật Đấu thầu 2013 về chỉ định thầu được hướng dẫn thực hiện tại Điều 56 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014.
Công ty thực hiện việc ký kết hợp đồng với 2 đơn vị tư vấn: định giá doanh nghiệp và cổ phần hóa chưa tuân thủ theo mẫu hợp đồng được quy định tại Thông tư số 06/2010/TT-BKHĐT ngày 09/3/2010.
Thứ hai, đối với việc quản lý sử dụng và thực hiện các quy định của pháp luật về đất đai cũng còn nhiều điểm bất cập. Cụ thể:
Việc Hãng phim truyện Việt Nam ký các hợp đồng cho thuê nhà, đất tại số 4 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội; góp vốn liên doanh bằng quyền sử dụng đất và đồng ý cho đối tác (Công ty TNHH Xây dựng Thương mại và Du lịch Sài Gòn) quản lý điều hành hoạt động cho thuê văn phòng hoặc thuê các công ty, tổ chức chuyên nghiệp quản lý điều hành tại số 6 Thái Văn Lung, phường Bến Nghé, quận 1, Tp Hồ Chí Minh là sai mục đích sử dụng, trái thẩm quyền.
Trong quá trình quản lý sử dụng 4 cơ sở nhà, đất, Hãng phim truyện Việt Nam chưa thực hiện các thủ tục pháp lý về đất đai. Đến thời điểm kiểm tra (30/10/2017), Hãng phim truyện Việt Nam chưa thực hiện các thủ tục để ký tiếp hợp đồng thuê đất đối với 2 cơ sở nhà, đất tại số 4 Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội và số 6 Thái Văn Lung, phường Bến Nghé, quận 1, TP.HCM. Chậm nộp tiền thuê đất đến thời điểm 30/9/2017 số tiền hơn 21 tỷ đồng. Đến ngày 10/10/2017, Hãng phim truyện Việt Nam đã nộp số tiền thuê đất tại 03 cơ sở nhà, đất số tiền hơn 14 tỷ đồng.
Tại phương án cổ phần hóa và chuyển Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam thành Công ty cổ phần, Hãng phim truyện Việt Nam xây dựng phương án sử dụng đất, trong đó, bao gồm cả toàn bộ diện tích 1.208 m2 tại khu đất số 6 Thái Văn Lung và toàn bộ khu đất tại số 4 Thụy Khuê khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Ngày 30/12/2015, Bộ Văn hoá - Thể thao - Du lịch ban hành Quyết định số 4654/QĐ-BVHTTDL phê duyệt Phương án cổ phần hóa và chuyển Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam thành Công ty cổ phần, trong đó chưa phê duyệt phương án sử dụng đất.
Phương án sử dụng đất được thực hiện sau khi có ý kiến thỏa thuận của Bộ Tài chính và các quy định của pháp luật về đất đai. Như vậy, Bộ Văn hoá - Thể thao - Du lịch phê duyệt phương án cổ phần hóa và chuyển Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam thành Công ty cổ phần khi chưa có Quyết định phê duyệt phương án sử dụng đất.
Thứ ba, việc quản lý, theo dõi, hạch toán công nợ phải thu, phải trả tại Công ty còn chưa đúng quy định, dẫn đến xảy ra một số vi phạm như quản lý và theo dõi khoản phải thu khác, đối tượng là Cục Điện Ảnh chưa đúng; theo dõi khoản trả trước cho Chi nhánh Công ty Cổ phần Điện ảnh truyền hình (TP Hà Nội) chưa chính xác; việc hạch toán khoản vay nợ dài dạn của Công ty Cổ phần Quảng cáo Sao thế giới là không đúng.
Bên cạnh đó, số tiền lương trả thiếu cho người lao động và số tiền lương đã chi thanh toán cho người lao động không đi làm chưa được hạch toán; đơn vị không thực hiện việc thông báo với cơ quan thuế trực tiếp quản lý về phương pháp và thời gian trích khấu hao; tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh không hiệu quả, kết quả kinh doanh các năm đều lỗ liên tiếp.
Một số chi phí vượt so với chi phí được phê duyệt; hàng năm Công ty chưa thường xuyên đối chiếu công nợ với khách hàng; việc xác định lại giá trị thương hiệu căn cứ vào giá trị lịch sử và bề dày truyền thống theo chỉ đạo của Thủ tướng đã được Bộ Bộ Văn hoá - Thể thao - Du lịch tổ chức thực hiện, tuy nhiên, chưa xác định được giá trị thương hiệu cụ thể của Hãng phim.
Thứ tư, Ban chỉ đạo và tổ giúp việc cổ phần hóa chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục về việc lựa chọn và phê duyệt tiêu chí nhà đầu tư chiến lược. Công ty xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược không nêu cụ thể các điều kiện, làm hạn chế việc chọn được nhà đầu tư có kinh nghiệm, năng lực liên quan đến việc sản xuất phim và văn hóa điện ảnh. Xây dựng tiêu chí và cam kết lựa chọn nhà đầu tư chiến lược chưa đáp ứng đầy đủ những yêu cầu thực tiễn.
Công ty cổ phần ĐT&PT phim truyện Việt Nam chưa thực hiện một số nội dung được đề ra trong Đại hội cổ đông lần thứ nhất. Nhà đầu tư chiến lược chưa xây dựng đầy đủ phương án hỗ trợ kinh hoanh như trong cam kết.
Thứ năm, Ban chỉ đạo cổ phần hóa Hãng phim lập danh sách lao động của Công ty còn đưa vào danh sách 6 trường hợp là lao động đã không thuộc danh sách đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế bắt buộc của Công ty. Ngoài ra, Ban chỉ đạo đã trình Bộ VHTT&DL phê duyệt phương án cổ phần hóa, phương án giải quyết lao động dôi dư cùng ngày với thời gian tổ chức Đại hội công nhân viên chức bất thường để lấy ý kiến đóng góp và thông qua phương án, chưa đủ 5 ngày theo quy định.
Từ các sai phạm trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch tổ chức kiểm điểm, chỉ đạo các đơn vị tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, xử lý đối với các đơn vị, cá nhân trước những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm, trong đó có người đứng đầu và cấp phó Hãng phim truyện Việt Nam, cùng các thành viên có liên quan thuộc Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp Bộ VHTT&DL; Ban chỉ đạo và tổ giúp việc cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam theo từng thời kỳ.
Bên cạnh đó, TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ VH-TT-DL xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện ngay các qui trình, thủ tục theo qui định để cho nhà đầu tư chiến lược là Tổng Công ty Vận tải Thủy – CTCP xin rút vốn trước thời hạn; Chủ trì làm việc với nhà đầu tư mới đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo qui định và các đơn vị có liên quan thực hiện các qui trình, thủ tục tiếp nhận và chuyển giao Hãng phim truyện Việt Nam theo đúng qui định của pháp luật; chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng đất của các đơn vị thuộc Bộ...