Lời dẫn: Nhiều năm qua, những sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng đã trở thành vấn đề nhức nhối tại Hà Nội. Trước tình trạng này, mới đây chính quyền thành phố đã có những động thái mạnh mẽ, yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp, biện pháp xử lý, khắc phục các vi phạm đất đai.
Với mong muốn đồng hành cùng chính quyền Thủ đô trong công cuộc chống sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng, chúng tôi sẽ phản ánh đến độc giả những thông tin trung thực, chính xác nhất về công tác xử lý, khắc phục các vi phạm trên tại địa bàn Hà Nội. Tin rằng, với những hành động quyết liệt từ bộ máy chính quyền thành phố, các sai phạm này sẽ được xử lý triệt để trong thời gian tới.
Bắt buộc phải cưỡng chế, tháo dỡ phần xây dựng sai phạm
Mới đây, cơ quan chức năng Hà Nội yêu cầu các quận phải báo cáo về việc nhiều dự án nhà ở, khu đô thị trên địa bàn xuất hiện những công trình khủng được xây dựng kiểu "cung điện, lâu đài" tự hợp khối từ những lô đất quy hoạch, phân lô biệt thự, nhà liền kề vi phạm trật tự xây dựng, phá vỡ quy hoạch...
Cụ thể, Sở Xây dựng Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị kiểm tra, báo cáo và xử lý vi phạm (nếu có). Tại dự án nhà ở thấp tầng ở Long Biên xuất hiện công trình tiến hành xây dựng như một “cung điện, lâu đài” có dấu hiệu vi phạm gộp từ các thửa đất vào nhau. Hoạt động xây dựng vi phạm trật tự xây dựng, xây sai thiết kế phá vỡ quy hoạch cũng diễn ra phổ biến ở dự án khu đô thị.
Theo đó, các dự án đã thay đổi thiết kế mặt đứng, xây dựng vượt mật độ, phá vỡ quy hoạch... gồm: dự án HC Golden City 319 Bồ Đề do Liên danh Công ty CP đầu tư xây lắp và thương mại Hùng Cường và Công ty TNHH một thành viên 319.3 làm chủ đầu tư; dự án Xây dựng nhà ở thấp tầng để bán tại ô đất trúng đấu giá tại ô quy hoạch E.2/N07 do Công ty TNHH Đầu tư xây dựng và dịch vụ thương mại Trường Hưng làm chủ đầu tư; dự án Đầu tư xây dựng nhà ở thấp tầng có chủ đầu tư là Công ty CP Hóa chất nhựa, nằm tại ô quy hoạch E.2/NO11.
Trước thông tin các dự án nêu trên có sai phạm đã và đang diễn ra, phóng viên nhiều lần liên hệ đến UBND phường Bồ Đề để làm việc. Thế nhưng, những lời hứa hẹn trả lời báo chí của ông Nguyễn Văn Luyện - Chủ tịch UBND phường Bồ Đề đến thời điểm hiện tại chỉ là sự im lặng.
Dư luận địa phương cho rằng UBND phường Bồ Đề, UBND quận Long Biên không nhanh chóng xử lý các sai phạm tại các dự án nêu trên sẽ dẫn đến việc quy hoạch đô thị bị phá vỡ, nghiêm trọng hơn các sai phạm này nếu được hợp thức hoá sẽ khiến cho sai phạm ngày càng "nở rộ".
Trách nhiệm trước hết thuộc về người đứng đầu phường, nếu để xảy ra vi phạm sẽ bị đình chỉ công tác
Để xử lý triệt để tình trạng vi phạm trật tự xây dựng, lãng phí đất vàng, dự án bỏ hoang thì các cơ quan chức năng phải thực sự nghiêm minh, không để xảy ra tình trạng "mặc" báo chí phản ánh, "kệ" người dân gửi đơn thư tố cáo. Chính vì vậy, UBND quận Long Biên cần nhanh chóng kiểm tra, chỉ đạo làm rõ những vi phạm tránh để tình trạng “nhờn luật”, gây thất thu ngân sách Nhà nước.
Ngày 18/2/2020, Sở Xây dựng Hà Nội đã ban hành văn bản 1316/SXD-TTr đề nghị UBND các quận, huyện tập trung chỉ đạo các lực lượng của quận, huyện, UBND các xã, phường xử lý, giải quyết dứt điểm các trường hợp vi phạm tồn đọng. UBND các quận, huyện chịu trách nhiệm trước UBND TP về tiến độ, thời gian xử lý dứt điểm từng trường hợp vi phạm.
Văn bản cũng nêu rõ: Trách nhiệm trước hết thuộc về người đứng đầu các xã phường, nếu để xảy ra vi phạm sẽ bị đình chỉ công tác. Trường hợp cần thiết, có thể tạm dừng công tác điều hành của các chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn cho đến khi xử lý xong vi phạm.
Ngày 26/02/2020, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ cùng lãnh đạo thành phố làm việc với Ủy ban MTTQ TP Hà Nội đã có chỉ đạo kiên quyết xử lý và xử lý triệt để các vi phạm về đất đai, xây dựng trái phép, thu hồi các dự án có sử dụng đất nhiều năm không triển khai; có giải pháp bảo vệ môi trường trên địa bàn, giảm thiểu ô nhiễm không khí, ô nhiễm các con sông, nguồn nước, thực hiện phân loại xử lý rác thải, đẩy nhanh tiến độ di dời các cơ sở ô nhiễm môi trường ra khỏi nội thành.
Có thể thấy các chỉ đạo "nóng" liên tiếp được ban hành nhưng không hiểu vì đâu mà sai phạm cũ chưa xử lý xong, sai phạm mới đã mọc lên, đây là thực trạng chung của bức tranh quy hoạch, trật tự đô thị trên địa bàn phường Bồ Đề, quận Long Biên.
Mặc dù, đã có nhiều kiến nghị của người dân nhưng chỉ như "đá ném ao bèo". Sự im lặng của vị tân chủ tịch là ông Nguyễn Văn Luyện đã khiến dư luận đặt ra nhiều câu hỏi về năng lực quản lý của chính quyền sở tại. Phải chăng UBND phường Bồ Đề "nhắm mắt làm ngơ" để cho chủ đầu tư các dự án mặc sức thi công sai phạm?
Theo quy định pháp luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam, việc xử lý vi phạm trật tự xây dựng tại các địa phương được thực hiện, cụ thể như Luật xây dựng, Luật Nhà ở, Nghị định 139/2017/NĐ-CP và các văn bản pháp luật có liên quan khác.
Theo đó, Nghị định số 121/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở đã quy định rất rõ phần xây dựng sai phạm trước tháng 10/2013 nếu phù hợp quy hoạch thì cho tồn tại nhưng chủ đầu tư phải đóng 40% lợi nhuận từ việc xây dựng sai phép mang lại, còn nếu không buộc phải tháo dỡ. Đối với công trình xây dựng sau tháng 10/2013, nếu vi phạm về xây dựng bắt buộc phải cưỡng chế, tháo dỡ phần xây dựng sai phạm.
