Lời dẫn: Nhiều năm qua, những sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng đã trở thành vấn đề nhức nhối tại Hà Nội. Trước tình trạng này, mới đây chính quyền thành phố đã có những động thái mạnh mẽ, yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp, biện pháp xử lý, khắc phục các vi phạm đất đai.
Với mong muốn đồng hành cùng chính quyền Thủ đô trong công cuộc chống sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng, chúng tôi sẽ phản ánh đến độc giả những thông tin trung thực, chính xác nhất về công tác xử lý, khắc phục các vi phạm trên tại địa bàn Hà Nội. Tin rằng, với những hành động quyết liệt từ bộ máy chính quyền thành phố, các sai phạm này sẽ được xử lý triệt để trong thời gian tới.
'Bùng nổ' xây dựng công trình cao tầng?
Phường Nhân Chính (quận Thanh Xuân, Hà Nội) vốn nổi tiếng với các làng cổ như Quan Nhân, Giáp Nhất, Cự Chính với nhiều di tích lịch sử - văn hóa được xếp hạng, cùng với đó là những khu độ thị hiện đại, khang trang như một phần của Khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính, cùng các tuyến đường mới được nâng cấp như Khuất Duy Tiến, Lê Văn Lương, Hoàng Đạo Thúy, Hoàng Minh Giám, Lê Văn Thiêm, Ngụy Như Kon Tum…
Tuy nhiên, ẩn giấu bên trong những con đường thênh thang là mạng lưới những ngõ, ngách nhỏ giao cắt, đan xen như mạng nhện của các phố Chính Kinh, Quan Nhân, Nhân Hòa cùng hàng loạt các công trình liền kề cao tầng, phá nát trật tự xây dựng và ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống của người dân.
Theo ghi nhận thực tế, tại phường Nhân Chính từ lâu đã tồn tại loạt các công trình xây dựng sai phạm như: Nhà 12 ngõ 80 phố Nhân Hòa; nhà 7 ngõ 12 phố Chính Kinh, nhà 86 - 88 và nhà 77 phố Chính Kinh. Các công trình này được xây dựng sai phép, vượt tầng nhưng không bị xử lý. Hiện các công trình này đều đã đi vào sử dụng từ 4 - 5 năm nay.
Theo Tiêu chuẩn xây dựng Quốc gia TCVN 9411: 2012 do Viện Kiến trúc, Quy hoạch Đô thị và Nông thôn biên soạn, Bộ Xây dựng đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố về tiêu chuẩn thiết kế nhà liền kề yêu cầu chiều cao xây dựng trong mọi trường hợp nhà ở liền kề không được cao hơn 6 tầng. Trong các ngõ (hẻm) có chiều rộng nhỏ hơn 6m, nhà ở liền kề không được xây cao quá 4 tầng.
Với diện tích các ngõ tại Chính Kinh, Quan Nhân, Nhân Hòa đa số chỉ có chiều rộng từ 2 - 4m, việc các công trình cao trên 5 tầng mọc lên đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc giao thông qua lại, mất an toàn xây dựng. Những công trình này thường được xây với mục đích cho thuê, có thể nằm trong các con ngách, hẻm rất sâu.
Một số công trình nổi cộm có thể kể đến: Công trình số 46 hẻm 72/73/30 phố Quan Nhân (tổ 4 cụm Chùa, phường Nhân Chính) cao bất thường với số tầng xây dựng nay đã là 7 tầng (tính cả tầng tum). Một công trình khác tại số 85 ngách 72/73, ngõ 144 phố Quan Nhân cũng được người dân phản ánh là xây dựng vượt quá số tầng cho phép.
Ngay thời điểm hiện tại, một số công trình vượt tầng đang được xây dựng trong các hẻm nhỏ mà không có sự kiểm tra, giám sát của lực lượng quản lý trật tự xây dựng. Cụ thể như công trình 6 tầng 1 tum đang hoàn thiện, đối diện với số 76 phố Chính Kinh; công trình số 9 tại hẻm 73/40 Hoàng Ngân, cao 5 tầng 1 tum; ngay tại ngách 73/66 Hoàng Ngân là công trình 4 tầng có dấu hiệu xây cao tiếp chưa dừng lại...
Càng đi sâu vào các hẻm, ngõ nhỏ của các phố Chính Kinh, Hoàng Ngân, Quan Nhân... thì càng xuất hiện các công trình cao tầng mọc lên san sát. Không quá khi nói các công trình này đã che hết cả khoảng trời, khiến không gian sống nơi đây trở nên ngạt thở, chật chội và vô cùng bí bách.
Đất ít, người đông hay phân bổ chưa hợp lý?
Một trong các nguyên nhân dẫn đến việc các công trình cao tầng xuất hiện ngày càng nhiều trong các ngõ, hẻm vốn đã chật hẹp là tình trạng quá tải cư dân đang diễn ra tại nhiều khu chung cư cao tầng. Có thể kể đến các tổ hợp công trình như chung cư Pacific Place Hà Nội (quận Hoàn Kiếm, cao 18 tầng), chung cư Kinh Đô Building (quận Hai Bà Trưng, cao 29 tầng), tổ hợp Indochina Plaza Hà Nội (quận Cầu Giấy, 2 tòa tháp 43 - 54 tầng)...
Đơn cử, KĐT Trung Hòa - Nhân Chính được đưa vào sử dụng năm 2009 với khoảng 2.400 căn hộ, quy mô dân số trên 10.000 người. Nhưng hiện tại khu vực này có khoảng 30 tòa nhà cao tầng cao từ 10 đến trên 30 tầng với số dân tăng chóng mặt.
Năm 2015, khi tổ hợp chung cư HH khu Tây Nam Linh Đàm với 12 tòa nhà được đưa vào sử dụng, riêng số cư dân tại đây đã tương đương với số dân của 2 phường cộng lại.
Có thể thấy, việc quy hoạch đô thị đang bị băm nhỏ khi hàng loạt tổ hợp cao tầng mọc lên trong các ngõ nhỏ khiến giao thông khu vực bị quá tải, thể hiện rõ qua việc ách tắc giao thông hàng ngày. Vỡ quy hoạch cũng phát sinh hàng loạt bất cập khác như áp lực điện, nước, thiếu sân chơi, trường học, an toàn phòng chống cháy nổ và nhất là mất đi không gian sống lành mạnh.
Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, cần phải quy định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý trật tự xây dựng. Theo ông, những quy định về xây dựng hiện nay được quy định rất chặt nhưng việc vi phạm về trật tự xây dựng vẫn tràn lan và phổ biến. Thế nhưng, có nhiều công trình khó xử lý, cán bộ không biết quy trách nhiệm cho ai.
