Photo Travel: Đồi A1 - Trận địa oanh liệt nhất chiến trường Điện Biên Phủ
Trong 56 ngày đêm bão lửa của chiến dịch Điện Biên Phủ thì trận đánh ở Đồi A1 diễn ra trong 39 ngày đêm cam go, ác liệt nhất và hơn 2.500 chiến sĩ đã anh dũng hy sinh tại đây.
***
Di tích Đồi A1 nằm cạnh Quốc lộ 279 (đường Võ Nguyên Giáp, phường Mường Thanh, TP. Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên) vẫn còn đó những dấu tích còn lại của trận đánh ác liệt năm xưa như xe tăng 18 tấn, hệ thống hầm hào của quân Pháp cùng vết tích hố bộc phá 960kg do các chiến sĩ Nguyễn Phú Xuyên Khung, Nguyễn Điệt, Nguyễn Văn Bạch giật nổ vào lúc 20h30' ngày 6/5/1954...
Trong hệ thống phòng thủ phía Đông của Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ năm 1954, A1 (tức Eliane 2) là nơi được coi là "cuống họng", "chìa khóa sống" bảo vệ phân khu trung tâm của Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, nơi ở và làm việc của tướng Đờ Cát (De Castries). Đây là ngọn đồi hình bầu dục cao hơn mặt đất 50m, vị trí đặc biệt quan trọng, nên quân Pháp xây dựng A1 trở thành ổ đề kháng mạnh nhất Điện Biên Phủ.
Việc chiếm được cứ điểm này có ý nghĩa quyết định cho số phận của Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Vì vậy, Đồi A1 được xác định là mục tiêu của đợt tấn công thứ 2 của quân ta. Từ chiều 30/3 đến sáng 4/4/1954, cả 2 trung đoàn đánh công kiên giỏi nhất là Trung đoàn 174 (Sư đoàn 316) và Trung đoàn 102 (Sư đoàn 308) vấp phải sự kháng cự quyết liệt của địch trên Đồi A1. Thương vong khá lớn khiến Bộ Chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ đã phải ngưng tấn công, rút quân củng cố và để lại một lực lượng phòng ngự.
Toàn cảnh TP. Điện Biên Phủ nhìn từ ô cửa chuyến bay với Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, Nghĩa trang liệt sĩ và Di tích Đồi A1.
Di tích A1 nằm cạnh Quốc lộ 279, thuộc phường Mường Thanh, TP. Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên. Đồi cao 32m so với mặt đường, xung quanh là những đường hầm chằng chịt kéo dài từ chân đồi cho tới đỉnh đồi.
Từ ngày 4/4, quân Pháp kiểm soát 2/3 cứ điểm A1 và phần diện tích 1/3 còn lại do Trung đoàn 174 phòng ngự. Để chiếm đỉnh Đồi A1, bộ đội ta đã thực hiện một kế hoạch đột phá, đào một con đường hầm xuyên qua lòng đất và đặt một khối bộc phá nặng 960kg.
20 giờ 30 phút tối ngày 6/5/1954, trong trận đánh quyết định của đợt tấn công thứ 3, quân ta đã kích nổ khối bộc phá và tiến vào chiếm lấy đỉnh A1. Rạng sáng ngày 7/5/1954, quân ta đã hoàn toàn chiếm lĩnh Đồi A1. Ngay chiều hôm đó, quân ta bắt sống tướng De Castries, kết thúc thắng lợi chiến dịch Điện Biên Phủ sau 56 ngày đêm.
Sau 70 năm, khi đến thăm Khu di tích Đồi A1, dẫu chiến trường không còn nguyên vẹn như xưa nhưng vẫn còn đó những vết tích của 39 ngày đêm chiến đấu anh dũng như hầm chỉ huy cứ điểm, lô cốt cây đa cụt, đường hào, khối bộc phá ngàn cân, ngôi mộ tập thể, chiếc xe tăng… Một địa danh đi vào lịch sử cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc Việt Nam anh hùng.
Hố bộc phá được tạo thành do Nguyễn Phú Xuyên Khung, Nguyễn Điệt, Nguyễn Văn Bạch giật nổ khối bộc phá 960kg vào lúc 20h30' ngày 6/5/1954 và tiêu diệt 1 đại đội địch. Ngày nay, vết tích của hố bộc phá vẫn còn nguyên vẹn, khiến nhiều du khách trầm trồ khi lần đầu được chứng kiến.
Diện tích hầm chỉ huy cứ điểm A1 của Pháp khoảng 18m2, được chia thành 2 ngăn, trong đó một ngăn là nơi làm việc của bộ phận thông tin điện đài. Hầm có hai cửa lên xuống, bốn bên là tường gạch kiên cố, mái hầm được đổ bê tông dày.
Xe tăng Bazeille nặng 18 tấn của quân Pháp bị Đại đội 674 (thuộc Tiểu đoàn 251, Trung đoàn 174, Đại đoàn 316) tiêu diệt tại Đồi A1…
Hầm chỉ huy cứ điểm A1 của Pháp là một hầm ngầm đào sâu vào đồi, vốn là hầm rượu vang của tòa công sứ Pháp trước năm 1945. Ngày 20/11/1953, quân Pháp nhảy dù chiếm đóng Điện Biên Phủ và củng cố căn hầm ngầm này thành một cứ điểm quân sự.
Hệ thống hầm hào vô cùng phức tạp tại Đồi A1.
Là quả đồi quan trọng nhất trong dãy đồi phía Đông bảo vệ thung lũng lòng chảo, tên A1 là ký hiệu ta dùng khi tiến công Điện Biên Phủ, còn quân đội Pháp đặt tên quả đồi này là Elian 2. Đây là nơi ta và địch giành nhau từng tấc đất, điểm đánh ác liệt nhất có tính chất quyết định cho toàn bộ chiến dịch Điện Biên Phủ.
