Kinh tế Mỹ tiếp tục phục hồi, làm tiền đề cho Fed nâng lãi suất đồng thời đảo ngược gói kích cầu để dần bình thường hóa chính sách tiền tệ.
Cụ thể, trong phiên họp ngày 21/3, Fed đã quyết định nâng lãi suất mục tiêu. Đây là lần nâng lãi suất đầu tiên của năm 2018 và lần thứ 6 kể từ tháng 12/2015 khi Fed quyết định bắt đầu giai đoạn đưa lãi suất về mức bình thường. Mặc dù đa số ý kiến cho rằng Fed sẽ nâng lãi suất 3 lần trong năm 2018, kết quả cuộc họp tháng 3 cho tín hiệu đường đi của lãi suất có thể được điều chỉnh nhanh hơn.
Đường đi dự kiến của lãi suất Fed
Do đã được dự báo trước, đồng USD gần như không phản ứng. Chỉ số USD Index vẫn đi ngang quanh ngưỡng 90 điểm. Khả năng dòng vốn toàn cầu bị hút ngược trở lại Mỹ là chưa đáng kể ở thời điểm hiện tại. Thực tế, theo tính toán của EPFR Global, đã có 16,2 tỷ USD bị rút ra khỏi các quỹ đầu tư vào thị trường Mỹ trong khi các thị trường mới nổi lại được nhận thêm vốn.
Cũng trong tháng 3, căng thẳng Mỹ - Trung gia tăng khi hai bên liên tiếp đáp trả bằng cách tăng thuế đánh vào các mặt hàng nhập khẩu của đối phương, Tuy nhiên, hai bên cũng sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán giúp làm dịu bớt những lo ngại về cuộc chiến tranh thương mại và biến những căng thẳng này thành một cuộc khẩu chiến giữa hai bên. Giá trị đồng USD vẫn khá ổn định ở mức 89,97 điểm vào cuối tháng 3, giảm nhẹ 0,71% so với tháng trước.
Tại thị trường trong nước, các yếu tố vĩ mô vẫn ở trạng thái rất tốt, quý I xuất siêu khoảng 1,3 tỷ USD và tỷ giá USD nhích tăng nhẹ 85đ từ 22.665/22735 lên mức 22.750/22.820, tương đương tăng 0,37% theo quý.
Sau cả năm 2017 không có biến động về tỷ giá thì mức tăng này là một điểm có chút khác biệt. Tỷ giá tăng trong thời gian gần đây một phần có thể được lý giải bằng việc NHNN mua USD kỳ hạn với giá cao, đẩy giá giao ngay lên sát giá mua kỳ hạn. Đây có thể coi là động thái sớm để chuẩn bị cho những áp lực có thể thấy trước từ thị trường thế giới nếu dòng vốn ngoại yếu đi.
Tỷ giá USD/VND tăng trong bối cảnh giá trị đồng USD không tăng khiến VND mất giá đáng kể so với các ngoại tệ khác. Tính từ đầu năm, so với VND tỷ giá JPY đã tăng 6,33%, CNY tăng 3,81%, EUR tăng 3,02%, GBP tăng 4.08%.
Giao dịch thị trường tiền tệ cho thấy thanh khoản của hệ thống ngân hàng vẫn duy trì trạng thái rất tốt. Lãi suất liên ngân hàng ổn định ở mức thấp, trong đó lãi suất kỳ hạn qua đêm giảm thêm so với cuối tháng 2, xuống mức 0,75%, các kỳ hạn dài hơn có mức giảm mạnh hơn, kỳ hạn 3 tháng giảm xuống dưới mức đáy của năm 2017.
Lãi suất cũng không có nhiều biến động trong tuần cuối quý cho thấy thanh khoản các ngân hàng khá dồi dào. Trong tháng 3, NHNN đã liên tục phát hành tín phiếu, hút ròng hơn 66 nghìn tỷ đồng, nâng khối lượng tín phiếu đang lưu hành lên 125 nghìn tỷ đồng. Khối lượng tín phiếu lớn tạo điều kiện cho NHNN xử lý linh hoạt khi có các diễn biến mới về thanh khoản.
Trên thị trường trái phiếu, Kho bạc Nhà nước đã công bố kế hoạch phát hành Trái phiếu Chính phủ năm 2018 và kế hoạch này đã tác động khá mạnh tới kết quả đấu thầu tháng 3.
Theo kế hoạch Kho bạc Nhà nước đưa ra, khối lượng trái phiếu kỳ hạn ngắn 5 năm giảm mạnh so với kế hoạch năm 2017, từ 80.000 tỷ đồng xuống 30.000 tỷ đồng, chỉ chiếm 15% tổng danh mục trái phiếu dự kiến.
Thay vào đó, tập trung huy động vốn dài hạn để tận dụng môi trường lãi suất thấp, đây là bước đi rất hợp lý của kho bạc Nhà nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh các Ngân hàng thương mại vẫn là những thành viên chính của thị trường trái phiếu, trái phiếu ngắn hạn được ưa thích hơn để phù hợp với danh mục vốn huy động của các NHTM với tỷ trọng vốn ngắn hạn lớn. Vì vậy, cung trái phiếu 5 năm giảm trong khi cầu vẫn cao đã khiến lãi suất trái phiếu 5 năm giảm mạnh so với các kỳ hạn dài.
Lãi suất liên ngân hàng ổn định ở mức thấp
Cụ thể, trong tháng 3, Kho bạc Nhà nước đã phát hành được 11.028 tỷ đồng trái phiếu, trong đó kỳ hạn 5 năm chiếm 36% tương đương 3.950 tỷ đồng, hai kỳ hạn 20 và 30 năm phát hành được tương ứng 3.065 và 3.063 tỷ đồng.
Kết thúc quý 1, Kho bạc Nhà nước đã phát hành được 40.400 tỷ đồng trái phiếu, hoàn thành 20,2% kế hoạch cả năm. Kỳ hạn bình quân đạt 13,6 năm.
Chịu ảnh hưởng từ xu hướng thị trường sơ cấp, lợi suất trái phiếu trên thị trường thứ cấp cũng có biến động trái chiều giữa các kỳ hạn. Lợi suất các kỳ hạn ngắn dưới 5 năm đều giảm khá mạnh, trong khi các kỳ hạn dài giảm nhẹ hơn, kỳ hạn 15 năm tăng nhẹ.
Thanh khoản thị trường trái phiếu tháng 3 rất tốt với giá trị giao dịch bình quân đạt 12,3 nghìn tỷ đồng/phiên, so với mức 7,6 nghìn tỷ đồng/phiên cùng kỳ năm 2017. Khối ngoại vẫn duy trì lực mua với giá trị mua ròng 422 tỷ đồng trong tháng 3 và 1.481 tỷ đồng trong Quý 1/2018./.
