Tại cuộc họp báo thông tin hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm 2020 tổ chức ngày 16/6 tại TP.HCM, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, tăng trưởng tín dụng của ngành ngân hàng đến nay tăng 2,13% so với đầu năm.
Tín dụng tăng chậm do dịch bệnh
Trong điều hành tín dụng, bám sát diễn biến dịch Covid-19, NHNN kiểm soát quy mô tín dụng phù hợp với chỉ tiêu định hướng, đảm bảo chất lượng tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng khôi phục nhanh chóng sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, theo NHNN, dưới tác động của dịch Covid-19, do cầu tín dụng tăng thấp, đến ngày 29/5/2020, tín dụng tăng 1,96% so với cuối năm 2019.
Còn đến ngày 16/6, tăng trưởng tín dụng ngành ngân hàng lên mức 2,13% so với đầu năm nay. Nhưng nếu so với bình quân 6 tháng của 2019 thì chỉ bằng 1/2 (6 tháng đầu năm 2019 tín dụng ngành ngân hàng tăng 5,7%), do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Đến ngày 29/5/2020, tổng phương tiện thanh toán M2 tăng 3,4% so với cuối năm 2019; thanh khoản của hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) thông suốt.
Về cơ cấu tín dụng, ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho hay, tín dụng nông thôn tăng 0,3% so với đầu năm nay; tín dụng xuất khẩu tăng 4,94% (6 tháng đầu năm 2019 tín dụng xuất khẩu tăng trên 10% trong); tín dụng lĩnh vực công nghệ tăng 2,92% so với đầu năm; công nghiệp phụ trợ 2,27%; SMS giảm 0,7% và tín dụng tiêu dùng cũng giảm.
Tín dụng của Ngân hàng Chính sách xã hội cũng tăng để hỗ trợ cho người nghèo. Theo ông Hùng, khi dịch Covid-19 xảy ra, ngành ngân hàng đã sớm vào cuộc hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng.
Cụ thể, trong tháng đầu có khoảng 300.000 tỷ đồng bị ảnh hưởng bởi dịch; tháng tiếp theo lên 900.000 tỷ đồng, nhưng tháng sau đó lại lên đến 1 - 2 triệu tỷ đồng, tác động lớn đến hoạt động của ngành ngân hàng.
Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó thống đốc NHNN cho hay, ngành ngân hàng cũng đã sớm vào cuộc khi ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN để tái cơ cấu và giãn nợ cho khách hàng; giảm phí cho khách hàng. Dịch bệnh ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các ngân hàng.
Vì vậy, cầu vốn tín dụng của khách hàng khó có thể tăng cao trong bối cảnh dịch bệnh chưa biết khi nào sẽ kiểm soát được, đáng chú ý ở một số quốc gia tín dụng còn tái diễn. Có doanh nghiệp phải dừng hoạt động do ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
"Trong bối cảnh dịch Covid-19 chưa chấm dứt, hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp bị ảnh hưởng, cầu vốn của khách hàng khó tăng. Nhưng điều này cũng phù hợp với diễn biến của nền kinh tế hiện nay", bà Hồng nói.
Nếu doanh nghiệp đáp ứng được các điều kiện tín dụng, ngân hàng sẵn sàng cho vay. Hiện thanh khoản của ngân hàng đang khá dồi dào, dư thừa. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa, ngân hàng sẽ hạ chuẩn cho vay để đẩy tín dụng tăng.
Để hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dich bệnh, ngành ngân hàng cũng đã nỗ lực trong việc xúc tiến, gặp gỡ doanh nghiệp để chia sẻ khó khăn. Đến thời điểm này, các ngân hàng đã bị tác động đến lợi nhuận, cắt giảm chi phí...
NHNN đã điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ để ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, kiểm soát lạm phát, đảm bảo thanh khoản cho nền kinh tế, hỗ trợ tăng trưởng.
Trong điều hành lãi suất, từ đầu năm 2020 đến nay, NHNN đã điều chỉnh giảm 2 lần các mức lãi suất điều hành, với tổng mức giảm 1,0 - 1,5%/năm để hỗ trợ thanh khoản cho tổ chức tín dụng, tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ NHNN; giảm 0,6 - 0,75%/năm trần lãi suất tiền gửi các kỳ hạn dưới 6 tháng và giảm 1%/năm trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên trợ, hiện ở mức 5,0%/năm, để hỗ trợ giảm chi phí vay vốn của doanh nghiệp và người dân.
Theo đó, mặt bằng lãi suất thị trường có xu hướng giảm so với đầu năm. Về điều hành tỷ giá, mặc dù thị trường quốc tế diễn biến phức tạp, nhưng tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong nước ổn định, thanh khoản thông suốt, TCTD mua ròng từ khách hàng, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế được đáp ứng đầy đủ, kịp thời.
Đồng thời, NHNN đã kịp thời ban hành Thông tư 05/2020/TT-NHNN ngày 7/5/2020 để cụ thể hóa Nghị quyết 42/NQ-CP và Quyết định 15/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trong việc hướng dẫn cho vay tái cấp vốn, lãi suất 0%, số tiền 16.000 tỷ đồng để Ngân hàng Chính sách xã hội cho người sử dụng lao động gặp khó khăn về tài chính vay với lãi suất 0% trả lương cho người lao động bị ngừng việc do ảnh hưởng của dịch.
Đặc biệt, theo bà Hồng, trong điều hành tín dụng, bám sát diễn biến dịch Covid-19, NHNN kiểm soát quy mô tín dụng phù hợp với chỉ tiêu định hướng, đảm bảo chất lượng tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng khôi phục nhanh chóng sản xuất, kinh doanh.
Việc cho vay mới phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh do các TCTD chủ động triển khai trên cơ sở đánh giá và chia sẻ với khách hàng, phù hợp với quy định của pháp luật, khả năng tài chính và cân đối vốn của TCTD; tạo thuận lợi cho khách hàng vay vốn nhưng không nới lỏng, hạ thấp điều kiện tín dụng để đảm bảo chất lượng tín dụng, duy trì tính lành mạnh, an toàn của hoạt động ngân hàng trong những năm tới.
Theo lãnh đạo NHNN, hiện nguồn vốn và thanh khoản của ngân hàng đang dư thừa, nhưng không phải vì thế mà hạ chuẩn cho vay. Vì vậy, tối thiểu khách hàng phải đảm bảo được an toàn hệ thống, tích cực triển khai tín dụng ở các lĩnh vực ưu tiên.
Đồng thời, việc cho vay mới phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh do các TCTD chủ động triển khai trên cơ sở đánh giá và chia sẻ với khách hàng, phù hợp với quy định của pháp luật, khả năng tài chính và cân đối vốn của TCTD; tạo thuận lợi cho khách hàng vay vốn, nhưng không nới lỏng, hạ thấp điều kiện tín dụng để đảm bảo chất lượng tín dụng, duy trì tính lành mạnh, an toàn của hoạt động ngân hàng trong những năm tới.
Đã cơ cấu nợ 172.365 tỷ đồng
Ông Nguyễn Quốc Hùng cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, của NHNN, hệ thống các tổ chức tín dụng đã tích cực triển khai các chương trình tín dụng hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 với lãi suất cho vay giảm mạnh từ 05 - 2,5%, thậm chí có ngân hàng thương mại còn giảm lãi suất cho vay tới 3 - 4%/năm.
Theo ông Hùng, sau hơn 2 tháng triển khai quyết liệt, tất cả các tổ chức tín dụng, kể cả công ty tài chính, ngân hàng nước ngoài đều vào cuộc mạnh mẽ.
Theo đó, đến 8/6/2020, các tổ chức tín dụng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho 249.108 khách hàng với dư nợ 172.365 tỷ đồng, miễn, giảm, hạ lãi suất cho 403.177 khách hàng với dư nợ 1.227.349 tỷ đồng, cho vay mới lãi suất ưu đãi với doanh số lũy kế từ 23/1 đến nay đạt 978.529 tỷ đồng cho 225.514 khách hàng lãi suất thấp hơn phổ biến từ 0,5 - 2,5% so với trước dịch.
Riêng Ngân hàng Chính sách xã hội đã gia hạn nợ 3.856,2 tỷ đồng cho 152.796 khách hàng, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ 1.567,6 tỷ đồng cho 75.209 khách hàng, cho vay mới 826.473 khách hàng với dư nợ 31.149,2 tỷ đồng.
Đồng thời, NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng đơn giản hóa thủ tục vay vốn, cải cách hành chính, đẩy mạnh các giải pháp nhằm tăng cường khả năng tiếp cận vốn cho người dân, doanh nghiệp.
Mới đây, NHNN tiếp tục đứng đầu các bộ, ngành về chỉ số cải cách hành chính (Par index) năm 2019 của NHNN đạt điểm cao nhất 95,4/100 điểm. Đây cũng là lần thứ 5 liên tiếp NHNN xếp vị trí số 1 về cải cách hành chính trong các bộ, cơ quan ngang bộ.
Mục tiêu xuyên suốt của công tác cải cách hành chính của NHNN là đẩy mạnh cải cách hành chính trong hệ thống NHNN gắn với đổi mới phương thức phục vụ của ngành ngân hàng lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm và phải tạo chuyển biến rõ nét về cải thiện môi trường kinh doanh trong hoạt động ngân hàng.
