Từ nay đến cuối năm, mỗi ngày cần xóa 459 căn nhà tạm, Thủ tướng yêu cầu làm quyết liệt

Nhiệm vụ rất nặng nề khi phải hoàn thành thêm hơn 101.000 căn

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng cho biết, năm 2025 là năm diễn ra nhiều ngày lễ lớn, kỷ niệm trọng đại của đất nước, vì vậy Đảng, Nhà nước mong muốn có một "món quà" thiết thực dành tặng nhân dân, nhất là người nghèo, người yếu thế, đồng bào vùng sâu, vùng xa và đồng bào dân tộc thiểu số, với tinh thần "an cư mới lạc nghiệp".

Vừa qua, Chính phủ đã phát động phong trào thi đua nước rút nhằm xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước trong năm 2025. Tính đến nay, cả nước đã hỗ trợ xây dựng và sửa chữa được 121.638 căn nhà trên tổng số 223.164 căn (đạt hơn 54%). Trong đó, hơn 65.000 căn đã hoàn thành và hơn 56.000 căn đang được khởi công xây mới. Tuy nhiên, nhiệm vụ từ nay đến cuối năm vẫn rất nặng nề khi phải hoàn thành thêm hơn 101.000 căn trong khoảng 220 ngày tới. Để đạt mục tiêu này, bình quân mỗi ngày cả nước phải xóa được 459 căn nhà tạm, mỗi địa phương phải hoàn thành 8 căn nhà/ngày.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và địa phương cần nỗ lực cao, quyết tâm lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả; thực hiện nhiệm vụ theo tinh thần "5 rõ" (rõ người, rõ việc, rõ kết quả, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm); đồng thời phát huy tối đa tinh thần tương thân tương ái, ai có gì giúp nấy, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít giúp ít, huy động tối đa sức mạnh từ cộng đồng, họ hàng, làng xóm và các tổ chức chính trị - xã hội.

Thủ tướng cũng đề nghị các đại biểu đánh giá kỹ lưỡng các kết quả, những vướng mắc và bài học kinh nghiệm để có giải pháp hiệu quả hơn nữa, giữ vững tiến độ phong trào, đảm bảo hoàn thành mục tiêu đề ra, thiết thực chào mừng Đại hội Đảng các cấp, hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, thực hiện nhiệm vụ được giao trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, ngay từ đầu năm, Bộ Xây dựng đã khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn tiêu chí xác định nhà tạm, nhà dột nát để các địa phương có căn cứ cụ thể xác định đối tượng cần hỗ trợ.

Riêng với nhà ở cho người có công với cách mạng, Bộ Xây dựng đã tham mưu để Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 21/2024/QĐ-TTg ngày 22/11/2024 về mức hỗ trợ xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở, cụ thể: xây mới hỗ trợ 60 triệu đồng/hộ, sửa chữa hỗ trợ 30 triệu đồng/hộ. Nguồn vốn hỗ trợ bao gồm ngân sách Trung ương (từ nguồn vốn chi thường xuyên) và ngân sách địa phương.

Trên cơ sở rà soát của các tỉnh, thành phố, ngày 24/01/2025, Bộ Xây dựng đã tổng hợp và gửi Bộ Tài chính số liệu cụ thể, theo đó toàn quốc có 50.440 hộ cần hỗ trợ (gồm 21.501 hộ xây mới và 28.939 hộ sửa chữa), tương ứng ngân sách Trung ương hỗ trợ khoảng 1.939,638 tỷ đồng, ngân sách địa phương hỗ trợ khoảng 218,592 tỷ đồng.

Bộ Xây dựng cùng Bộ Tài chính và các địa phương đã xây dựng phương án phân bổ nguồn ngân sách, và phương án này đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với các địa phương triển khai ngay theo yêu cầu đặt ra để đảm bảo hoàn thành hơn 50.000 căn hộ cho người có công trong năm nay, theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh.

Tháo gỡ vướng mắc về đất đai, đảm bảo bố trí đủ quỹ đất ở cho hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết, theo kết quả rà soát nhu cầu hiện nay, cả nước có khoảng 95.700 hộ nghèo thuộc diện hỗ trợ nhà ở theo Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, trong đó số lượng nhà cần xây mới là hơn 61.000 căn, sửa chữa là 32.650 căn. Về kinh phí, tính theo mức cũ là 40 triệu đồng/căn xây mới và 20 triệu đồng/căn sửa chữa, tổng nhu cầu khoảng 3.173 tỷ đồng. Trong số đó, năm 2023 đã giao được 1.020 tỷ đồng, năm 2024 giao 1.306 tỷ đồng và phần còn lại năm 2025 là 767 tỷ đồng, tương ứng với kế hoạch ban đầu là hơn 92.000 căn. Tuy nhiên, hiện nay số liệu phát sinh thêm khoảng 3.000 căn nữa, khiến tổng kinh phí năm 2025 tăng lên khoảng 848 tỷ đồng.

Về tình hình thực hiện, theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, tính đến nay cả nước đã thực hiện hoàn thành được tổng cộng 57.346 căn nhà (đạt khoảng 60% kế hoạch). Như vậy, số căn còn lại phải thực hiện trong năm 2025 là 38.322 căn.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh qua thực tế theo dõi, nhiều địa phương đã có cách làm hay, rất đáng được nhân rộng. Đơn cử, việc các địa phương có điều kiện kinh tế như TP.HCM, Hà Nội, Bắc Ninh, Đồng Nai, Hải Dương đã chủ động hỗ trợ kinh phí cho các địa phương còn khó khăn thông qua việc thông qua Hội đồng nhân dân tỉnh, nên không gặp vướng mắc.

Hay cách làm linh hoạt trong xây dựng đề án hỗ trợ nhà ở, lồng ghép nhiều nguồn vốn khác nhau (nguồn từ Trung ương, địa phương và xã hội hóa) trong cùng một đề án, tạo sự hiệu quả cao, điển hình như Yên Bái. Một số địa phương cũng linh hoạt trong vấn đề bố trí quỹ đất, tận dụng các quy định có sẵn của Luật Đất đai để giải quyết vấn đề thiếu đất xây nhà ở cho hộ nghèo.

Về vướng mắc, Bộ trưởng nêu hai vấn đề chính. Một là cần Bộ Tài chính sớm trình Thủ tướng quyết định phân bổ vốn chi tiết năm 2025, đặc biệt đối với hộ người có công với cách mạng vì đang có tình trạng hộ nghèo thông thường được nhận hỗ trợ trước, còn hộ nghèo là người có công phải chờ.

Hai là, khó khăn về quỹ đất sạch xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, đặc biệt vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Luật Đất đai hiện hành đã có đủ các cơ chế, chính sách linh hoạt để địa phương tháo gỡ, như miễn tiền sử dụng đất cho hộ nghèo dân tộc thiểu số, cho phép Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định các chính sách đất đai hỗ trợ hộ nghèo và linh hoạt trong việc bố trí đất trong tình huống khẩn cấp như thiên tai. Vì vậy, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị các địa phương chủ động, linh hoạt trong giải quyết vấn đề đất ở.

Để đảm bảo hoàn thành mục tiêu đề ra là cơ bản xóa nhà tạm, nhà dột nát vào ngày 31/10/2025, kết luận phiên họp, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm:

Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng sớm kiện toàn cơ quan thường trực và thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương, hoàn thành trước ngày 15/3. Các địa phương cũng phải kiện toàn Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, huyện trước ngày 15/3.

Bộ Tài chính khẩn trương trình cấp có thẩm quyền phân bổ kinh phí từ nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024 (gần 6.000 tỷ đồng) để hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho hộ nghèo, người có công với cách mạng, hoàn thành trước ngày 15/3.

Bộ Xây dựng hướng dẫn, đôn đốc các địa phương nghiên cứu thiết kế một số mẫu nhà điển hình, phù hợp văn hóa, phong tục tập quán từng vùng miền; ưu tiên triển khai hỗ trợ nhà ở cho người có công, đảm bảo tiến độ hoàn thành sớm hơn so với các đối tượng khác.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn các địa phương tháo gỡ vướng mắc về đất đai, đảm bảo bố trí đủ quỹ đất ở cho hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số theo quy định.

Các tỉnh, thành phố phải lập kế hoạch rõ ràng theo từng ngày, tuần, tháng, quý, xác định rõ trách nhiệm, tiến độ để bảo đảm đến hết tháng 10/2025 hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát. Tăng cường kiểm tra, giám sát, phát huy trách nhiệm của người đứng đầu, xử lý nghiêm các trường hợp chậm tiến độ hoặc thiếu trách nhiệm.

Thủ tướng lưu ý, nhiệm vụ này rất nặng nề, khó khăn, đòi hỏi toàn hệ thống chính trị phải vào cuộc quyết liệt, phát huy tối đa tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, đồng thời huy động sức mạnh từ cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân cùng chung tay thực hiện./.