Chất vấn ngắn gọn, rõ ý, tập trung đánh giá chính sách, trách nhiệm
Phát biểu khai mạc Phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn theo từng nhóm vấn đề trên cơ sở đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội đã quyết định chọn 4 nhóm vấn đề chất vấ thuộc các lĩnh vực: an ninh trật tự, an toàn xã hội; xây dựng; giao thông vận tải và văn hóa, thể thao và du lịch.
Những vấn đề Quốc hội lựa chọn xuất phát từ những vấn đề bức xúc trong cuộc sống để hướng tới những giải pháp thiết thực hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của cử tri và nhân dân.
Bộ trưởng cácc Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội, các Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực các bộ trưởng, trưởng ngành có liên quan sẽ tham gia trả lời, giải trình làm rõ thêm những nội dung thuộc lĩnh vực quản lý.
Cuối phiên chất vấn Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh sẽ thay mặt Chính phủ báo cáo giải trình một số vấn đề thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội có liên quan đến vấn đề chất vấn tại kỳ họp.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ tiếp tục áp dụng những cải tiến tại các kỳ họp trước. Các Bộ trưởng không trình bày báo cáo mà chỉ phát biểu không quá 5 phút trước khi các đại biểu Quốc hội chất vấn.
Mỗi lần chất vấn có 5 đại biểu, mỗi đại biểu chất vấn không quá 1 phút, người trả lời chất vấn có tối đa 3 phút để trả lời mỗi chất vấn của đại biểu.
Không để Việt Nam trở thành nơi trung chuyển ma túy quốc tế
Đầu giờ sáng có 49 đại biểu đăng ký chất vấn Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm. Các đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp); Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận); Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận); Trương Thị Yến Linh (Cà Mau); Nguyễn Văn Hiển (Lâm Đồng); Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp); Huỳnh Thanh Cảnh (Bình Thuận); Mai Thị Phương Hoa (Nam Định);... chất vấn Bộ trưởng về trách nhiệm của cán bộ cơ sở để sảy ra các vụ án mạng nghiêm trọng ở địa phương và giải pháp của Bộ; giải pháp triệt phá các băng nhóm tín dụng đen; trách nhiệm, giải pháp triệt phá các đường dây ma túy; giải pháp bảo đảm an toàn giao thông; nguyên nhân, giải pháp xử lý tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, tội phạm xâm hại tình dục, hiếp dâm; ngăn ngừa tình trạng uống rượu bia lái xe; hướng xử lý, ngăn chặn đối tượng ngáo đá phạm tội nghiêm trọng; ngăn chặn tội phạm mua bán người;...
Về công tác phòng chống ma túy, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định đây là công tác được Đảng, Chính phủ đặc biệt quan tâm, thời gian qua đã triệt phá nhiều vụ ma túy lớn... Lực lượng công an đã dự báo được tình hình và có giải pháp trấn áp quyết liệt để ngăn chặn nguồn ma túy đi vào nước ta. Không để Việt Nam trở thành nơi trung chuyển ma túy quốc tế.
Theo Bộ trưởng, tội phạm ma túy là vấn đề có tính chất quốc tế, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các nước để đấu tranh với loại tội phạm này. Thời gian tới, Bộ sẽ tập trung ngăn chặn nguồn cung, đồng thời thực hiện các giải pháp giảm cầu trong nước; tăng cường phối hợp giữa các lực lượng để trấn áp tội phạm ma túy;...
Đồng thời, tiếp tục duy trì khí thế tấn công, trấn áp tội phạm tín dụng đen; tham mưu cho Chính phủ và cấp có thẩm quyền kiện toàn chính sách, pháp luật về xử lý tội phạm tín dụng đen; phối hợp với ngân hàng đa dạng hóa các hình thức cho vay, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận nguồn vốn lành mạnh, không có đất cho tín dụng đen hoạt động;...
Về bảo đảm trật tự an toàn giao thông, Bộ trưởng cho biết sẽ đề xuất với Quốc hội xây dựng Luật đảm bảo trật tự an toàn giao thông. Đồng thời tiến hành thực hiện các giải pháp về nâng cao năng lực, giáo dục đạo đức cho cán bộ chiến sĩ, tổ chức lại đội ngũ cảnh sát giao thông,... để nâng cao hiệu quả công tác này.
Thu giữ lượng ma túy kỷ lục
Xác định nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống ma túy vừa là yêu cầu cấp bách, vừa là nhiệm vụ thường xuyên lâu dài, đòi hỏi phải phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân, thời gian qua, Bộ Công an đã chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp để đẩy mạnh phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm này.
Đã chỉ đạo tập trung chuyển hóa các địa bàn phức tạp về ma túy tại các tỉnh Tây Bắc, trong đó đã tập trung trấn áp số đối tượng nguy hiểm cầm đầu các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy tại bản Tà Dê, xã Loóng Luông, Vân Hồ, Sơn La.
Sau khi tấn công mạnh trên tuyến Tây Bắc, các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy chuyển hướng hoạt động sang các địa bàn khác, nhất là tuyến miền Trung, Tây Nguyên và các tỉnh phía Nam; mặt khác, qua triển khai công tác nghiệp vụ nắm tình từ xa cũng cho thấy tội phạm liên quan đến ma túy tổng hợp trong khu vực “Tam giác vàng” có chiều hướng gia tăng.
Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương tăng cường công tác nắm tình hình, chủ động triển khai các kế hoạch, biện pháp đấu tranh theo sự chuyển hướng hoạt động của tội phạm ma túy, qua đó tạo thế chủ động về nghiệp vụ, mang lại hiệu quả tích cực.
Năm 2018, lực lượng Công an đã phát hiện, bắt giữ ma túy tăng 10,53% về số vụ, 10,59% số đối tượng; lượng heroin thu giữ tăng 102,52%, ma túy tổng hợp thu được tăng 125,14% so với năm 2017.
Trong 5 tháng đầu năm 2019, lực lượng Công an đã phát hiện 10.246 vụ, 11.731 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 301,31kg heroin, 3.272,20 kg và 437.334 viên ma túy tổng hợp, 259,61kg cần sa.
Mặc dù số vụ bắt giữ giảm so với cùng kỳ 2018, nhưng lượng ma túy tổng hợp thu được tăng kỷ lục, đây là số lượng ma túy thu được lớn nhất từ trước đến nay.
Đặc biệt, đã liên tiếp phát hiện, triệt xóa nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia với số lượng lớn, điển hình như: Vụ bắt giữ 278kg ma túy tổng hợp ngày 17/2 tại Hà Tĩnh; 3 vụ bắt giữ 300kg ma túy tổng hợp, 895 bánh heroin, 1.030kg ma túy tổng hợp vào các ngày 20/3, 27/3 và 12/4 tại TP. HCM; các vụ bắt giữ 600kg ma túy tổng hợp, 100 bánh heroin và 700kg ma túy tổng hợp vào các ngày 15/4, 17/4 tại Nghệ An; vụ bắt giữ hơn 500kg ketamin ngày 11/5 tại TP. HCM; vụ bắt giữ 119kg cocain tại Tiền Giang... Phối hợp các ngành phát hiện, xử lý nhiều tụ điểm sử dụng trái phép các chất ma túy trong các quán bar, vũ trường, karaoke.
60 - 70% các vụ giết người là do mâu thuẫn bộc phát
Trong những năm qua, trước tình hình các loại tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm con người diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm giết người, Bộ Công an đã chỉ đạo toàn lực lượng tập trung triển khai các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh.
Tăng cường công tác quản lý nhân khẩu, hộ khẩu, tạm trú, tạm vắng, quản lý các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, tổ chức tuần tra, kiểm soát công khai nhằm răn đe tội phạm...
Tổ chức tấn công trấn áp quyết liệt các loại tội phạm, góp phần xây dựng môi trường sống lành mạnh. Đối với các vụ án giết người xảy ra, đã tập trung lực lượng điều tra làm rõ (đạt tỷ lệ trên 95%), về cơ bản các vụ án nổi cộm, dư luận xã hội quan tâm đều được nhanh chóng điều tra khám phá…
Tuy nhiên tình hình tội phạm giết người vẫn diễn biến phức tạp, năm 2018 xảy ra 1.074 vụ giết người (giảm 0,19%); 43 vụ giết người nhằm mục đích cướp tài sản (tăng 13,16%). Riêng 5 tháng đầu năm 2019, xảy ra 447 vụ giết người (tăng 3,47%); 15 vụ giết người cướp tài sản (tăng 15,38%) so với cùng kỳ năm 2018; đáng lưu ý, xảy ra nhiều vụ giết người với hành vi gây án dã man, tàn bạo (giết nhiều người, giết người vứt xác, chặt xác, đốt xác, giết phụ nữ và trẻ em...).
Phân tích các vụ giết người cho thấy có khoảng 15 - 17% là các vụ người thân trong gia đình giết hại lẫn nhau; 60-70% các vụ giết người là do mâu thuẫn bộc phát, nhất thời, đối tượng phạm tội lần đầu; xuất hiện ngày càng nhiều vụ giết người do đối tượng bị bệnh tâm thần hoặc bị ảo giác do sử dụng ma túy tổng hợp (“ngáo đá”) gây ra.
Điển hình các vụ như: Vụ giết, hiếp nữ sinh giao gà do các đối tượng nghiện ma túy gây ra ngày 4/2 tại Điện Biên; vụ Nguyễn Võ Ngọc Bảo “ngáo đá” giết, cướp tài sản của mẹ đẻ và em trai xảy ra ngày 5/1 tại Ninh Thuận; vụ Trịnh Viết Ba (hành nghề thầy cúng) dùng dao giết 2 người, bị thương 2 người xảy ra ngày 4/3 tại Nam Định; vụ Nguyễn Hoàng Nam “ngáo đá” chém chết bố, mẹ, bà nội tại TP.HCM và 1 người khác tại Long An ngày 11/3; vụ Trần Trọng Luận do thù tức cá nhân dùng dao giết chết 3 người hàng xóm ngày 24/4 tại Bình Dương…
Xử lý hơn 2.500 vụ việc liên quan “tín dụng đen”
Bộ Công an đã chỉ đạo mở nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm trên phạm vi toàn quốc, trong đó trọng tâm là triệt phá các băng nhóm tội phạm có tổ chức liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.
Năm 2018, Công an các đơn vị, địa phương đã xử lý hơn 2.500 vụ việc liên quan đến “tín dụng đen”; trong đó khởi tố 34 vụ, với 66 bị can về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự theo Điều 201- Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) và 2.353 vụ án khác có liên quan (84 vụ giết người, 855 vụ cố ý gây thương tích, 105 vụ cướp tài sản và 1.309 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến “tín dụng đen”).
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm.
Trong 5 tháng đầu năm 2019, lực lượng Công an đã triệt phá 933 băng, nhóm tội phạm (riêng đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm từ 16/12/2018 đến 15/2/2019, đã triệt phá 436 cơ sở, khởi tố 12 vụ, 358 bị can liên quan “tín dụng đen”); trong đó, đã chủ động đồng loạt ra quân, đấu tranh triệt phá nhiều đường dây, băng nhóm cho vay lãi nặng, siết nợ, đòi nợ thuê.
Điển hình như: Vụ phá đường dây cho vay lãi nặng, tạm giữ hình sự 11 đối tượng, thu giữ 11 tỷ đồng, 3 xe ôtô tại Hà Nội; vụ triệt phá nhóm đối tượng hoạt động tín dụng đen núp dưới danh nghĩa Công ty Tài chính Nam Long, bắt giữ 18 đối tượng thuộc 32 chi nhánh ở nhiều địa phương tại Thanh Hóa... Những kết quả này đã kiềm chế, làm cho hoạt động của tội phạm có tổ chức nói chung, các băng nhóm liên quan đến “tín dụng đen” nói riêng không còn manh động, công khai như trước.
Năm 2018 và quý I năm 2019, lực lượng CAND đã khởi tố hơn 244 vụ, 330 bị can về tội mua bán người, mua bán người dưới 16 tuổi. Tổ chức xác minh, giải cứu, tiếp nhận gần 1.900 trường hợp, trong đó, xác định 577 trường hợp là nạn nhân bị mua bán.
Về tội phạm xâm hại tình dục phụ nữ, trẻ em, 5 tháng đầu năm 2019 xảy ra 289 vụ hiếp dâm phụ nữ, trẻ em (trong đó có 162 vụ hiếp dâm người dưới 16 tuổi); 5 vụ cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 144 Bộ luật hình sự); 244 vụ giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 145 Bộ luật Hình sự); 114 vụ dâm ô với người dưới 16 tuổi (Điều 146 Bộ luật Hình sự)…
