
Photo Travel: Mùa thu hoạch nếp ong miền biên viễn
Nếp ong là đặc sản nổi tiếng của Cao Bằng được thu hoạch từ những thửa ruộng nằm bên nguồn nước trong mát của sông Quây Sơn. Cùng với hương vị thơm ngon đặc biệt, cách thu hoạch lúa nếp ong của người dân địa phương cũng cầu kỳ khi hái từng bông một, sau đó mới gom thành bó mang về.
Nếp ong Cao Bằng chủ yếu thu hoạch từ các thửa ruộng nằm trong thung lũng Ngọc Côn, bên sông Quây Sơn.
Khác với các giống lúa nước, mùa thu hoạch nếp ong (tiếng địa phương là khẩu phjẩng), bắt đầu vào cuối tháng 9 mỗi năm. Nếu gặt lúa nước, có thể dùng liềm khua theo chiều cong, mỗi lần khua, cắt được 15-20 bông thì để thu hoạch nếp ong đòi hỏi phải tỉ mỉ và kỳ công hơn nhiều. Những người phụ nữ dân tộc Tày thường dùng liềm thép (vật dụng dùng để cắt) hái, ngắt từng bông một. Bông lúa được bó lại với nhau, tuốt lấy hạt tại ruộng hoặc đem về nhà phơi cả bông với mục đích sử dụng lâu dài.
Nếp ong sau khi thu hoạch được mang về và tùy nhu cầu sử dụng của gia đình để dành lượng lúa phù hợp, số còn lại bán lấy tiền trang trải cuộc sống. Nếp ong có hạt mẩy, to tròn, khi nấu hạt ráo và dẻo ngon, nhất là nấu xôi, làm bánh chưng, bánh dày… Đó là lý do giá bán nếp ong ra thị trường luôn đắt hơn các loại gạo nếp khác.
Đặc sản nếp ong trồng ở thung lũng Ngọc Côn có bông dài, hạt tròn to, gạo thơm, dẻo hơn các loại gạo nếp khác.
Để thu hái nếp ong, những người phụ nữ dân tộc Tày phải dùng chiếc hái đặc biệt, được chế tạo dành riêng cho việc thu hái lúa theo phương pháp cổ truyền…
… hái từng bông một, sau đó mới gom thành bó…
… sau đó được người dân bó thành từng bó lớn, gánh từ cánh đồng về nhà.
Thung lũng Ngọc Côn, nơi chủ yếu trồng nếp ong ở Cao Bằng có vị trí là trung tâm của tuyến du lịch "Trải nghiệm văn hóa bản địa ở xứ sở thần tiên" trong hành trình khám phá Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng. Đây cũng là nơi sinh sống của bà con dân tộc Tày, chủ yếu làm công việc nương rẫy và giữ được nếp sinh hoạt truyền thống từ bao đời nay. Bên những nếp nhà nhỏ nhắn bình yên là những thửa ruộng nếp ong vàng ươm, vuông vức. Khi đã no con mắt chiêm ngưỡng phong cảnh núi non hùng vĩ, không còn gì tuyệt hơn là thưởng món xôi nếp ong, sản vật quý giá trời ban cho người dân địa phương vùng biên viễn Cao Bằng.
Thu hoạch nếp ong từ những thửa ruộng nằm bên nguồn nước trong mát của sông Quây Sơn.
Mùa gặt nếp ong, trên những thửa ruộng người dân tất bật cắt lúa. Có những gia đình còn mang bạt, phơi nếp ong ngay trên nền ruộng vừa mới gặt xong.
Cánh đồng Ngọc Côn vào mùa thu hoạch lúa nếp ong với những đụn rạ thoang thoảng mùi lúa nếp.
Những bông lúa hạt to nhất, đẹp nhất được người Tày giữ lại làm thóc giống cho vụ mùa sau.