Quá trình đô thị hóa của Việt Nam đã đạt được nhiều thành công. Ảnh: Trần Kháng.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn, phát triển đô thị đang ngày càng trở nên nổi bật trong các chương trình nghị sự của các quốc gia. Tầm quan trọng của các khu vực đô thị lớn đối với nền kinh tế quốc gia cũng như vai trò của đô thị trong phát triển bền vững đã làm tăng sự chú ý của các chính phủ tới quá trình đô thị hóa.
Tại Việt Nam, phát triển đô thị luôn nhận được sự quan tâm của Quốc hội, Chính phủ. Điều này được thể hiện qua sự ban hành nhiều văn bản pháp luật liên quan đến đô thị như: Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Du lịch, Luật Nhà ở.
"Trong gần 20 năm qua, hệ thống đô thị của Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về lượng cũng như về chất. Hệ thống đô thị trên toàn quốc đã được phân loại, phân cấp. Đô thị ở Việt Nam tiếp tục thể hiện vai trò hạt nhân thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo động lực phát triển kinh tế, xã hội", Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn khẳng định.
Quá trình đô thị hóa của Việt Nam, bên cạnh những thành công cũng gặp phải những thách thức, đó là: Sự hạn chế về nguồn lực phát triển, nhận thức và trình độ quản lý còn yếu, chất lượng đô thị chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội, hạ tầng đô thị chưa tốt, định hướng tăng trưởng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu còn nhiều mới mẻ đối với công tác phát triển đô thị.
Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn nhấn mạnh, Bộ Xây dựng đang từng bước hoàn thiện thể chế và hệ thống văn bản pháp luật về quản lý phát triển đô thị, đảm bảo đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển của thực tiễn và quan tâm nhiều hơn đến việc đào tạo cán bộ quản lý đô thị.
Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng đang nghiên cứu, xây dựng Luật Quản lý phát triển đô thị với các chính sách lớn. Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) hợp tác xây dựng Báo cáo OECD đánh giá chính sách đô thị quốc gia của Việt Nam với đóng góp kỹ thuật của UN-Habitat, GGGI và các đối tác khác.
Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn (phải) và ông Rolf Alter.
Giám đốc OECD về lĩnh vực quản lý công và phát triển lãnh thổ R. An-tơ (Rolf Alter) cho rằng: “Mỗi quốc gia đều cần có chính sách đô thị ở cấp quốc gia. Làm thế nào để có chính sách phát triển đô thị quốc gia toàn diện, có phương thức triển khai trên thực tế, liên quan đến phát triển bền vững?”.
Ông R. An-tơ chỉ ra 4 vấn đề cần quan tâm, đó là: sự nhìn nhận chính sách phát triển đô thị ở cấp quốc gia; lập kế hoạch tốt, khả thi, đưa vào cách tiếp cận của chính phủ; các chính sách phải được đưa ra vào đúng thời điểm, đúng nơi; không có chính sách tốt nếu không có sự đối thoại với sự tham gia từ nhiều thành phần khác nhau, trong đó có người dân.
Trong chính sách phát triển đô thị, giao thông, nhà ở là những yếu tố quan trọng. Các quốc gia, thành phố chưa có chính sách toàn diện giữa nhà ở, giao thông sẽ dẫn đến lãng phí nguồn lực. Do vậy cần sẽ cải thiện thể chế pháp luật, nguồn lực…
Theo ông R. A-ren (Rudiger Ahrend), Trưởng ban Chính sách đô thị OECD cho biết: “Kinh nghiệm của OECD trong phát triển đô thị cho thấy, chỉ đô thị hóa không đủ cho phát triển cho phát triển kinh tế. Ranh giới hành chính là không đủ để đánh giá mức độ tích tụ đô thị. Cho dù mỗi đô thị lớn có những lợi ích và thách thức riêng, nhưng nhìn chung người dân thường được hưởng lợi nếu sinh sống trong những đô thị được vận hành tốt”.
Nghiên cứu của OECD chỉ ra rằng, đô thị lớn hơn sẽ hiệu quả hơn, thể hiện ở thị trường lao động dày hơn với nhiều chuyên ngành đa dạng, cơ hội tìm kiếm đối tượng phù hợp cao hơn, giảm thiểu chi phí tuyển dụng và đào tạo lao động. Các công ty có thể tiết kiệm chi phí cho đầu vào phi thương mại được chia sẻ trong một khu vực địa lý và có điều kiện cho việc lan truyền kiến thức thông qua tăng cường tương tác với các công ty, cá nhân khác.
Đề cập đến quản trị đô thị, ông R. A-ren cho biết: “Bộ máy quản trị giúp giảm thiểu mở rộng đô thị thiếu kiểm soát. Bởi mở rộng đô thị thiếu kiểm soát tạo ra tác động tiêu cực cho các khu đô thị. Hợp tác chính là cách để giảm thiểu tác động trong quá trình hoạch định chính sách. Bộ máy quản trị giúp cải thiện phúc lợi. Ở các khu đô thị có bộ máy quản lý giao thông, người dân có mức hài lòng cao hơn so với các khu đô thị không có. Ở các khu đô thị có bộ máy quản lý giao thông, mức ô nhiễm cũng thấp hơn”.../.
