Lời tòa soạn:
Chủ trương xây dựng Cụm công nghiệp (CCN) làng nghề Mẫn Xá tại xã Văn Môn, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh có mục đích phục vụ di dời, mở rộng sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình trong làng nghề, nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, phát triển nghề, làng nghề ở địa phương.
Tuy nhiên, những gì đang diễn tại CCN làng nghề Mẫn Xá do Công ty Cổ phần Tập đoàn Hanaka (gọi tắt là Hanaka) làm chủ đầu tư lại đang đi ngược với chủ trương này. Dự án dù chưa xong hạ tầng nhưng đã cho giao dịch công khai, kinh doanh, mua bán trái phép. Cũng theo chủ trương, đối tượng hưởng lợi được xác định là người dân địa phương nhưng thực tế, chủ đầu tư đang thu hồi giá “bèo” và giao dịch cho thuê với giá “trên trời” đã và đang đẩy người dân vào thế khó.
Trên tinh thần nghiên cứu, thu thập tài liệu, thông qua khảo sát thực tế, Reatimes gửi tới độc giả bài viết “Bắc Ninh: Khách hàng cẩn trọng khi giao dịch tại CCN làng nghề Mẫn Xá” với mong muốn đưa đến những góc nhìn khách quan về thực trạng hoạt động kinh doanh bất động sản khi chưa đủ điều kiện đang diễn ra rầm rộ tại địa phương.
Trân trọng giới thiệu tới độc giả!
Chưa xong hạ tầng đã kinh doanh, mua bán bất động sản trái phép
Thời gian qua, người dân thôn Mẫn Xá (Yên Phong, Bắc Ninh) vô cùng bức xúc vì những vấn đề liên quan đến dự án CCN làng nghề Mẫn Xá do Công ty Hanaka làm chủ đầu tư.
Các hộ dân cho rằng, thời điểm thu hồi đất nông nghiệp để thực hiện dự án thì đền bù rẻ mạt, nhưng khi cho dân thuê lại giá cao gấp 6 lần giá thuê tại các khu công nghiệp cùng địa bàn. Dù trước đó khi GPMB, chủ đầu tư đã hứa hẹn ưu đãi về giá cho nhân dân địa phương.
Ông Lê Ngọc Sơn - Bí thư Chi bộ thôn Mẫn Xá cho biết: “Trước đó, chủ đầu tư có hứa với dân giá đất nền là 4 triệu đồng/m2, nhưng giá thực tế hiện tại chỗ thấp nhất là 6,6 triệu đồng/m2, cao nhất dao động là 13 - 14 triệu đồng/m2. Nhân dân mong muốn sớm xây dựng cụm làng nghề vì môi trường rất ô nhiễm nhưng giá đền bù GPMB quá thấp nên không được sự đồng thuận của nhân dân”.
“Chủ đầu tư lấy đất đã lâu nhưng bàn giao mặt bằng cho nhân dân lại rất chậm. Họ cũng bán giá quá cao nên người dân địa phương khó tiếp cận được, chủ yếu là ở nơi khác đến mua”, ông Lê Ngọc Sơn cho biết thêm.
Tìm hiểu được biết, dự án CCN làng nghề Mẫn Xá vẫn chưa đủ điều kiện để bán, cho thuê nhưng chủ đầu tư đã giao dịch xong khoảng 50% dự án.
Theo đó, Hanaka mới chỉ hoàn thành xong việc thu hồi đất ruộng của người dân, chưa xây dựng xong hạ tầng như hệ thống xử lý chất thải…, nhưng đã tiến hành nhiều giao dịch như cho thuê diện tích đất làm nhà xưởng (thời hạn 50 năm) tại CCN này.
Được giao dịch từ tháng 6/2019, anh Đ.T.P cho biết, đây là suất “ngoại giao” nên có vị trí đẹp, trên hợp đồng có giá là 1,6 tỷ đồng nhưng thực tế anh phải bỏ ra 2,2 tỷ đồng để có được vị trí này. Anh còn phải trả thêm 600 triệu đồng tiền chênh ngoài hợp đồng.
Trả lời Reatimes vào cuối tháng 5/2021, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh xác nhận hệ thống xử lý chất thải tại CCN vẫn chưa được hoàn thiện.
“Sở đã có văn bản đôn đốc, chúng tôi đang yêu cầu huyện chỉ đạo chủ đầu tư sớm hoàn thiện công trình bảo vệ môi trường. Dự án này hiện mới được giao đất một phần, phần còn lại chủ đầu tư mới GPMB xong đang hoàn thiện hồ sơ nộp đất lúa, sau đó hoàn thiện hồ sơ cho thuê đất”, đại diện phía Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh cho hay.
Tìm hiểu trước đó được biết, ngày 10/5/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh ban hành văn bản số 602/STNMT-CCMT về việc đẩy nhanh tiến độ triển khai xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề Mẫn Xá, xã Văn Môn, huyện Yên Phong.
Văn bản nêu rõ: Để xử lý tình trạng ô nhiễm, UBND tỉnh cho phép UBND huyện Yên Phong triển khai Dự án thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn tồn đọng tại làng nghề Mẫn Xá; Dự án đầu tư xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề Mẫn Xá với diện tích 3,8ha; Đầu tư xây dựng CCN làng nghề Mẫn Xá để di chuyển các cơ sở trong làng nghề ra CCN.
Tuy nhiên, CCN làng nghề Mẫn Xá chưa được đầu tư các công trình bảo vệ môi trường nhưng đã có một số cơ sở đi vào hoạt động sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Do vậy, yêu cầu chủ đầu tư CCN làng nghề Mẫn Xá đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung và Khu tập kết chất thải của CCN; các cơ sở sản xuất đầu tư trong CCN làng nghề phải đầu tư công trình xử lý khí thải trước khi đi vào hoạt động.
Để làm rõ vấn đề, phóng viên đã đặt lịch làm việc và liên hệ nhiều lần với chủ đầu tư nhưng chưa nhận được thông tin chính thức.
Cẩn trọng khi giao dịch
Tìm hiểu được biết, vi phạm của Tập đoàn Hanaka trước đó đã được UBND xã Văn Môn báo cáo đến UBND huyện Yên Phong, Phòng Kinh tế - Hạ tầng nhằm đảm bảo công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng, quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn xã theo đúng quy định. Nội dung nêu rõ, hiện nay xuất hiện một số hộ dân xây dựng nhà xưởng thuộc dự án CCN làng nghề Mẫn Xá mà việc xây dựng hạ tầng - kỹ thuật của dự án chưa xong.
Tuy nhiên, ngày 17/3/2021, Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Yên Phong mới tiến hành lập biên bản vi phạm với chủ đầu tư của dự án.
Theo đó, nội dung lập biên bản vi phạm hành chính về lĩnh vực trật tự xây dựng đối với Hanaka gồm 3 hành vi: Kinh doanh bất động sản mà bất động sản đó không đảm bảo đầy đủ các điều kiện theo quy định hoặc không được phép đưa vào kinh doanh theo quy định; khởi công xây dựng khi chưa đủ điều kiện theo quy định và vi phạm quy định về trật tự xây dựng.
Việc xử lý theo kiểu “bắt cóc bỏ đĩa” của chính quyền địa phương đang tạo điều kiện cho chủ đầu tư tiếp tục sai phạm. Tại buổi khảo sát ngay sau khi huyện Yên Phong lập biên bản vi phạm với chủ đầu tư, phóng viên nhận thấy hàng loạt công trình nhà xưởng lớn nhỏ vẫn được xây dựng rầm rộ trên đất CCN làng nghề Mẫn Xá trước sự “bất lực” của chính quyền địa phương.
Chia sẻ với Reatimes, Luật sự Lương Thành Đạt, Giám đốc Công ty Luật TNHH Vì Chân Lý Themis cho biết: “Trong quá trình thực hiện dự án, CCN làng nghề Mẫn Xá chưa đủ điều kiện để giao dịch nhưng chủ đầu tư đã cho thuê 50% dự án là không tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật. Về nguyên tắc, đối với các giao dịch không đảm bảo đầy đủ các điều kiện theo quy định hoặc chưa đủ điều kiện để thực hiện theo quy định thì hoàn toàn có thể bị tuyên vô hiệu. Do vậy, đối với các cá nhân, tổ chức khác đã ký hợp đồng thuê đất, huy động vốn với chủ đầu tư thì cần phải cân nhắc, xem xét để tránh bị thiệt hại sau này”.
Luật sư Lương Thành Đạt cũng lưu ý: “Nhằm hạn chế rủi ro đáng tiếc cho cá nhân, tổ chức thuê đất thì cần phải kiểm tra hồ sơ pháp lý cơ bản về dự án này từ chủ đầu tư gồm: Giấy chứng nhận đầu tư dự án này của chủ đầu tư; Quyết định giao đất; Văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư; Thiết kế bản vẽ thi công đã được phê duyệt… Kiểm tra Quyết định phê duyệt quy hoạch bản đồ quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với dự án đó. Quyết định này sẽ cụ thể hoá nội dung quy hoạch chung và quy hoạch phân khu về sự bố trí chi tiết tất cả các công trình trên đất, hạ tầng kỹ thuật, quy hoạch chi tiết bố trí từng ranh giới lô đất”.
“Tình trạng chủ đầu tư CCN làng nghề Mẫn Xá giao dịch, cho thuê dự án trong thời gian vừa qua diễn ra một cách công khai, rộng rãi nên không thể nào chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng không hay biết. Nguyên nhân dẫn tới một loạt các sai phạm của các dự án là sự buông lỏng quản lý từ cơ quan Nhà nước, có dấu hiệu bao che, tiếp tay của các cán bộ và lãnh đạo. Chính quyền địa phương không tiến hành xử phạt vi phạm và không kiên quyết xử lý các hành vi. Cùng với đó là công tác phối hợp giữa các cơ quan quản lý chưa chặt chẽ và thường xuyên trong việc theo dõi, xử lý theo quy định của pháp luật…”, Luật sư Lương Thành Đạt phân tích./.