Bắt đầu từ công trình xanh
Theo Sách trắng mới được phát hành gần đây của Solidiance, một công ty tư vấn B2B hoạt động trong lĩnh vực tư vấn cho các nhà cung cấp công trình xanh trên toàn Châu Á, thị trường công trình xanh tại Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển sơ khai, nhưng nền tảng phát triển tương lai đang được thiết lập.
Một thống kê đơn giản đã làm sáng tỏ vị trí của thị trường hiện nay là mới chỉ có hơn 40 công trình trong quốc gia có 90 triệu dân có chứng chỉ công trình xanh. Các yếu tố số trong tất cả các chứng nhận công trình xanh, bao gồm các tiêu chuẩn LOTUS trong nước, tiêu chuẩn quốc tế như LEED (Hoa Kỳ) hoặc Green Mark của Cơ quan Quản lý Xây dựng & Nhà ở (BCA) (Singapore), và các tiêu chuẩn công nghiệp như EarthCheck (dịch vụ lưu trú).
Tương tự, số liệu từ Tổ chức Tài chính quốc tế IFC - Ngân hàng Thế giới (WB), nhu cầu xây dựng của các nước đang phát triển đang tăng nhanh hàng năm. Dự kiến đến năm 2030, hơn 50% số công trình được xây dựng mới sẽ tập trung ở châu Á. Đáng chú ý, công trình xây dựng là lĩnh vực gây ra nhiều tác hại cho môi trường, cũng như góp phần làm suy thoái các tài nguyên năng lượng, khoáng sản.
Trước đó, một số chuyên gia trong ngành đã phân tích nếu xây dựng các tòa nhà xanh, công trình xanh ngoài việc giảm được những tác động xấu của các công trình đến sức khỏe người dân sử dụng công trình, còn giúp nâng cao hiệu quả sử dụng các tài nguyên trong công trình như nước, nhiên liệu, năng lượng… Theo tính toán của Tổ chức Tài chính quốc tế IFC, tòa nhà xanh có thể tiết kiệm cho người sử dụng từ 20% - 40% chi phí vận hành.
Điển hình với một số dự án công trình xanh ở Việt Nam trong đó, công trình FPT (Đà Nẵng) giảm được 21% chi phí năng lượng, 32% chi phí nước và 20% lượng vật liệu xây dựng. Tương tự, dự án Flora Kikyo nằm tại Phước Long B, quận 9, TP.HCM cũng đã tiết kiệm 22% năng lượng, 29% nước và 22% vật liệu. Trung bình mỗi hộ dân tiết kiệm được khoảng 180.000 VNĐ/tháng/căn cho chi phí điện nước. Ngoài ra, Dragon Fairy là dự án căn hộ, khách sạn đầu tiên tại Nha Trang, Khánh Hoà được thiết kế, xây dựng theo tiêu chuẩn công trình xanh EDGE của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) khi đưa vào vận hành cũng sẽ tiết kiệm 25,29% năng lượng, 31,26% nước so với thông thường…
Thực tế, có không ít doanh nghiệp xây dựng công trình xanh thừa nhận, mặc dù các công trình xanh có đội chi phí đầu tư ban đầu tăng cao, nhưng công trình xanh có thể tiết kiệm tối đa chi phí sử dụng năng lượng cho công trình và về lâu dài có lợi rất nhiều so với chi phí bị đội lên ban đầu.
Cụ thể, công trình xanh thường có giá trị gia tăng rất cao như giá thuê văn phòng, căn hộ dịch vụ, có giá cao hơn vì có thể tiết kiệm nhiều chi phí cho người sử dụng. Các chung cư, căn hộ xanh cũng sẽ bán được giá hơn và có khả năng sinh lời trên thị trường cao hơn so với các dự án bình thường.
Nỗ lực với không gian xanh
Hiện nay, tại Việt Nam, các cấp nhà nước, các tổ chức đang nỗ lực để thúc đẩy lĩnh vực công trình xanh. Trong đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam cùng với sự tham gia của các bộ liên quan bao gồm Bộ Xây dựng đang đặt ra mục tiêu giảm tiêu thụ năng lượng hàng năm xuống 2,5-3% (trên mỗi GDP) đến năm 2020 và giảm khí thải GHG xuống 2-3% từ năm 2020-2030 thông qua Chiến lược Tăng trưởng Xanh.
Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam cũng đã thiết lập một chứng nhận địa phương tên là công cụ đánh giá LOTUS, trong đó các chương trình đào tạo liên quan được khởi xướng và được tài trợ bởi các tổ chức đa phương thông qua mạng lưới tổ chức phi chính phủ của Việt Nam.
Thuận lợi hơn, Việt Nam có điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm là môi trường thuận lợi để phát triển không gian xanh đô thị và các công trình kiến trúc xanh. Đặc biệt, khái niệm “đô thị xanh”, “đô thị sinh thái” hiện đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân và nhà đầu tư bất động sản.
Vốn dĩ, trong bối cảnh ô nhiễm môi trường, ô nhiễm tiếng ồn ngày một gia tăng ở các đô thị lớn, người dân có xu hướng muốn được sở hữu ngôi nhà thoáng đãng trong không gian xanh, gần gũi với thiên nhiên nhưng vẫn tiện nghi, thuận tiện. Theo đó, không gian xanh đang trở thành tiêu chí để đánh giá chất lượng cuộc sống và văn minh đô thị tại Việt Nam.
Theo các chuyên gia đô thị, một đô thị xanh hiện nay phải đạt các tiêu chí: không gian xanh, công trình xanh, giao thông xanh, công nghiệp xanh, chất lượng môi trường đô thị xanh, bảo tồn cảnh quan thiên nhiên, danh lam thắng cảnh, công trình lịch sử, văn hóa, cộng đồng dân cư sống thân thiện với môi trường và thiên nhiên. Tuy nhiên, việc hướng đến xây dựng đô thị xanh ở Việt Nam cũng gặp không ít trở ngại. Trong đó, việc phát triển cây xanh tại các đô thị dường như bị xem nhẹ. Nhiều nhà đầu tư sao nhãng việc phải dành một diện tích đất nhất định để trồng cây xanh, tạo không gian xanh cho đô thị.