Văn hóa Tây Bắc trên lưng ngựa: Bảo tồn văn hóa và hình ảnh ngựa bản trong đời sống đồng bào

Hành trình chinh phục cao nguyên trên lưng ngựa

Vang vọng giữa núi rừng Tây Bắc, tiếng vó ngựa phi vẫn luôn là âm thanh quen thuộc trong đời sống của người dân Yên Bái. Từ khi những con đường đất còn ôm quanh bản làng, mỗi gia đình đều đồng hành bên chú ngựa trong từng nhịp sống: từ đi lại, vận chuyển đến chuyện cày cấy, ruộng đồng.

Đồng bào Tây Bắc và những chú ngựa bản đã đồng hành từ thuở sơ khai. Người nuôi dưỡng, thuần dưỡng ngựa, ngựa cùng người bôn ba, cày cấy, dần dà tạo nên mối gắn bó khăng khít, quen thân tựa như lẽ dĩ nhiên.

Xuôi theo nếp văn hóa ấy, hình ảnh nài ngựa thuần thục điều khiển ngựa bản cũng chẳng còn xa lạ với bà con lối xóm. Không có yên, cũng chẳng có bàn đạp giữ chân, những "kỵ sĩ" Tây Bắc đua mộc trên lưng ngựa, hoàn toàn dựa vào tài điều khiển khéo léo, dẻo dai, cùng lối phối hợp ăn ý với ngựa sau bao tháng ngày rong ruổi khắp núi đồi.

Những chặng đua đậm màu văn hóa Tây Bắc

Nhưng đằng sau những khoảnh khắc rực rỡ trên đường đua là muôn vàn khó khăn cho đời nài. Trường đua nồng khói khắc nghiệt, hoàn cảnh chèn ép đam mê, nghề nài ngựa luôn đứng trên bờ vực đào thải. Những nài vẫn bám trụ trên đường đua thì đau đáu tìm kiếm cơ hội, đè nặng trên vai thôi thúc cạnh tranh với áp lực cơm áo, gạo tiền. Tất cả mọi sinh hoạt, định hướng cuộc đời sau này của nài đều mang tính tự phát, phụ thuộc bản thân và gia đình các cậu bé làm nghề nài, mà gánh nặng sinh hoạt chi phối phần lớn. Cựu nài còn đậm đà tình cảm với ngựa thì chuyển dần sang làm "mã phu", làm huấn luyện viên chăm sóc ngựa, xa dần nhịp đua dồn dã.

Khó khăn là vậy, nhưng niềm đam mê vẫn không ngừng rực cháy, để những thế hệ thanh niên cao nguyên còn mãi hướng về dòng chảy di sản trong văn hóa trên lưng ngựa. Với nhiều sự đồng hành trong quyết tâm lan tỏa văn hóa địa phương, cánh cửa mới đang dang rộng, đón chờ nài ngựa bước vào tương lai mới của nghề đua.

Con đường mới nơi đua ngựa đi lên cùng văn hóa

Để sự nghiệp đua ngựa của nhiều thế hệ nài ngựa Tây Bắc được phát triển, nài ngựa cần những sân chơi chính thống, thường xuyên, nơi quyền lợi và con đường rèn giũa tài năng của nài được bảo vệ.

Giải Đua Ngựa Shanrila Mường Lò - Một trong những trường đua chuyên nghiệp cho nài ngựa Tây Bắc

Sát cánh cùng nài ngựa trong cuộc đua thường xuyên, Tập đoàn APEC thắp sáng ngọn lửa đam mê trong hành trình chinh phục cao nguyên trên lưng ngựa tại Shanrila Mường Lò. Tiếp nối thành công của Giải Đua Ngựa Shanrila Mường Lò vào ngày 10/03, không khí lễ hội rực rỡ đã quay trở lại với thung lũng trong Sự Kiện Đua Ngựa Tây Bắc tại Shanrila Mường Lò - Thành phố Lễ hội, tuần sự kiện với điểm nhấn là Giải Đua quy tụ nài ngựa muôn phương, xoay quanh hàng loạt hoạt động đậm đà màu sắc dân tộc miền cao.

Đây sẽ là hướng đi đưa văn hóa cao nguyên đến gần hơn với công chúng, để trong xu hướng đó, mối quan hệ gắn bó bền chặt giữa người dân Tây Bắc và chú ngựa bản được tôn vinh, bảo tồn một cách toàn diện. Điều này cũng đồng thời làm rõ, giữ vững và lan tỏa giá trị vị nhân sinh, công bằng cho động vật tới mọi đồng bào cao nguyên nói chung và thế hệ trẻ miền cao nói riêng.

Bảo tồn văn hóa đua ngựa, bảo tồn tinh hoa Tây Bắc

Theo dòng sự kiện đua ngựa tạo tiếng vang khắp Tây Bắc, kế hoạch góp phần xây dựng Nghĩa Lộ, Yên Bái trở thành cái nôi đào tạo, bảo tồn và chuyển giao văn hóa đua ngựa Tây Bắc cũng dần được hiện thực hóa, và có được sự đón nhận nồng hậu của cộng đồng.

Trong suốt các sự kiện tại Shanrila Mường Lò, Tập đoàn APEC mang đến những câu chuyện về vai trò của ngựa, cũng như thấu hiểu khó khăn, thách thức, niềm vui cuộc sống của nài ngựa, cũng như xây dựng các hoạt động tương tác giữa nài ngựa - ngựa và khán giả. Câu chuyện nâng cao nhận thức về văn hóa, ứng xử nhân văn với động vật trong cuộc sống sẽ cần những nỗ lực dài hơi hơn, để nét văn hóa độc đáo trên lưng ngựa được phát triển một cách bền vững, từ đó tạo điểm nhấn trong chặng đường du lịch khu vực Tây Bắc, cũng là của du lịch Việt Nam.