Ngày 20/4, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố Báo cáo "Chương trình cải cách môi trường kinh doanh Việt Nam: Góc nhìn từ doanh nghiệp". Báo cáo ghi nhận những cải thiện đáng kể của môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam trong thời gian qua, cụ thể: Môi trường kinh doanh đã trở nên an toàn hơn, bình đẳng hơn giữa các thành phần kinh tế, thủ tục hành chính đã được cải thiện, chi phí không chính thức có chiều hướng giảm…
“Chưa bao giờ mà các từ khoá như 'môi trường kinh doanh', 'đơn giản thủ tục hành chính', 'tạo thuận lợi cho doanh nghiệp'… lại được nhắc đi nhắc lại không chỉ ở cấp Chính phủ mà còn ở nhiều các cơ quan khác, nhiều diễn đàn chính sách khác”, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc phát biểu tại buổi công bố báo cáo.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả cải cách nhờ thực hiện Nghị quyết 02/2020 và Nghị quyết 35/2016 của Chính phủ, vị Chủ tịch VCCI cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng, những thách thức cần đặt ra đối với việc cải thiện môi trường kinh doanh trong 5 năm tới sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với những gì đã làm được. “Điều đáng nói là, dường như các vấn đề dễ làm thì chúng ta đều đã làm, những việc còn lại cần phải làm thì khó khăn hơn rất nhiều”, ông Lộc nhấn mạnh.
Theo đó, đây chính là lúc cần có sự chung tay góp sức của tất cả các doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp, các cơ quan, từng cán bộ trong bộ máy Nhà nước, không chỉ bằng công sức mà còn phải cả trí tuệ để có thể tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam.
Ở góc độ nghiên cứu, bà Trần Thị Hồng Minh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), Giám đốc Chương trình Australia hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam - Aus4Reform cho biết, chương trình cải cách môi trường kinh doanh trong thời gian qua được ghi nhận bằng thứ hạng của Việt Nam trên các bảng xếp hạng quốc tế.
Hai vấn đề trọng tâm đã có cải thiện tích cực là cải cách về điều kiện kinh doanh và quản lý, kiểm tra chuyên ngành. Tuy nhiên, bà Minh cho rằng, môi trường kinh doanh vẫn còn nhiều trở ngại với doanh nghiệp như: Các điều kiện kinh doanh bất cập ở cấp luật; điều kiện kinh doanh chồng chéo, không cần thiết, không minh bạch hoặc can thiệp sâu vào quyền tự quyết của doanh nghiệp; hoạt động kiểm tra chuyên ngành chuyển biến chậm; cơ chế một cửa chưa thực sự hiệu quả khi doanh nghiệp vẫn phải nộp kèm bản giấy, thiếu kết nối giữa các bộ ngành, hệ thống công nghệ thông tin bị nghẽn.
Báo cáo "Chương trình cải cách môi trường kinh doanh Việt Nam: Góc nhìn từ doanh nghiệp" cho thấy, các biện pháp cải thiện môi trường kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp vẫn được tiếp tục thực hiện, bất chấp bối cảnh dịch bệnh Covid-19 và giai đoạn này trùng với thời điểm chuyển giao nhiệm kỳ. Lĩnh vực thành lập doanh nghiệp và tiếp cận điện năng vẫn được đánh giá cao nhất (lần lượt là 72,5% và 65,9% doanh nghiệp đánh giá có sự chuyển biến tốt hoặc rất tốt), và xếp cuối cùng là lĩnh vực phá sản (44,4% doanh nghiệp đánh giá tốt hoặc rất tốt).
Thế nhưng có một thực tế là tốc độ cải thiện dường như chậm lại so với các năm trước, và xu hướng thay đổi của các lĩnh vực tương đối trái ngược. Cụ thể, các lĩnh vực có điểm số thấp (phá sản, bảo vệ nhà đầu tư và xuất nhập khẩu) tăng điểm, trong khi các lĩnh vực có điểm cao (thành lập doanh nghiệp, tiếp cận điện năng) lại giảm điểm.
Đáng chú ý, cùng liên quan đến tài chính doanh nghiệp, trong khi tiếp cận tín dụng năm 2020 được cảm nhận khó khăn hơn so với năm 2019, thì thủ tục thuế lại trở nên dễ dàng hơn nhiều. Xét theo địa phương, các chỉ số vẫn thể hiện tích cực hơn so với năm 2019, nhưng tốc độ cải thiện đã chậm lại.
Về chỉ số thành lập doanh nghiệp, đây luôn là một trong những thủ tục hành chính được các doanh nghiệp Việt Nam đánh giá cao. Kết quả khảo sát doanh nghiệp trên toàn quốc cho thấy, khoảng thời gian trung vị để doanh nghiệp làm các thủ tục đăng ký doanh nghiệp hoặc thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp giảm một nửa trong 6 năm qua, từ 12 ngày xuống còn 6 ngày và thời gian làm thủ tục đăng ký lại doanh nghiệp giảm từ 7 ngày xuống còn 3,5 ngày.
Kết quả này được đánh giá là hết sức đáng khích lệ, thể hiện các nỗ lực cải cách của chính quyền trong thủ tục đầu tiên đối với mọi doanh nghiệp./.
