Giải thưởng Quy hoạch Đô thị Quốc gia (VUPA) do Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam (VUPA) thành lập. Giải thưởng được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ và sự bảo trợ của Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. Đây là giải thưởng có phạm vi cả nước, được xét chọn hai năm một lần, nhằm nâng cao vị thế và đánh giá đúng vai trò của công tác tư vấn quy hoạch, công tác xây dựng và quản lý phát triển đô thị cũng như tôn vinh các tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp có những đóng góp xuất sắc trong quá trình tham gia vào công tác quy hoạch, phát triển đô thị và điểm dân cư nông thôn Việt Nam.
Giải thưởng VUPA 2024 thu hút hơn 100 đồ án, dự án, hồ sơ, ấn phẩm dự thi ở 6 thể loại: (i) Đồ án Quy hoạch xây dựng; (ii) Các khu vực đã được đầu tư xây dựng; (iii) Chất lượng môi trường đô thị; (iv) Quy hoạch nông thôn; (v) Các ấn phẩm về Quy hoạch; (vi) Các tổ chức và cá nhân tham gia quản lý phát triển đô thị, điểm dân cư nông thôn xuất sắc…
Giải thưởng được đánh giá theo 2 giai đoạn: Đánh giá và xếp loại ở các Hội đồng tiểu ban (sơ khảo) và xếp hạng ở Hội đồng chấm giải (chung khảo). Hội đồng chung khảo Giải thưởng Quy hoạch đô thị Quốc gia lần thứ tư gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao, có uy tín trong lĩnh vực Quy hoạch, kiến trúc, kinh tế, văn hóa, nghệ thuật, môi trường… được mời đến từ các Hội nghề nghiệp, Viện nghiên cứu; trường Đại học, các chuyên gia độc lập trong nước và quốc tế đã đánh giá cao quy mô và chất lượng giải lần này.
Phát biểu tại lễ trao giải, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, công tác quy hoạch đô thị có vai trò hết sức quan trọng, là cơ sở và nền tảng cho các hoạt động xây dựng và quản lý phát triển đô thị và nông thôn. Giải thưởng quy hoạch đô thị là thiết chế quan trọng nhằm đánh giá đúng, nâng cao vị thế, vai trò của công tác quy hoạch, xây dựng và quản lý phát triển đô thị, lan tỏa những tư duy quy hoạch mới, những mô hình quy hoạch tiên tiến và nhân văn, tôn vinh các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp có đóng góp quan trọng vào công tác quy hoạch, phát triển đô thị.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại lễ trao giải
Phó Thủ tướng cũng đề nghị cần đổi mới tư duy, phương pháp luận thông qua các nhà kiến trúc, xây dựng, quy hoạch và nhà quản lý để đưa vào khung pháp lý, tạo ra cơ chế, chính sách phù hợp. Trong đó, ưu tiên định vị lại để quản lý, khai thác tốt hơn nguồn lực, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, thuận theo tự nhiên với tư duy quy hoạch theo đúng chiến lược, định hình không gian phát triển đô thị theo hướng phong phú, sáng tạo.
Đồng thời, mong muốn tư duy phát triển xanh, bền vững, kinh tế tuần hoàn sẽ trở thành nguyên tắc xuyên suốt, cốt lõi trong quy hoạch đô thị. Cùng với đó, các ngành chức năng cần chuyển đổi số toàn diện, cung cấp các dữ liệu, giải pháp, sản phẩm quy hoạch có tính bền vững.
"Cần đặt yếu tố văn hóa và con người vào vị trí trung tâm của phát triển, để kiến tạo đô thị và không gian nông thôn mang đậm bản sắc và văn hóa Việt Nam; coi trọng bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa, lịch sử, cảnh quan bản địa, quy hoạch phải kiến tạo nên những không gian công cộng giàu tính nhân văn, an toàn, tiện ích", Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nói.
Trong khuôn khổ lễ trao giải, Hội đồng Giải thưởng đã thống nhất trao 2 giải Đặc biệt cho dự án xuất sắc
Trong khuôn khổ lễ trao giải, Hội đồng Giải thưởng đã thống nhất đã trao 76 giải thưởng xuất sắc nhất cho các tác giả tham dự, gồm 2 giải Đặc biệt, 26 giải Vàng, 30 giải Bạc, 15 giải Đồng, 1 Danh hiệu xuất sắc và 4 giải Khuyến khích.
Trong đó, 2 giải Đặc biệt được trao cụ thể: Đồ án "Quản lý xây dựng và phát triển quy hoạch Côn Đảo" của Trung tâm Quy hoạch xây dựng 1 - VIUP; Đồ án "Dự án Vinhomes Global Gate Cổ Loa, Đông Anh" của Công ty Cổ phần Vinhomes.
Ngoài ra, còn nhiều tác phẩm, công trình đạt giải cao cho thấy các tổ chức tư vấn, doanh nghiệp, các cá nhân trong nước đã cạnh tranh lành mạnh, sòng phẳng với các đơn vị tư vấn, doanh nghiệp nước ngoài.
Theo Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VUPA 2024 Trần Ngọc Chính, giải thưởng VUPA gia tăng về quy mô, số lượng, chất lượng các đồ án, dự án, ấn phẩm dự giải, phần nào khẳng định sức lan tỏa, vai trò, vị thế, sức sống và giá trị của giải thưởng. Nhiều đồ án, dự án, ấn phẩm được hội đồng đánh giá cao về ý tưởng độc đáo, giải pháp với cách tiếp cận tích hợp mang tính bao trùm trong bối cảnh nền kinh tế số, xanh thông minh, bền vững… Cách thể hiện hồ sơ sản phẩm khoa học, hiện đại.
Các tác phẩm dự thi Giải thưởng Quy hoạch đô thị Quốc gia lần thứ IV ngày càng được nâng cao cả về chuyên môn lẫn cách thể hiện trình bày; thể hiện rõ tính nhân văn và lòng Tri ân trong quy hoạch xây dựng; có nhận thức, đổi mới tư duy trong quy hoạch xây dựng; nhấn mạnh vai trò của tổ chức, cá nhân trong phát triển đô thị, nông thôn...
"Giải thưởng VUPA ngày càng có uy tín đối với lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, được xã hội công nhận; Trở thành nguồn cảm hứng, điểm nhấn quan trọng trong quá trình đô thị hóa, phát triển đô thị nước nhà. Cùng với đó, giải thưởng cho thấy công tác quy hoạch đã đi vào cuộc sống, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của các nhà quy hoạch, các nhà hoạch định chính sách, các nhà tổ chức thực hiện quy hoạch, tạo nên sự phát triển bền vững, có bản sắc của các đô thị Việt Nam", ông Trần Ngọc Chính nhấn mạnh./.
