Những ngày gần đây, dư luận xôn xao chuyện dự án nạo vét, xây kè bảo vệ cảnh quan sông Sào Khê (Ninh Bình) “đội vốn” siêu “khủng” từ 72 tỷ lên 2.959 tỷ đồng, tăng 36 lần. Dự án “đội vốn khủng” này được Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc thông tin tại Quốc hội khiến nhiều người bất ngờ về “dự án lịch sử” này.
Theo tìm hiểu của PV Dân trí, ngoài dự án nêu trên, ở Ninh Bình còn một dự án khác cũng “đội vốn” siêu “khủng” không kém. Đó là dự án nạo vét sông Đáy, vốn tăng hơn 7.000 tỷ đồng, từ 2.078 tỷ lên 9.720 tỷ đồng.
Sông Đáy, đoạn qua huyện Kim Sơn, Ninh Bình đã được thực hiện dự án nạo vét lòng sông do Tập đoàn Xuân Thành thực hiện.
Theo đó, dự án nạo vét sông Đáy đoạn từ cầu Gián Khẩu (ngã 3 sông Hoàng Long giao với sông Đáy) đến cửa Đáy và các tuyến qua sông Đáy có chiều dài 77km. Dự án này nhằm thoát lũ Hoàng Long theo Quyết định 896 ngày 30/9/2010 của UBND tỉnh Ninh Bình. Chủ đầu tư dự án là Sở NN&PTNT Ninh Bình, vốn thực hiện ban đầu là 2.078 tỷ đồng, bằng tiền ngân sách Nhà nước.
Thời gian triển khai dự án từ năm 2010 – 2015, nhà thầu thi công dự án là Tập đoàn Xuân Thành (tháng 7/2015 đổi thành Thai Group). Điều bất thường, chỉ sau 2 năm, năm 2012 dự án này được điều chỉnh vốn lên 9.720 tỷ đồng (tăng 7.642 tỷ đồng). Như vậy, để nạo vét được 1km sông Đáy phải tiêu tốn hết khoảng 126 tỷ đồng.
Liên quan đến dự án trên, ngày 9/5/2012, Thanh tra Chính phủ có Kết luận số 1121 nêu rõ, dự án trên không được áp dụng hình thức chỉ định thầu theo Điều 20 Luật Đấu thầu và Điều 41, Nghị định 58 năm 2008 của Chính phủ. Ngoài ra, dự án trên được UBND tỉnh Ninh Bình phê duyệt khi chưa có báo cáo kết quả thẩm định.
Để nạo vét 1km sông Đáy tiêu tốn hết khoảng 126 tỷ đồng.
Theo tìm hiểu của PV Dân trí, với chủ trương xã hội hóa cho các doanh nghiệp nạo vét tận thu cát sỏi như hiện nay Cục Đường thủy Nội địa (Bộ GTVT) đang thực hiện tại nhiều địa phương thì dự án nạp vét sông Đáy, Nhà nước không thể tốn khoản tiền khủng như trên.
Anh Trần Văn T, một người hoạt động trong lĩnh vực nạo vét luồng lạch tại nhiều con sông ở các tỉnh phía Bắc cho hay, với chủ trương xã hội hóa hiện nay của Bộ GTVT, cho doanh nghiệp tận thu vật liệu, thì Nhà nước sẽ không một xu. Đơn vị thi công sẽ bán vật liệu tận thu, đủ kinh phí để chi trả nhân công máy móc thực hiện việc nạo vét.
Cũng tại Ninh Bình, ngoài dự án trên Tập đoàn Xuân Thành cũng thi công nhiều dự án “khủng” với vốn đầu tư hàng nghìn tỷ đồng như: Dự án Cải tạo, nâng cấp đê Hữu Đáy đoạn qua thành phố Ninh Bình (từ Km8+380 đến Km32+400) với số vốn hơn 3.550 tỷ đồng; Bệnh viện Sản nhi tỉnh Ninh Bình với số vốn hơn 2.670 tỷ đồng; Dự án Đầu tư xử lý cấp bách hệ thống chống ngập lụt thành phố Ninh Bình và huyện Hoa Lư với số vốn là hơn 1.699 tỷ đồng; Dự án Quản lý và xử lý chất thải rắn tỉnh Ninh Bình với số vốn hơn 1.198 tỷ đồng; Dự án Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình với số vốn trên 1.400 tỷ đồng…
Như vậy, chỉ trong vài năm, riêng Tập đoàn Xuân Thành đã trúng thầu nhiều dự án tại tỉnh Ninh Bình với số tiền lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.
Dự án nạo vét lòng sông Đáy "đội vốn" hơn 7.000 tỷ đồng, tuy nhiên kết quả thực hiện dự án ở cửa Đáy vẫn còn nhiều bất cập.j
Ông Hồ Đức Phớc, Tổng Kiểm toán Nhà nước nhấn mạnh, tình trạng phê duyệt dự án đầu tư khi chủ trương đầu tư chưa được phê duyệt, chưa đủ thủ tục, không phù hợp với quy hoạch vùng, không thuộc giai đoạn 2016 - 2020 hoặc trùng lắp với dự án khác đã được phê duyệt. Có trường hợp phê duyệt vượt định mức; quyết định đầu tư chưa xác định rõ nguồn vốn, thời gian thực hiện dự án; xác định tổng mức đầu tư còn sai sót, thiếu chính xác, phải điều chỉnh nhiều lần với giá trị lớn.
Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước trước Quốc hội ngày 21/5 cũng thể hiện, một số dự án thực hiện đầu tư khi chưa có Báo cáo đánh giá tác động môi trường; hồ sơ khảo sát còn chưa đầy đủ, thiếu chính xác, chưa phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình thiết kế; thiết kế kỹ thuật chưa tuân thủ thiết kế cơ sở hoặc chưa sát với thực tế dẫn đến phải điều chỉnh trong quá trình thi công.
