Điều 16 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định về ghi nợ tiền sử dụng đất có quy định hộ gia đình, cá nhân được chuyển mục đích sử dụng đất; được cấp Giấy chứng nhận phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 5, Điều 6, Điều 7, Điều 8, Điều 9 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP và hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất tái định cư mà có khó khăn về tài chính, có nguyện vọng ghi nợ thì được ghi nợ số tiền sử dụng đất phải nộp trên Giấy chứng nhận sau khi có đơn đề nghị kèm theo hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận hoặc hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất hoặc hồ sơ giao đất tái định cư hoặc có đơn xin ghi nợ khi nhận thông báo nộp tiền sử dụng đất.
Người sử dụng đất được trả nợ dần trong thời hạn tối đa là 5 năm; sau 5 năm kể từ ngày ghi nợ mà chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ.
Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thanh toán nợ trước hạn thì được hỗ trợ giảm trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp theo mức hỗ trợ là 2%/năm của thời hạn trả nợ trước hạn và tính trên số tiền sử dụng đất trả nợ trước hạn.
Theo Bộ Tài chính, đơn xin ghi nợ tiền sử dụng đất chính là cam kết của hộ gia đình, cá nhân về tình hình khó khăn tài chính và hộ gia đình, cá nhân phải tự chịu trách nhiệm về cam kết này nên pháp luật không quy định tiêu chí để xác định khó khăn về tài chính và không quy định phải có xác nhận của chính quyền địa phương.
Qua quá trình thực hiện, theo phản ánh của một số địa phương cho thấy, đây là một bất cập. Vì vậy, Bộ Tài chính đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành báo cáo Chính phủ bổ sung, sửa đổi Điều 16 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP.
Vừa qua, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã chủ trì cuộc họp nghe báo cáo về dự thảo. Kết luận, Phó Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến của các Bộ, cơ quan tại cuộc họp. Trong đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính cần lưu ý một số nội dung về đối tượng được ghi nợ. Cụ thể, Bộ phải nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường (đối với các trường hợp được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất, các trường hợp gia đình chính sách...).
Về xác định mức tiền sử dụng đất được ghi nợ phải làm rõ những hình thức hỗ trợ được khấu trừ và không được khấu trừ.
Về trình tự, thủ tục ghi nợ và thanh toán nợ tiền sử dụng đất, Bộ Tài chính tiếp tục làm rõ như chỉ đạo tại Công văn số 3748/VPCP-NN ngày 6/5/2019 và nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến của Bộ Tư pháp liên quan đến nội dung tại điểm đ, e khoản 4 Điều 1 dự thảo theo hướng thuận tiện, đơn giản thủ tục cho người dân.
Đồng thời, Bộ Tài chính nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến của Bộ Tư pháp liên quan đến nội dụng tại điểm b, khoản 1 Điều 2 dự thảo để đảm bảo tính công bằng của pháp luật.
