Photo Travel: Lũng Cẩm, ngôi làng cổ giữa miền đá xám
Thích
Nằm giữa thung lũng xanh mướt của xã Sủng Là, tỉnh Tuyên Quang, Lũng Cẩm được ví như "ốc đảo văn hóa" giữa miền đá xám của cao nguyên đá Đồng Văn.
*****
Với hơn 70 hộ cùng gần 500 nhân khẩu, trong đó chủ yếu là người Mông, Lũng Cẩm nằm yên bình giữa khung cảnh cao nguyên đá kỳ vĩ. Quanh làng được bao bọc bởi dãy núi đá trùng điệp như bức tường thành che chở.
Lũng Cẩm nằm giữa thung lũng Sủng Là như một nốt trầm thâm sâu, điểm quần tụ cư dân có lịch sử hàng trăm năm với những nếp nhà tường trình đất, những mái ngói âm dương mốc rêu phong, những hàng rào đá xếp chặt tay qua thời gian đã trở thành biểu tượng của sự bền bỉ và kiêu hãnh của người vùng cao.
Giữa một vùng bát ngát của cao nguyên đá, các em nhỏ hồn nhiên trong trang phục rực rỡ, bên gùi hoa đỏ, vắt vẻo trên hàng rào đá xếp chặt tay qua thời gian chào khách du lịch.
Khác với nhiều thôn bản khác ở cao nguyên đá trong quá trình di dân và thay đổi mô hình sinh kế khiến dấu xưa bị phai nhạt, Lũng Cẩm vẫn giữ được nếp sống định cư truyền thống. Điểm nhấn nơi đây chính là những ngôi nhà trình tường có niên đại trên dưới 100 năm góp phần tạo nên sự cổ kính.
Nhà của người Mông ở Lũng Cẩm có tường trình đất dày khoảng 50cm, giữ ấm trong mùa đông và mát mẻ khi vào hè. Mái nhà được lợp bằng ngói âm dương, xếp đều tăm tắp. Màu ngói hòa lẫn trong màu xám của núi đá tạo thành bức tranh đẹp nổi bật giữa miền cao nguyên đá. Bên dưới, gian bếp ngôi nhà luôn đỏ lửa, nơi khói bếp quyện mùi ngô mới mỗi khi chiều xuống.
Những ngôi nhà trình tường vàng màu đất, cột đá có niên đại trên dưới 100 năm tại Lũng Cẩm vẫn giữ được vẻ cổ xưa. Thời gian phủ một lớp xưa, càng tạo nên vẻ cổ kính cho ngôi làng…
… nơi những người phụ nữ Mông vẫn cặm cụi se sợi lanh, dệt vải.
Bên bờ rào đá bao quanh nhà trình tường của người Mông ở Lũng Cẩm, tiếng khèn được các em nhỏ lưu giữ và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, tạo nên nét đẹp bình dị trong không gian văn hóa của miền biên ải.
Màu ngói hòa lẫn trong màu xám của núi đá, đan xen là màu xanh của những cây sa mộc, cây lê mùa đơm bông... tạo thành bức tranh đẹp nổi bật giữa miền cao nguyên đá.
Một điểm nhấn quan trọng nữa ở Lũng Cẩm là ngôi nhà truyền thống của dòng họ Mua, nơi ngôi nhà của ông Mua Súa Páo được sử dụng làm bối cảnh chính trong phim "Chuyện của Pao". Dù nổi tiếng, ngôi nhà vẫn giữ nguyên nét mộc mạc với sân trời lát đá, cối xay ngô trước cổng, mái ngói âm dương phủ rêu và gian bếp đầy lạp xường, chân giò treo trên gác.
Lũng Cẩm không ồn ào, nơi đây chỉ có sự mộc mạc với những giá trị nguyên sơ được cộng đồng người Mông gìn giữ qua nhiều thế hệ, để lại cảm xúc rất đặc biệt cho lãng khách. Mọi thứ đều bình dị, gần gũi đến mức tưởng như cuộc sống trong phim "Chuyện của Pao" vẫn đang tiếp diễn. Trong hành trình khám phá Công viên Địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn, Lũng Cẩm chính là khoảng lặng để mỗi người tìm lại dịu dàng cho tâm hồn./.
"Ngôi nhà của Pao", nơi ký ức hóa thành điểm hẹn của du khách đến thăm nếp nhà truyền thống của dòng họ Mua, hoàn toàn không bị cải tạo theo hướng thương mại hóa. Sân lát đá thô, mái ngói âm dương phủ rêu, cối xay ngô gác bên hiên, gian bếp ám khói với những dây ngô giống vẫn được giữ nguyên như hàng chục năm trước…
Mái ngôi nhà được lợp bằng ngói âm dương, tường được trình bằng đất, nền nhà được lát bằng những khối đá to do bàn tay người thợ đục đẽo mà thành. Ngôi nhà này cũng được chọn làm bối cảnh chính trong bộ phim truyền hình "Lặng yên dưới vực sâu".
Chính sự "không chỉnh sửa" này khiến không gian nhà truyền thống của dòng họ Mua trở nên sống động và chân thực, tạo cảm xúc mạnh mẽ cho du khách.
Sâu vào trong làng, du khách dễ dàng cảm nhận được nếp sinh hoạt truyền thống hiện diện trong từng góc nhỏ, gian bếp đỏ lửa, khói bếp quyện với mùi hương ngô mới.
Người dân Lũng Cẩm không chỉ canh tác mà còn tạo thêm sinh kế bằng dịch vụ du lịch, lưu trú, giới thiệu các ẩm thực như bánh tam giác mạch, rượu tam giác mạch, khăn dệt lanh, trang sức bạc và lạp xường, chân giò treo gác bếp. Những sản phẩm ấy đều được làm từ chính vật liệu bản địa, mang câu chuyện của người vùng cao.
