Thông qua Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp: DNNN được đầu tư bất động sản

Trước khi thông qua, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật dựa trên ý kiến đóng góp của các vị đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận ngày 13/5 và ý kiến của Chính phủ.

Theo đó, nhiều vấn đề lớn đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, giải trình và chỉnh lý. Bám sát nguyên tắc tăng cường phân cấp, phân quyền cho doanh nghiệp, không can thiệp vào hoạt động quản trị của doanh nghiệp, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan tiếp tục rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật để thể hiện rõ quyền, trách nhiệm của doanh nghiệp nhà nước.

Cụ thể, doanh nghiệp nhà nước được quyết định hoặc điều chỉnh chiến lược kinh doanh, kế hoạch kinh doanh hằng năm; Quyết định huy động vốn; Quyết định bảo lãnh cho công ty do doanh nghiệp nắm giữ trên 50% vốn điều lệ vay vốn với tổng giá trị các khoản bảo lãnh không vượt quá giá trị vốn góp thực tế của doanh nghiệp tại thời điểm bảo lãnh.

Doanh nghiệp cũng được quyết định cho công ty do doanh nghiệp nắm giữ trên 50% vốn điều lệ vay vốn với tổng giá trị các khoản cho vay đối với từng công ty không vượt quá giá trị vốn góp thực tế của doanh nghiệp tại thời điểm cho vay. Được quyết định chủ trương đầu tư hoặc quyết định đầu tư theo các hình thức đầu tư quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật khác có liên quan; Quyết định tiền lương, thù lao, tiền thưởng...

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, quy định tại dự thảo Luật thể hiện sự cân bằng giữa việc tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp với việc bảo đảm vai trò quản lý của Nhà nước với vai trò chủ sở hữu ở mức độ phù hợp.

Trong báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay, có ý kiến đề nghị xem xét không cho phép toàn bộ doanh nghiệp nhà nước đầu tư bất động sản mà chỉ cho phép doanh nghiệp lớn của Nhà nước được đầu tư lĩnh vực này.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định theo hướng không cho phép toàn bộ doanh nghiệp nhà nước đầu tư bất động sản, mà chỉ cho phép một số doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn được thực hiện hoạt động này sẽ làm hạn chế quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, không phù hợp với chủ trương của Đảng về đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước và chủ trương bỏ tư duy “không quản được thì cấm”.

Doanh nghiệp có vốn nhà nước được thực hiện các hoạt động kinh doanh phù hợp với quy định pháp luật và định hướng của Nhà nước với vai trò của chủ sở hữu sẽ được thể hiện thông qua Điều lệ, chiến lược phát triển của doanh nghiệp. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không quy định nội dung này trong dự thảo Luật.

Về huy động vốn, cho vay vốn, Luật cho phép doanh nghiệp được cho công ty do doanh nghiệp nắm trên 50% vốn điều lệ vay vốn. Điều này sẽ góp phần tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp; tạo điều kiện cho doanh nghiệp do doanh nghiệp thành lập hoặc đầu tư vốn có thể tiếp cận được nguồn vốn hợp lý, có thêm nguồn lực để phát triển. Đồng thời, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết điều kiện bảo lãnh, điều kiện cho vay nhằm bảo đảm quản lý chặt chẽ, kiểm soát rủi ro. 

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khi xây dựng văn bản quy định chi tiết cần lưu ý quy định rõ về điều kiện, mục đích sử dụng vốn vay, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn vay, biện pháp bảo đảm khoản vay, cơ chế giám sát, kiểm tra trong quá trình cho vay và thu hồi nợ; bảo đảm các khoản vay được sử dụng đúng mục đích, có khả năng thu hồi đầy đủ, đúng hạn...

Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp có 8 Chương, 59 Điều. So với quy định hiện hành, Luật đã cắt giảm khoảng 30% thủ tục hành chính cho doanh nghiệp nhà nước như: Phê duyệt chiến lược kinh doanh 5 năm; phê duyệt kế hoạch sản xuất - kinh doanh hàng năm; phê duyệt phương án huy động vốn lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu trên báo cáo tài chính; trường hợp huy động vốn có hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu lớn hơn 3 lần; khoản vay nước ngoài; phê duyệt quỹ tiền lương, thù lao của người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên; ban hành Điều lệ của doanh nghiệp; phê duyệt Báo cáo tài chính.../.