VNREA kiến nghị Thủ tướng tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bất động sản

Cụ thể, trong công văn 14/2020/VNREA gửi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, VNREA cho hay, trong giai đoạn 3 năm vừa qua từ 2017, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn và biến động, song nhìn chung, thị trường bất động sản Việt Nam về cơ bản vẫn có sự phát triển ổn định, lành mạnh, chuyên nghiệp hơn và đã giảm thiểu các nguy cơ rủi ro so với thời kỳ trước, ngày càng thể hiện vai trò đặc biệt quan trọng của mình trong nền kinh tế và là động lực phát triển cho nhiều ngành, nghề và thị trường khác.

Tuy nhiên, bước sang nửa cuối năm 2019 và đầu năm 2020, thị trường bất động sản gặp những khó khăn nhất định và có dấu hiệu giảm sút mạnh, ảnh hưởng đến nhiều ngành, nghề khác, khiến nhiều doanh nghiệp lớn, có thương hiệu trên thị trường đứng trước nguy cơ phá sản, nhất là khi mất thanh khoản tại nhiều dự án kéo dài, việc triển khai dự án mới gặp nhiều khó khăn.

VNREA đã thu thập thông tin, dữ liệu từ nhiều kênh khác nhau trong giới doanh nghiệp Hội viên so sánh diễn biến thị trường 2017 - 2018 - 2019 và dự báo cho 2020 - 2021 tổng hợp báo cáo Bộ Xây dựng để đưa vào báo cáo chung gửi Thủ tướng. Trên cơ sở nhận định đánh giá tình hình nêu trên, nhằm thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp những tháng đầu năm 2020 và khảo sát thực tiễn thị trường, tổng hợp các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, nhà đầu tư trong lĩnh vực bất động sản, VNREA gửi Thủ tướng một số đề xuất, kiến nghị cấp bách liên quan đến việc hoàn thiện chính sách, pháp luật và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Thứ nhất là hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh du lịch bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra (Covid - 19)

VNREA dẫn số liệu từ Hội đồng tư vấn Du lịch cho hay, tỷ lệ lấp buồng của các khách sạn giảm từ 20% đến 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Thực tế này dẫn tới tình trạng “ảm đạm” của ngành du lịch nói chung và lưu trú khách sạn nói riêng, gây ảnh hưởng lớn tới hoạt động kinh doanh các sản phẩm căn hộ du lịch, biệt thự du lịch… của tất cả các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực này.

Nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, giữ ổn định và tạo đà tăng trưởng cho hoạt động kinh doanh trong các quý tiếp theo, VNREA đề nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo các Bộ, ngành triển khai các giải pháp cấp bách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt tập trung vào các giải pháp về tín dụng và thuế.

Đối với giải pháp về tín dung, cần chỉ đạo các Ngân hàng thương mại có phương án giảm lãi suất đối với các hợp đồng vay đầu tư cho dự án kinh doanh các sản phẩm căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, văn phòng kết hợp lưu trú; xem xét cơ cấu thời hạn trả nợ, hoãn, giãn nợ cho doanh nghiệp, có gói vay với lãi suất ưu đãi cho doanh nghiệp phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Đối với giải pháp về thuế, cần giao Bộ Tài chính nghiên cứu các giải pháp, chính sách thuế hỗ trợ doanh nghiệp như: Giãn thời gian nộp các nghĩa vụ vào ngân sách Nhà nước 6 tháng đối với mỗi kỳ nộp sau 1 năm dịch bệnh được kiểm soát; miễn tiền phạt chậm nộp thuế khi doanh nghiệp đã nộp đủ thuế; giãn tiến độ nộp tiền thuê đất sau khi dịch được kiểm soát, giảm thuế VAT và lùi thời gian nộp thuế.

Bên cạnh đó, VNREA đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét áp dụng việc miễn visa cho khách du lịch nước ngoài tới Việt Nam. Điều này sẽ giúp du khách tiết kiệm được thời gian, chi phí xin visa qua đó nâng cao sức thu hút của du lịch Việt Nam.

Thứ hai là hoàn thiện văn bản pháp luật về bất động sản du lịch theo Chỉ thị số 11/CT-Ttg theo hướng nghiên cứu bổ sung các sản phẩm shophouse, shoptel và các sản phẩm tương tự và ban hành văn bản về chế độ sử dụng đất đối với các loại hình bất động sản này.

Theo VNREA, trước đó Chính phủ và các Bộ ngành có liên quan đã có các văn bản góp phần tích cực vào việc hoàn thiện hành lang pháp lý đối với các loại hình bất động sản mới trên thị trường. Tuy nhiên, VNREA nhận thấy ngoài các sản phẩm được đề cập trong Chỉ thị số 11/CT-Ttg của Thủ tướng Chính phủ, thị trường bất động sản đã xuất hiện những loại hình bất động sản mới như shophouse và các sản phẩm tương tự. Shophouse là loại hình bất động sản mà chủ sở hữu có thể sử dụng để kinh doanh (mở cửa hàng kinh doanh, lưu trú) và nghỉ dưỡng. Đây là loại hình bất động sản có nhiều lợi thế cạnh tranh, cho phép khai thác tối đa diện tích sử dụng, linh hoạt, góp phần đa dạng hóa các sản phẩm bất động sản nghỉ dưỡng phục vụ nhu cầu thị trường. 

Để đáp ứng nhu cầu thực tiễn, nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai và kinh doanh bất động sản, VNREA đề nghị xem xét chỉ đạo các bộ ngành liên quan nghiên cứu, bổ sung các sản phẩm shophouse nêu trên và các sản phẩm tương tự để giải quyết đồng thời với các sản phẩm bất động sản được đề cập trong Chỉ thị số 11/CT-Ttg của Thủ tướng Chính phủ và ban hành văn bản về chế độ sử dụng đất đối với các loại hình bất động sản này.

Thứ ba là vấn đề nguồn vốn cho nhà ở xã hội. Theo quy định của pháp luật (Luật Nhà ở) hàng năm nhà nước cấp 50% vốn cho ngân hàng chính sách xã hội, 50% huy động thêm từ các kênh khác nhau để hỗ trợ cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội. Bên cạnh đó 4 ngân hàng Thương mại như Vietcombank, BIDV, Agribank, Viettinbank do Nhà nước chi phối được cấp bù lãi suất vay 3 - 4% còn lại tự huy động 100% để cho vay.

Như vậy, nếu cấp 1 nghìn tỷ với tỷ lệ bù lãi suất vay 3 - 4% thì mỗi năm có thể huy động thêm được 25.000 tỷ - 30.000 tỷ cho người vay mua, tạo tính thanh khoản lớn cho nhà ở xã hội tuy nhiên thực tế 2019 vẫn chưa có nguồn kinh phí này hỗ trợ cho người mua và doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội. Đây là biện pháp cần thiết hỗ trợ cho thị trường bất động sản phân khúc nhà ở xã hội vì hiện tại nhiều Chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội như: AZ Thăng Long, Hoàng Quân, Capital House, Eurowindow – Holding… nhưng khó bán do người mua không được hỗ trợ vốn vay trong khi nhu cầu nhà ở xã hội là rất lớn. VNREA kiến nghị Thủ tướng, tăng cường hỗ trợ nguồn vốn cho người dân thu nhập thấp mua nhà ở xã hội theo 2 kênh: Ngân hàng chính sách xã hội và Ngân hàng thương mại do Nhà nước chi phối.

Thứ tư là kiến nghị Thủ tướng Chính phủ tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách thủ tục hành chính giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiêp và người dân.

Theo VNREA, bất động sản là lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế quốc dân, có ảnh hưởng lớn tới các ngành kinh tế khác như tài chính ngân hàng, vật liệu xây dựng, du lịch dịch vụ …, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân cũng như sự ổn định xã hội. Thị trường bất động sản những năm gần đây đã chứng kiến bước phát triển đột phá của phân khúc bất động sản du lịch về quy mô thị trường và tính đa dạng của các loại hình sản phẩm. Các sản phẩm mới như công trình căn hộ căn hộ du lịch (condotel), biệt thự du lịch (resort villa), văn phòng kết hợp lưu trú ngắn hạn (officetel); nhà trọ, phòng trọ cho thuê… phát triển mạnh.

Trong bối cảnh đó, việc thúc đẩy thị trường phát triển sôi động nhưng bền vững, thu hút nguồn lực đầu tư sẽ mang lại lợi ích thiết thực về kinh tế, xã hội. Một trong những giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu này là hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp và người dân.

Theo thống kê sơ bộ, hiện nay, các hoạt động đầu tư xây dựng chịu sự điều chỉnh của khoảng 12 Luật khác nhau và rất nhiều Nghị định, Nghị quyết của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thông tư hướng dẫn của các bộ, ngành. Ngoài ra, còn có hơn 20.000 tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật, từ khâu xác định chủ trương đầu tư, nhu cầu vốn, chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư xây dựng và kết thúc đầu tư xây dựng đưa dự án vào vận hành khai thác.

Điều này gây ra nhiều hệ quả lớn, gia tăng thời gian và chi phí tuân thủ, làm lỡ cơ hội đầu tư, tăng rủi ro đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Các quy định pháp luật về đầu tư, xây dựng, kinh doanh, vận hành bất động sản còn nhiều điểm chồng chéo, mâu thuẫn, bất cập cần được sửa đổi, hoàn thiện nhằm gia tăng hiệu quả đầu tư, kinh doanh; bảo đảm sự phát triển minh bạch của thị trường; bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp và người dân.

Theo đó, VNREA đề nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất Quốc hội, Chính phủ sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định này.

Với mong muốn thủ tục hành chính tiếp tục được cải cách nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp mà không ảnh hưởng tới hiệu lực quản lý nhà nước, VNREA cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan thực hiện một số giải pháp.

Cụ thể, là tiếp tục rà soát tổng thể thủ tục lựa chọn nhà đầu tư, thủ tục đầu tư, xây dựng quản lý các dự án như chuẩn bị đầu tư xây dựng, bồi thường giải phóng mặt bằng, giao đất, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, dự án, đánh giá tác động môi trường … để rõ ràng trong quá trình thực hiện, giảm thủ tục, thời gian thực hiện thủ tục hành chính tạo sự thông thoáng góp phần thu hút đầu tư, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án.

Ví dụ: Sửa đổi để rõ ràng các quy định trong thủ tục lựa chọn nhà đầu tư; quy định rõ thời hạn phối hợp giải quyết công việc giữa các cơ quan nhà nước thẩm quyền, cụ thể là thời hạn cơ quan được tham vấn ý kiến ("Cơ quan phối hợp") phải có ý kiến trả lời cho cơ quan tiếp nhận hồ sơ và phương án xử lý của cơ quan tiếp nhận và xử lý hồ sơ trong trường hợp Cơ quan phối hợp không gửi văn bản trả lời.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giải quyết các thủ tục hành chính (giải quyết thủ tục, hồ sơ trực tuyến); rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục của cơ quan nhà nước;

Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ công chức tại các cơ quan nhà nước về trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp, về nghiệp vụ, về kỹ năng giao tiếp ứng xử…