Chưa ở đã… sạt lở
Khu TĐC Nước Y khởi công xây dựng tháng 3/2017 trên diện tích hơn 20.500m2 với tổng số vốn 10 tỷ đồng do Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi làm chủ đầu tư. Theo dự kiến, đến tháng 8/2017, dự án hoàn thành để giúp 35 hộ dân khó khăn về đất ở, hộ trong vùng nguy cơ sạt lở ở các thôn Gò Đập, Nước Y, Nước Lá, Làng Huy có nơi ở ổn định, an toàn trước mùa mưa bão.Thế nhưng, đến nay đã qua hơn 1 năm so với thời điểm dự kiến hoàn thành, Khu TĐC này vẫn chưa thể đưa vào sử dụng trong mùa mưa lũ năm nay. Không chỉ chậm tiến độ, một số hạng mục của Khu TĐC này đã hư hỏng nặng khi sắp được nghiệm thu.
Chỉ sau một vài trận mưa, mái taluy của Khu TĐC Nước Y đã rạn nứt, sụt lún, bê tông bong tróc rơi ra từng mảng. Nền đường và hệ thống cống thoát nước cũng xuất hiện nhiều điểm sụt lún, đứt gãy.
Anh Phạm Văn Ne (28 tuổi, trú thôn Gò Đập, xã Ba Vinh) cho biết, khu vực nhà anh ở sát núi nên năm nào cũng xảy ra sạt lở. Năm ngoái, vụ lở núi đã khiến một nửa căn nhà của anh bị đất đá vùi lấp. Để đảm bảo an toàn, anh Ne được chính quyền xã Ba Vinh cho phép tái định cư ở khu TĐC Nước Y thế nhưng mãi vẫn chưa được đến ở.
“Mùa mưa bão sắp đến mà Khu TĐC vẫn chưa xong để bà con vào ở nên ai cũng lo lắng. Chúng tôi mong muốn sớm được di dời đến Khu TĐC để ổn định đời sống.”- anh Ne chia sẻ.
Qua quan sát, Khu TĐC Nước Y đã có dấu hiệu xuống cấp, hư hỏng nặng. Nhiều điểm thuộc dự án này bắt đầu xuất hiện sụt lún. Phía con đường bê tông dẫn vào Khu TĐC này chằng chịt các vết nứt lớn nhỏ. Đơn vị thi công khắc phục tạm thời bằng việc lấy bê tông vá lại. Ngoài ra, kè ta luy ở góc trái phía trước khu TĐC cũng nứt toác để lộ khe hở đến vài cm.
“Gia đình tôi cũng đăng ký vào Khu TĐC Nước Y ở nhưng nhìn thấy cảnh nứt nẻ, sụt lún này chúng tôi cũng sợ. Nếu các cơ quan chức năng không có biện pháp khắc phục triệt để thì tôi cũng không dám ở”- ông Phạm Văn Ay (trú thôn Nước Y) cho hay.
Ông Phạm Văn In- Phó Chủ tịch xã Ba Vinh cho biết, tình trạng sụt lún, hư hỏng của Khu TĐC Nước Y này bắt đầu xuất hiện từ cuối tháng 9 năm nay khi gặp phải một số trận mưa lớn. Địa phương cũng đã kiến nghị với chủ đầu tư và đơn vị thi công nhanh chóng khắc phục hư hỏng, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành Khu TĐC để bà con sớm có nơi ở an toàn.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Lý giải về vấn đề này, ông Nguyễn Thế Nhân- Phó ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, việc hư hỏng của Khu TĐC Nước Y nguyên nhân cơ bản là do biện pháp, chất lượng và kỹ thuật thi công. Giờ phải xem lại vấn đề thi công và giám sát đúng theo thiết kế hay không.
“Chúng tôi đã trình hồ sơ lên Sở Xây dựng để sắp tới tiến hành nghiệm thu và có ý kiến về vấn đề này, nhà đầu tư phải có trách nhiệm khắc phục hư hỏng”-ông Nguyễn Thế Nhân, Phó ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi cho biết.
Tình trạng bất ổn về chất lượng của Khu TĐC đang trong giai đoạn chuẩn bị bàn giao cho người dân trong diện di dời ở vùng sạt lở núi không chỉ diễn ra ở Khu TĐC Nước Y. Khu tái định cư Bà Nót (thôn Măng Trẩy, xã Sơn Lập, huyện Sơn Tây) bố trí tái định cư cho 28 hộ dân sống trong vùng có nguy cơ sạt lở cao cũng xuất hiện nhiều vết nứt xuất hiện trên nền móng, chất lượng thi công ở nhiều hạng mục bất ổn khi sắp bàn giao.
Theo Ban Dân tộc tỉnh, năm 2017 từ nguồn vốn của Trung ương, tỉnh Quảng Ngãi triển khai xây dựng 05 khu TĐC với kinh phí gần 60 tỷ đồng cho đồng bào dân tộc ở các vùng sạt lở núi. Sau nhiều lần gia hạn vì chậm tiến độ, đến nay, các dự án đã hoàn thành khoảng 95%. Ban Dân tộc tỉnh đang kiểm tra và hoàn thành các hồ sơ để bàn giao cho chính quyền địa phương. Tuy nhiên, trong số các Khu TĐC, định canh này có một số khu còn vướng mắc như: Khu TĐC, định canh tại xã Sơn Lập, huyện Sơn Tây và xã Ba Vinh, huyện Ba Tơ bị nứt, sạt lở ta luy khi chưa đưa vào sử dụng... Do đó Ban Dân tộc tỉnh đã cùng với nhà thầu và các đơn vị liên quan bàn kế hoạch xử lý an toàn trước khi bàn giao cho địa phương.
“Qua kiểm tra, chất lượng công trình chưa được cao lắm, trong đó phần lớn do sự chủ quan của nhà thầu, trong quá trình thi công chưa đảm bảo đúng yêu cầu thiết kế cũng như chất lượng công trình”- ông Nhân cho biết.
Việc xây dựng các khu TĐC, đinh cư cho người dân vùng sạt lở khu TĐC, định canh an tâm sinh sống, tránh thiệt hại vào mùa mưa bão là chủ trương nhân văn của Nhà nước. Thế nhưng, những bất cập trong quá trình triển khai dự án làm cho người dân nằm trong diện được di dời lo lắng khi chưa đưa vào sử dụng đã hư hỏng. Người dân cũng chưa biết đến bao giờ mới có nơi ở an toàn trong khi mùa mưa bão đã đến.