Photo Travel: Phước Quới - làng nghề đan lát của người Khmer Sóc Trăng
Từ những nguyên liệu giản đơn là tre, nứa qua đôi tay khéo léo của người dân Khmer ấp Phước Quới (xã Phú Tân, huyện Châu Thành, Sóc Trăng) lại trở thành các sản phẩm gia dụng như rổ, rá, lồng đèn…, xuất khẩu đi nhiều nước, góp phần nâng cao thu nhập cho đồng bào.
***
Bao đời nay, người Khmer đã sử dụng rất nhiều vật dụng từ nghề đan lát truyền thống của dân tộc mình trong cuộc sống như nong, nia, rổ, đơm bắt cá... cùng rất nhiều loại gùi với mẫu mã và công dụng khác nhau.
Theo ông Lâm Văn Hiệp, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Phú Tân, với 3.461 hộ, 14.649 nhân khẩu, gần 80% dân số là đồng bào Khmer, nghề đan tre ở địa phương đã giúp giải quyết việc làm cũng như bảo tồn nghề đan lát của đồng bào Khmer từ bao đời nay.
Tre, trúc là nguồn nguyên liệu chính làm nên những sản phẩm mang thương hiệu đan lát Phước Quới và được người dân Khmer trồng ngay quanh nhà, khoảng 2 năm có thể thu hoạch…
… sau đó tre, trúc nguyên liệu được chẻ làm nan, mang phơi ráo, đảm bảo độ dẻo dai, giúp cho sản phẩm có độ bền…
… sau đó mới đến công đoạn đan thành phẩm.
Nức tiếng với nghề đan lát tre nứa, người dân ấp Phước Qưới truyền dạy nhau cho đến nay để sản phẩm làm ra ngày càng đa dạng và đẹp mắt. Mỗi ngày, một người Phước Qưới đan thành thạo có thể làm được khoảng 6 cái giỏ nhỏ, nếu giỏ cỡ lớn thì làm được khoảng 1 cặp.
Từ khi cơ sở sản xuất và thu mua sản phẩm đan đát Thủy Tuyết được chuyển về đặt ngay tại xã Phú Tân, nhiều gia đình đã yên tâm làm những mặt hàng rổ, rá, nia, sàn, cần xé, bởi không còn lo đến vấn đề mang đi tiêu thụ. Theo chị Trương Thị Bạch Thủy, chủ cơ sở, với mong muốn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bà con sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nên đã mua đất, cất nhà xưởng ngay tại ấp Phước Qưới.
Mỗi ngày, một người đan thành thạo có thể đan được một cặp giỏ cỡ lớn, trừ chi phí nguyên liệu tre, trúc có thể có nguồn thu nhập hơn 100 ngàn đồng.
Với phụ nữ lớn tuổi ở Phước Qưới, đây là công việc phù hợp bởi có thể chủ động về thời gian lúc rảnh rỗi.
Nếu trước đây việc vận chuyển sản phẩm làm ra đi bán còn khó khăn thì từ khi có cơ sở đan đát Thủy Tuyết đặt ngay tại xã Phú Tân là đầu mối thu gom sản phẩm, bà con mang đi tiêu thụ ngay khi vừa làm xong…
… và nhận nguyên liệu mang về đan các mặt hàng tiêu dùng truyền thống như cần xé, thúng, rổ, rế nồi, nia, mê bồ, nom, lồng bàn… ở từng hộ riêng lẻ.
Định kỳ 2 tuần, cơ sở sẽ gom hàng 1 lần tại các làng nghề, mỗi hộ gia đình bình quân có thu nhập ổn định 10 triệu đồng/tháng từ nghề đan lát. Hiện cơ sở của gia đình chị Thủy có hơn 100 sản phẩm với đủ các mặt hàng từ hàng tiêu dùng cho đến hàng trang trí, quà lưu niệm du lịch, mẫu mã phong phú, đa dạng. Ngoài thu mua sản phẩm của bà con tại làng nghề, chị Thủy còn cung cấp nguyên liệu để người dân làm gia công tại nhà theo đơn đặt hàng, đưa sản phẩm thủ công từ nghề đan đát vươn xa đến nhiều địa phương và xuất khẩu ra nước ngoài.
Cơ sở đan đát Thủy Tuyết với hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống phiên bản thu nhỏ như giỏ cá, thúng, rổ… dùng để trang trí rất được khách hàng ưa chuộng và hiện có mặt tại thị trường châu Âu…
… cũng như được bày bán tại các điểm du lịch để quảng bá, đưa hình ảnh, nét đặc trưng của miền sông nước đến với đông đảo du khách gần xa.
Đến làng nghề đan đát truyền thống tại xã Phú Tân không chỉ được tận mắt tham quan công việc đan tre trúc thủ công mà còn có thể được chiêm ngưỡng một không gian nghệ thuật với đầy đủ những mặt hàng mây tre, đan lát được thu gom, tập trung tại các cơ sở nơi đây.
* Bộ ảnh được sự hỗ trợ thiết bị từ Lê Bảo Minh - Nhà phân phối các sản phẩm Canon tại Việt Nam
