Việc khai thác cát trái phép đã ảnh hưởng đến an toàn hệ thống đê điều.
Theo đó, lực lượng Cảnh sát đường thủy thuộc Cục CSGT và Cảnh sát đường thủy, công an các đơn vị địa phương tăng cường công tác tuần tra kiểm soát (TTKS), phối hợp với lực lượng Cảnh sát môi trường thành lập các chốt kiểm tra tại các khu vực có hoạt động khai thác, vận chuyển cát, sỏi, tập trung kiêm tra các phương tiện tự ý hoán cải lắp thêm hệ thống máy khai thác cát, phương tiện vận chuyển cát không có nguồn gốc hợp pháp, chở quá vạch dấu mớn nước an toàn.
Tăng cường nắm tình hình, thu thập tài liệu, chủ động phối hợp với các lực lượng đấu tranh, triệt phá các tụ điểm, các loại tội phạm hoạt động trên đường thủy. Phối hợp, trao đổi thông tin giữa các đơn vị, địa phương trên tuyến giáp ranh, tuyến ven biển, để kịp thời phát hiện bắt giữ, xử lý các đối tượng, phương tiện khai thác, vận chuyển cát, sỏi, trên đường thủy nội địa.
Thông qua công tác đấu tranh phòng chống các vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, nạo vét, tận thu cát, sỏi trên đường thủy, kịp thời phát hiện những sơ hở, thiếu sót và những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý hoạt động thăm dò, khai thác, nạo vét, tận thu, cát, sỏi trên đường thủy để tham mưu, đề xuất Chính phủ, các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực tài nguyên, khoáng sản đề ra các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động này.
Đối tượng kiểm tra gồm các tổ chức, cá nhân được cấp phép hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi (kể cả tổ chức, cá nhân được cấp phép khai thác, nạo vét cảng, bến luồng) vi phạm Luật giao thông đường thủy nội địa, Luật bảo vệ môi trường, Luật khoáng sản và các văn bản pháp luật có liên quan; bến, bãi, phương tiện kinh doanh, tập kết cát, sỏi không phép hoặc giấy phép hết hạn; phương tiện lắp đặt thiết bị khai thác cát không đúng với đăng ký, đăng kiểm; cát, sỏi tập kết trên bến bãi không có nguồn gốc hợp pháp; các tổ chức, cá nhân vận chuyển, kinh doanh, sử dụng cát không có nguồn gốc hợp pháp để san lấp, xây dựng các công trình, dự án.
Địa bàn tập trung xử lý, khu vực miền Bắc gồm các tuyến: Sông Lô (Tuyên Quang, Phú Thọ, Vĩnh Phúc), sông Hồng (Hà Nội, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Hà Nam, Thái Bình, Nam Định), sông Đà (Hà Nội, Phú Thọ, Hòa Bình), sông Đuống (Hà Nội, Bắc Ninh).
Miền Trung: Sông Mã –Thanh Hóa, Khu vực cửa Đại, sông Thu Bồn – Quảng Nam.
Miền Nam: Sông Tiền, sông Hậu (Đồng Tháp, An Giang, Tiền Giang, Vĩnh Long), sông Đồng Nai, sông Thị Vải, sông Soài Rạp thuộc TP. Hồ CHí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu…
