Trong bối cảnh kinh tế hội nhập, thời kỳ cách mạng 4.0, du lịch xanh không đơn thuần là khái niệm, kỳ vọng mà thực sự đã trở thành xu hướng, tiềm năng phát triển của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Với vị trí địa lý thuận lợi, gần với các đô thị lớn trong khu vực phía Đông Bắc Bộ là điểm cộng rất lớn giúp du lịch của Hạ Long được ví như sự hội tụ của tất cả các yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa; tạo hóa ưu ái ban tặng nhiều danh lam thắng cảnh đẹp, thấm đẫm giá trị lịch sử - văn hóa, Hạ Long có nhiều điều kiện thuận lợi phát triển du lịch xanh, kinh tế di sản.
Trong những năm qua, TP. Hạ Long cũng là một trong những địa phương luôn có sự tìm tòi, đổi mới về tư duy, cách làm mới, sáng tạo và những quyết sách, hành động đột phá góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, Hạ Long cũng đang đứng trước thách thức phải tìm ra được động lực phát triển mới trong bối cảnh Việt Nam đã hội nhập sâu rộng về kinh tế.
Để có thể khẳng định được vị trí là trung tâm của chiến lược phát triển "một tâm, hai tuyến, đa chiều, hai mũi đột phá" và trở thành thành phố của đổi mới sáng tạo, thành phố của di sản Hoa và Lễ hội; xây dựng thành phố kiểu mẫu, giàu đẹp, văn minh, nghĩa tình; một trung tâm du lịch quốc gia mang tầm quốc tế, đẩy mạnh phát triển kinh tế di sản được xem là một hướng đi đúng đắn góp phần khẳng định và nâng cao giá trị thương hiệu địa phương. Đồng thời, giúp Hạ Long chuẩn bị tâm thế vững vàng, tự tin để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
TP. Hạ Long có nhiều điều kiện thuận lợi phát triển du lịch xanh, kinh tế di sản. (Ảnh minh hoạ: HQ)
Hạ Long - thành phố của di sản
TP. Hạ Long có một lượng lớn tài nguyên nhân văn với 96 di tích, trong đó có 1 di tích quốc gia đặc biệt; 6 di tích quốc gia, 16 di tích cấp tỉnh và 73 di tích đã được kiểm kê, phân loại. Thêm vào đó, Hạ Long hiện có nhiều di tích khảo cổ được coi là tài nguyên chưa phát lộ và rất quý giá của cộng đồng các dân tộc sinh sống và làm việc tại thành phố.
Trong đó, nổi bật hơn cả là thành phố đang sở hữu di sản thiên nhiên tầm cỡ hàng đầu thế giới là Vịnh Hạ Long 3 lần được UNESCO vinh danh. Đây là những di sản làm nên thương hiệu của thành phố trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Tính đa dạng về di sản của TP. Hạ Long đã được chứng minh là một trong những cái nôi của người Việt cổ với 3 nền văn hóa tiền sử kế tiếp nhau, là văn hóa soi nhụ, văn hóa cái bèo và văn hóa Hạ Long. Con người Hạ Long mang đặc trưng con người vùng biển, đó là sự mạnh mẽ, bản lĩnh, kiên cường, quyết đoán, sẵn sàng đương đầu với khó khăn, thử thách. TP. Hạ Long còn có hệ thống 100 di tích lịch sử cùng các lễ hội truyền thống chứa đựng dấu ấn của các thời đại, thể hiện sinh động những giá trị văn hóa tiêu biểu của cộng đồng dân cư ở Hạ Long.
Đặc biệt, trong công cuộc đổi mới, di sản văn hóa của TP. Hạ Long đã được quan tâm khai thác để đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của toàn tỉnh. TP. Hạ Long là một trong những địa phương đã đi đầu trong phát triển các ngành du lịch, dịch vụ dựa vào khai thác giá trị tài nguyên là di sản thiên nhiên; chuyển đổi phương thức phát triển từ "nâu" sang "xanh" theo hướng bền vững, dựa vào ba trụ cột: thiên nhiên - văn hóa - con người, văn hóa kết hợp với tận dụng xu thế hòa bình, hợp tác, hội nhập.
Bên cạnh khai thác tài nguyên du lịch thiên nhiên, việc đầu tư tu bổ, tôn tạo các di tích từ nguồn ngân sách nhà nước kết hợp nguồn lực xã hội cho các di tích lịch sử, văn hóa cũng đã góp phần quan trọng tạo ra các điểm, tuyến du lịch mới hấp dẫn.
Nhờ những nỗ lực đó, số khách du lịch đến với Hạ Long đã tăng trưởng đều trong những năm gần đây. Năm 2024, Hạ Long thu hút 10,6 triệu lượt khách, tổng thu từ du lịch ước đạt 23.320 tỷ đồng, bằng 121% so cùng kỳ.
Bên cạnh những thuận lợi nói trên, TP. Hạ Long vẫn phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức như việc đảm bảo sự cân bằng giữa gia tăng tăng trưởng và bảo vệ môi trường; giải quyết hài hòa giữa phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ, du lịch trên cùng địa bàn; giữa tốc độ đô thị hóa nhanh với phát triển bền vững, bảo vệ, phát huy giá trị di sản thiên nhiên Vịnh Hạ Long và tài nguyên rừng…
TP. Hạ Long đang tập trung hoạch định chiến lược phát triển nhằm chuẩn bị tâm thế vững vàng, tự tin để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Theo đó, TP. Hạ Long sẽ tập trung hướng vào tăng cường khả năng hoán chuyển những bất lợi hiện nay thành những lợi thế. Đặt ra chiến lược phát triển xanh, chuyển đổi số, kinh tế di sản là hướng đi đúng đắn, cùng với tầm nhìn vượt trước và tinh thần không ngừng đổi mới sáng tạo. Với tư duy tầm nhìn toàn cầu, trách nhiệm quốc gia và hành động địa phương, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế di sản sẽ hóa giải bài toán mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, phát huy giá trị, bản sắc văn hóa con người Hạ Long.
Tiến vào kỷ nguyên vươn mình đó, TP. Hạ Long phải dựa trên các động lực, phương thức sản xuất mới: kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế di sản sẽ là động cơ dẫn dắt nền kinh tế thành phố bứt phá trong giai đoạn tới, trở thành hình mẫu phát triển tiên phong, tiêu biểu của quốc gia và toàn cầu trong chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế di sản.
Nhằm tích lũy những tư liệu quý, cơ sở quan trọng để hoạch định chiến lược phát triển trong giai đoạn tới, ngày 26/12, TP. Hạ Long sẽ tổ chức chương trình Hội thảo khoa học "Thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế di sản của thành phố Hạ Long trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".
