Theo đó, ngày 10/9/2020, ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đi kiểm tra thực tế, làm việc với lãnh đạo Công ty TNHH Vàng Phước Sơn về hoạt động của Nhà máy tuyển luyện vàng Đăk Sa và Dự án khai thác vàng tại Khe 39, xã Phước Hòa (huyện Phước Sơn) của Công ty TNHH MTV Phước Hưng. Sau khi kiểm tra thực tế, nghe các sở, ngành liên quan, các công ty báo cáo và tiếp thu ý kiến của các cơ quan chuyên môn, ông Hồ Quang Bửu kết luận:
Đối với Nhà máy tuyển luyện vàng Đăk Sa
UBND tỉnh yêu cầu Công ty cần phải quan tâm đầu tư và khắc phục một số nội dung sau: Sử dụng lao động ở địa phương, đầu tư công nghệ khai thác, tiếp cận công nghệ hiện đại trên thế giới và công nghệ xử lý môi trường của nhà máy, bảo đảm an toàn cho người lao động, quản lý tốt quá trình sản xuất, nâng cao hiệu quả hoạt động, đóng góp đầy đủ cho ngân sách Nhà nước.
Khắc phục về môi trường: Khẩn trương rà soát hồ sơ báo cáo đánh giá tác động môi trường (đặc biệt quy trình xử lý nước thải của dự án, việc lấp đập xả tràn, nâng cao trình hồ 1 và cải tạo hồ tuần hoàn, hồ 2A, 2B) báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Do đập xả tràn hiện Công ty đã lấp, vì vậy để đảm bảo an toàn cho công trình xử lý nước thải (các hồ xử lý, đặc biệt là hồ 1) trong mùa mưa bão sắp đến, Công ty phải tính toán lại lượng mưa và sức chứa của các hồ để bố trí máy bơm và điện dự phòng xử lý, bảo đảm an toàn; đồng thời khẩn trương thi công các rãnh thoát nước mưa để cắt dòng không cho nước mưa chảy tràn vào hồ 1.
Khẩn trương hoàn thành trạm quan trắc online tự động đối với nước thải theo Giấy phép xả nước thải vào nguồn nước số 107/GP-BTNMT ngày 15/6/2020 của Bộ Tài nguyên và Môi trường vào tháng 9/2020 như cam kết của Công ty tại Báo cáo số 405-20/ATMT-PSGC ngày 27/8/2020.
Tiếp tục thực hiện đúng và đầy đủ các biện pháp bảo vệ môi trường theo hồ sơ báo cáo đánh giá tác động môi trường và Giấy phép xả nước thải vào nguồn nước đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt.
Tổ chức quản lý, bảo vệ khoáng sản tại khu vực bãi thải của dự án khai thác mỏ vàng Đăk Sa; không để xảy ra hoạt động khai thác (thu hồi) khoáng sản trái phép trong khu vực đất đã được Nhà nước cho thuê, giao quản lý…
Đối với công trình bảo vệ môi trường của Công ty TNHH Vàng Phước Sơn, UBND tỉnh Quảng Nam giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Phước Sơn kiểm tra, đánh giá lại sức chứa của công trình hồ chứa bùn thải và nước thải để có giải pháp khắc phục kịp thời nếu phát hiện không bảo đảm an toàn, tuyệt đối không để xảy ra sự cố môi trường; đồng thời chỉ đạo Công ty thực hiện công tác phục hồi môi trường theo đúng nội dung Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt.
Đối với dự án khai thác vàng tại Khe 39, xã Phước Hòa
Qua kiểm tra thực tế, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết các nội dung yêu cầu trong Kết luận thanh tra số 2108/KL-STNMT của Sở Tài nguyên và Môi trường, Công ty TNHH MTV Phước Hưng chưa hoàn thành.
Cụ thể, chưa làm thủ tục thuê đất đối với diện tích đất có các công trình phụ trợ, chưa lắp đặt trạm cân theo quy định, chưa hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường.
Yêu cầu Công ty tập trung khắc phục các tồn tại nêu trong Kết luận thanh tra số 2108/KL-STNMT của Sở Tài nguyên và Môi trường, báo cáo kết quả cho Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 31/12/2020 để Sở phối hợp với UBND huyện Phước Sơn tổ chức nghiệm thu, xác nhận, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 15/1/2021 để có chỉ đạo xử lý. Đến thời hạn quy định, Công ty không thực hiện các yêu cầu trên đây, Sở Tài nguyên và Môi trường đề xuất xử lý theo quy định.
Giao UBND huyện Phước Sơn chỉ đạo phòng, ban chuyên môn của huyện và UBND xã Phước Đức, UBND xã Phước Hòa tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện của các công ty; giải quyết kịp thời các vướng mắc, các vấn đề phát sinh, xử lý hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; đồng thời tăng cường công tác dân vận, tránh tình trạng khiếu kiện đông người gây mất an ninh trật tự tại địa phương.
Giao Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục theo dõi, hướng dẫn 2 công ty thực hiện đúng các quy định của pháp luật về tài nguyên và môi trường; đồng thời, kiểm tra, xử lý hoặc tham mưu cấp thẩm quyền xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về tài nguyên và môi trường trong quá trình hoạt động của các công ty (nếu có).
Đôn đốc thực hiện và nghiệm thu xác nhận việc chấp hành Kết luận thanh tra số 2108/KL-STNMT của Sở Tài nguyên và Môi trường, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo xử lý theo quy định nêu trên.
Công an tỉnh chỉ đạo các phòng chuyên môn tăng cường các biện pháp nghiệp vụ nhằm phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi xả nước thải, chất thải chưa qua xử lý hoặc xử lý nhưng vượt quy chuẩn cho phép ra môi trường trong quá trình hoạt động của các dự án. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các hoạt động khai thác khoáng sản vàng trái phép trong khu vực theo đúng quy định của pháp luật. Có giải pháp ngăn chặn kịp thời đối với phản ứng tiêu cực của người dân gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại địa phương.
Trước đó, Công ty TNHH Vàng Phước Sơn đã tự ý nâng cấp, gia cố hạng mục thân đập chứa quặng đuôi thải, nước thải sau quy trình nhà máy sản xuất tinh luyện vàng, nhưng không xin phép Bộ Tài nguyên và Môi trường (dự án này do Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp giấy phép xả thải).
Trong khi đó, dự án khai thác vàng tại Khe 39, xã Phước Hòa vào tháng 5/2020 xảy ra vụ án mạng nghiêm trọng khiến 2 người tử vong. Tuy được cấp phép hoạt động nhiều năm nay, nhưng việc tổ chức khai thác vàng ở đây đầu tư tạm bợ công trình xử lý nước thải, khiến nước thải xả trực tiếp ra sông, suối. Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Nam đã từng xử phạt vi phạm hành chính 70 triệu đồng trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH MTV Phước Hưng.
