Theo nguồn tin riêng, mới đây, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - C03 (Bộ Công an) đã có văn bản gửi Bộ Xây dựng, Thanh tra Bộ Xây dựng yêu cầu cung cấp thông tin, tài liệu để điều tra, xác minh một số vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan đến 2 dự án của Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem).
Cụ thể, dự án Khu dịch vụ tổng hợp tại số 122 Vĩnh Tuy (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) và dự án Trung tâm điều hành và giao dịch Vicem tại lô 10E6 Khu đô thị mới Cầu Giấy (quận Cầu Giấy, Hà Nội).
Đây là hai dự án đình đám của Vicem, nằm trên khu đất lớn có vị trí đắc địa ở Hà Nội và quy mô vốn đầu tư hàng nghìn tỷ đồng. Năm 2019, khi kiểm toán báo cáo tài chính của Vicem, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã phát hiện nhiều sai phạm tại các đơn vị thuộc Vicem trong một số dự án đầu tư lớn và kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm nhiều tập thể, cá nhân.
Cơ quan điều tra đề nghị Bộ Xây dựng phối hợp có ý kiến chỉ đạo Thanh tra Bộ Xây dựng và các đơn vị trực thuộc cung cấp toàn bộ các văn bản, chủ trương, chỉ đạo của Bộ Xây dựng, kết quả thanh tra và xử lý kiến nghị sau thanh tra (trong đó có vai trò cá nhân có liên quan) của Thanh tra Bộ Xây dựng đối với 2 dự án này.
Trước đó, Kiểm toán Nhà nước đã kết luận việc Vicem đề xuất thay đổi phương án, sắp xếp, xử lý nhà đất và đã được Bộ Xây dựng phê duyệt đối với 3 lô đất, song chưa hoàn thành thủ tục hoặc chưa được phê duyệt lại.
Đáng nói là, dự án văn phòng tại lô 10E6 Khu đô thị mới Cầu Giấy có diện tích đất 8.476m2, được phê duyệt xây dựng một toà tháp cao 31 tầng và 4 tầng hầm, bố trí làm văn phòng, hội trường và thương mại... Tổng mức đầu tư lên tới 2.000 tỷ đồng. Khởi công xây dựng từ năm 2011, dự án đã xong phần thô thì dừng lại, bỏ dở dang suốt từ năm 2013 đến nay. Vicem chỉ tập trung quyết toán các gói thầu đã hoàn thành, thi công các gói thầu đã kí hợp đồng và đang thực hiện dở, còn lại không triển khai gì thêm… Theo số liệu quyết toán tính đến tháng 5/2019 (đã được kiểm toán) thì Vicem đã chi phí đầu tư vào dự án này hơn 770,6 tỷ đồng.
Sau thời gian dài nằm “đắp chiếu”, gây lãng phí rất lớn thì Vicem lại đề xuất thay đổi từ “tiếp tục xây dựng Dự án Trung tâm điều hành và giao dịch VICEM” thành “chuyển nhượng toàn bộ dự án”. Bộ Xây dựng đồng ý về chủ trương dự án này, nhưng Tổng công ty chưa hoàn thành thủ tục, nội dung điều chỉnh phương án trình phê duyệt.
Tại khu đất 122 Vĩnh Tuy (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) có diện tích tới 52.083m2, Vicem đề xuất thay đổi từ “Xây dựng Dự án Khu tổng hợp 122 Vĩnh Tuy” thành “tiếp tục quản lý, sử dụng như hiện trạng, sau khi cổ phần hoá sẽ báo cáo việc sử dụng đất theo yêu cầu sản xuất kinh doanh, chiến lược phát triển, tái cấu trúc Vicem theo quy hoạch của TP. Hà Nội”. Chủ trương này đã được Bộ Xây dựng đồng ý song Bộ Tài chính chưa có ý kiến.
Dù chưa đủ thủ tục xây dựng, nhưng Vicem đã nhanh chóng thanh toán tới 63 tỷ đồng, mà chủ yếu là chi phí lập phương án kiến trúc và khoảng 56,8 tỷ đồng cho việc lập dự án đầu tư xây dựng công trình, thiết kế kỹ thuật với nhà thầu POSCO A&C.
Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan đến các sai phạm, trong đó, kiểm điểm trách nhiệm người đại diện phần vốn Công ty Xi măng Hà Tiên 1 trong việc quyết định đầu tư nhưng không thực hiện báo cáo Tổng công ty Xi măng Việt Nam. Tổng Giám đốc Công ty Xi măng Hà Tiên 1 (giai đoạn liên quan) trong việc ký hợp đồng góp vốn vào Công ty Nguyễn Quang, chuyển quyền thuê đất của nhà nước không qua đấu giá.
Cơ quan kiểm toán xác định, bộ phận tham mưu đề xuất lựa chọn SAIGONAP không đủ năng lực dẫn đến xác định giá trị doanh nghiệp của Công ty Nguyễn Quang chưa tính đến giá trị lợi thế quyền thuê đất; Tổng Giám đốc Công ty Xi măng Hà Tiên 1 (thời kỳ có liên quan) trong việc đề xuất HĐQT phê duyệt giá khởi điểm chưa theo nguyên tắc giá thị trường (chỉ sử dụng duy nhất kết quả định giá của 1 đơn vị làm giá khởi điểm.
Việc Công ty Xi măng Hà Tiên 1 góp vốn thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản trái ngành nghề kinh doanh chính và không đúng với Đề án tái cơ cấu Vicem giai đoạn 2016 - 2020, phải kiểm điểm trách nhiệm HĐQT, ban Tổng Giám đốc.
