Theo quy định, trong 5 năm đầu tiên, người mua nhà ở xã hội bị cấm giao dịch mua bán, chuyển nhượng căn hộ, nhằm đảm bảo loại hình nhà ở này phục vụ đúng đối tượng là người thu nhập thấp. Tuy nhiên, theo ghi nhận, việc rao bán nhà ở xã hội đang diễn ra khá nhộn nhịp.
Khu nhà ở xã hội tại quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội mới bàn giao nhà hơn 1 năm. Giá bán ban đầu dành cho các đối tượng người thu nhập thấp được xét duyệt là khoảng 14 - 15 triệu đồng/m2.
Hiện nay, nhiều lời rao bán xuất hiện trên các trang mua bán nhà đất, với mức giá khoảng 25 triệu đồng/m2, tức là người bán có thể lãi tới 10 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, người mua sẽ không được sang tên sổ đỏ căn hộ, mà chỉ có hợp đồng chuyển nhượng từ người bán. Hết thời hạn 5 năm, việc mua bán mới được công nhận.
Theo các luật sư, mọi giao dịch nhà ở xã hội trong 5 năm đầu tiên đều là vô hiệu về mặt pháp lý.
"Việc giao dịch chỉ thông qua văn phòng công chứng chắc chắn không đủ điều kiện pháp lý để thực hiện chuyển nhượng. Các văn phòng công chứng lách luật, thường là cho thuê hoặc ủy quyền lại. Chúng ta cần chấn chỉnh công tác đối với các văn phòng công chứng để rà soát xem họ công chứng những hợp đồng đối với nhà ở xã hội có đúng mục đích và quy định pháp luật không", Luật sư Nguyễn Đức Năng - Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết.
Nhiều hành vi mua, thuê nhà ở xã hội sử dụng không đúng mục đích đã bị các cơ quan chức năng phát hiện như: Cải tạo đập thông 2 căn hộ để mở rộng diện tích, cho ở nhờ, cho thuê lại hoặc không sử dụng, thậm chí tại một số dự án, hàng trăm căn hộ không có người sử dụng, dù đã được bán.
Vào thời điểm một số dự án nhà ở xã hội có vị trí đẹp ở nội đô mở bán, nhiều người chen chúc nhau để nộp hồ sơ để giành quyền mua căn hộ. Một số dự án có tỷ lệ chọi lên tới 1 chọi 7, 1 chọi 10, tức là cứ 7 - 10 người nộp hồ sơ, mới có 1 người được mua. Tuy nhiên sau đó, nhiều trường hợp mua xong không ở, căn hộ bị bỏ trống. Nhiều người bức xúc cho rằng đây là tình cảnh "người ăn không hết, kẻ lần chẳng ra".
"Nếu phát hiện trường hợp sai phạm, vi phạm quy định của pháp luật thì sẽ chấm dứt hợp đồng mua bán, thu hồi lại căn hộ", ông Bùi Tiến Thành - Trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng Hà Nội cho hay.
Hiện nay tại Hà Nội, giá chung cư thuộc phân khúc tầm trung hiện khoảng 35 - 50 triệu đồng/m2. Nhà ở xã hội, với nhiều ưu đãi, có giá chỉ bằng 1/2 nhà thương mại, nghiễm nhiên trở thành sản phẩm được nhiều người săn lùng tìm mua. Tuy nhiên, đại diện cơ quan chức năng cảnh báo, các vi phạm nếu bị phát hiện, ngoài việc thu hồi căn hộ, chủ căn hộ sẽ phải chịu trách nhiệm trước các quy định pháp luật.
