Theo đó, HoREA nhất trí với một số đề xuất của Sở Xây dựng liên quan đến quy định về bồi thường, hỗ trợ, tạm cư và tái định cư tại các dự án xây dựng lại chung cư cũ. Cụ thể, trong phương án tái định cư, tốt nhất là thiết kế xây dựng và bố trí lại ở tầng trệt cho các căn hộ cũ trước đây ở tầng trệt hoặc bố trí một phần diện tích ở tầng trệt để các hộ dân kinh doanh và thêm phần căn hộ khác ở tầng lầu để ở.
HoREA cũng đồng tình với đề xuất để đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án xây dựng lại nhà chung cư hư hỏng nặng hoặc nguy hiểm trong trường hợp quá thời hạn theo quy định mà các chủ sở hữu nhà chung cư chưa lựa chọn chủ đầu, thì Nhà nước tổ chức thực hiện; do đó Nhà nước phải trực tiếp tổ chức tạm cư, tái định cư cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng nhà chung cư; nhà đầu tư được lựa chọn cùng lúc hoặc sau đó và đầu tư xây dựng, bàn giao lại quỹ nhà tái định cư cho quận bố trí; chủ đầu tư không trực tiếp thực hiện việc tái định cư.
Về việc bố trí tái định cư trong trường hợp căn hộ cũ có từ 2 hộ khẩu trở lên, Hiệp hội cơ bản nhất trí với đề xuất Sở Xây dựng, nhưng có bổ sung "Trường hợp Nhà nước lựa chọn chủ đầu tư để thực hiện dự án xây dựng lại nhà chung cư, đối với trường hợp căn hộ cũ có từ 2 hộ khẩu trở lên được giải quyết tái định cư tại chỗ theo nguyên tắc là bố trí tái định cư theo hướng bảo toàn giá trị pháp lý của căn hộ cũ và đối với hộ gia đình đông người có từ 2 hộ khẩu trở lên có khó khăn về chỗ ở sẽ được giải quyết bố trí tái định cư thêm một, hoặc hơn một căn hộ (đối với trường hợp tại căn hộ cũ có trên 2 hộ khẩu) tại dự án (nếu có)".
“Việc sở hữu căn hộ bố trí thêm cần được giải quyết theo quy định của pháp luật về nhà ở xã hội, giá bán căn hộ này là giá bảo toàn vốn được kiểm toán đầu tư xây dựng + 10% lợi nhuận cho nhà đầu tư và được vay từ nguồn vốn cho vay ưu đãi của thành phố”, HoREA nêu đề xuất.
Cần được vận động giải thích, đi đến sự đồng thuận để khuyến khích chủ sở hữu nhà chung cư lựa chọn vì đây là phương thức có lợi nhất.
Tuy nhiên, đối với đề xuất của Sở Xây dựng về việc trường hợp Nhà nước lựa chọn chủ đầu tư thì thực hiện duy nhất phương thức tái định cư tại chỗ để phù hợp với điều kiện thực tiễn của thành phố, HoREA cho rằng đề xuất nêu trên của Sở Xây dựng chỉ mới đề xuất áp dụng một phương thức tái định cư tại chỗ, nhưng chưa bao gồm phương thức tái định cư tại địa điểm khác, hoặc phương thức người dân yêu cầu được bồi thường bằng tiền mặt để tự lo tái định cư theo quy định của Luật Nhà ở và Nghị định 101/2015/NĐ-CP của Chính phủ.
“Nếu thành phố chỉ quy định một phương thức tái định cư tại chỗ thì đã hạn chế quyền lựa chọn phương thức tái định cư của các hộ dân trong chung cư, dễ dẫn đến khiếu kiện”, HoREA nhận định.
Theo Hiệp hội, thành phố không thể quy định chỉ "thực hiện duy nhất phương thức tái định cư tại chỗ" theo đề xuất của Sở Xây dựng, mặc dù đây là phương thức tốt nhất, nhưng cần được vận động giải thích, đi đến sự đồng thuận để khuyến khích chủ sở hữu nhà chung cư lựa chọn vì đây là phương thức có lợi nhất.
Tuy nhiên, Hiệp hội kiến nghị vẫn cần phải bổ sung thêm phương thức tái định cư ở địa điểm khác, hoặc phương thức người dân yêu cầu được bồi thường bằng tiền mặt để tự lo tái định cư theo quy định của pháp luật, đi đôi với việc thực hiện chu đáo, thỏa đáng công tác tạm cư trong thời gian chờ đợi trở về tái định cư.
Về hệ số hoán đổi căn hộ chung cư, khuyến khích các chủ đầu tư hoán đổi căn hộ mới lớn hơn căn hộ cũ, tối thiểu căn hộ mới có diện tích bằng 1,1 lần diện tích căn hộ cũ; đảm bảo chủ sở hữu căn hộ góc (có 2 mặt hướng ra ngoài trời) cũng được tái bố trí căn hộ góc; chủ sở hữu căn hộ tầng trệt, hoặc đang kinh doanh thì được hoán đổi căn hộ mới với hệ số hoán đổi cao hơn, theo thỏa thuận giữa chủ đầu tư và chủ sở hữu, chủ sử dụng chung cư, hoặc được mua, thuê cửa hàng kinh doanh, thương mại, dịch vụ (shop house) ở tầng trệt hoặc khối đế (nếu có) để tạo sự đồng thuận cao.
Về quyền định đoạt của chủ sở hữu, chủ sử dụng chung cư, chủ sở hữu chung cư được quyền chuyển nhượng căn hộ mới; hoặc căn hộ hình thành trong tương lai; hoặc suất tái định cư; chủ hộ ghép trong chung cư cũng được quyền chuyển nhượng suất tái định cư theo nhu cầu.
Về giải quyết tạm cư, chủ sở hữu, chủ sử dụng chung cư được quyền lựa chọn chuyển đến khu nhà tạm cư do cơ quan nhà nước hoặc chủ đầu tư bố trí, được hỗ trợ di chuyển, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, tái đào tạo; hoặc tự mình giải quyết tạm cư với chi phí tạm cư được thỏa thuận với chủ đầu tư.
