Câu chuyện ở Long An đã xảy ra từ hơn 3 năm trước, do nhiều cá nhân lợi dụng quy định tách thửa của địa phương thiếu chặt chẽ, để phân lô tách thửa với quy mô lớn. Trong đó, có nhiều trường hợp phân lô tách thửa cá nhân vi phạm Luật Kinh doanh bất động sản.
Cụ thể tại Điều 5, Nghị định 76/2015 NĐ-CP, hướng dẫn Luật Kinh doanh bất động sản quy định: “Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua bất động sản quy định tại Khoản 2 Điều 10 Luật Kinh doanh bất động sản không phải thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản bao gồm: Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua bất động sản mà không phải do đầu tư dự án bất động sản để kinh doanh và trường hợp hộ gia đình, cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua bất động sản do đầu tư dự án bất động sản để kinh doanh nhưng dự án có tổng mức đầu tư dưới 20 tỷ đồng (không tính tiền sử dụng đất)…”.
Mặc dù vậy, nhiều cá nhân đầu tư kinh doanh bất động sản với tổng mức đầu tư trên 20 tỷ đồng vẫn không lập doanh nghiệp. Điều này gây thất thoát thuế VAT, thuế TNDN và ảnh hưởng không nhỏ đến quy hoạch của địa phương.
Để khắc phục những trường hợp sai phạm, địa phương đã yêu cầu các cá nhân phải thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, xin chủ trương lập dự án. Thậm chí có trường hợp đã ra sổ đỏ đứng tên cá nhân nhưng vẫn phải thu hồi lại.
Điển hình của việc buộc cá nhân lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản là là dự án Khu dân cư nông thôn tập trung tại Ấp Nhà Dài, xã Tân Lân, huyện Cần Đước, quy mô gần 2,5ha, được Chủ tịch huyện Cần Đước Huỳnh Văn Quang Hùng, ký văn bản số 1152/UBND-KT, ngày 27/6/2018, cho bà Nguyễn Thị Diệu Hiền làm chủ đầu tư. Dự án này được chào bán với tên thương mại là Tân Lân Riverside.
Sau khi có nhiều thông tin lùm xùm liên quan đến pháp lý dự án Tân Lân Riverside, ngày 16/11/2018, UBND huyện Cần Đước đã ra văn bản, do Phó chủ tịch Phan Văn Tưởng ký, cho biết: “Văn bản số 1152/UBND-KT, ngày 27/6/2018 có sai sót theo Luật Kinh doanh Bất động sản”.
Ngoài ra, văn bản này cũng cho biết: “UBND huyện đã hướng dẫn chủ đầu tư là bà Nguyễn Thị Diệu Hiền lập thủ tục xin chủ trương đầu tư tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Long An. Khi có chủ trương đầu tư của UBND tỉnh Long An thì thực hiện hoàn chỉnh thủ tục, để đủ điều kiện thực hiện chuyển nhượng lô đất tách sổ riêng”.
Thời điểm đó, báo chí cũng dẫn lời ông Nguyễn Văn Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Long An, căn cứ Luật Kinh doanh Bất động sản, nếu dự án trên 20 tỷ đồng (ở Cần Đước khoảng 2ha trở lên) thì phải thành lập doanh nghiệp hoặc hợp tác xã.
Ông Hùng cũng cho rằng, việc huyện Cần Đước cho các cá nhân hợp thửa, tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất như đề cập là huyện áp dụng chưa đúng theo Quyết định 65 của UBND tỉnh. Quyết định 65 do Sở Tài nguyên & Môi trường tham mưu, các trường hợp như trên huyện Cần Đước không lấy ý kiến của Sở Xây dựng.
“Để bảo vệ các khách hàng mua đất ở các dự án trên, trong năm 2018, Sở Xây dựng đã phối hợp các sở ngành liên quan kiểm tra các dự án bất động sản trên địa bàn tỉnh, để kịp thời phát hiện những sai sót, kiểm tra, xử lý việc đăng tải thông tin liên quan đến hoạt động giao dịch, kinh doanh bất động sản của các dự án trên địa bàn tỉnh, khi chưa đảm bảo các điều kiện kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật.
Đến thời điểm hiện nay Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên & Môi trường, các ngành liên quan và các huyện cũng xử phạt và tham mưu UBND tỉnh xử phạt theo thẩm quyền nhiều trường hợp vi phạm, đồng thời hướng dẫn các chủ đầu tư thực hiện đầy đủ các quy định hiện hành trong quá trình thực hiện dự án. Trong thời gian tới Sở Xây dựng sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý nhằm chấn chỉnh hoạt động kinh doanh bất động sản theo chỉ đạo của UBND tỉnh”, ông Hùng cho biết.
Quay lại câu chuyện đã xảy ra ở Lâm Đồng, địa phương này đã thừa nhận hiến đất làm đường trái Luật Đất đai. Tuy nhiên, việc phân lô có trái Luật Kinh doanh bất động sản hay không thì vẫn phải chờ kết luật của Thanh tra Bộ Xây dựng. Khi đó, việc có thu hồi sổ đỏ đã cấp hay không vẫn là câu chuyện khó đoán định.
Trước đó, như Reatimes đã thông tin trong bài Lâm Đồng: Lợi ích nhóm lên ngôi, năng lực quản lý xuống dốc?, văn bản hoả tốc số 8910 /UBND-ĐC của tỉnh yêu cầu báo cáo khá nhiều nội dung, nhưng chưa làm rõ, các con đường hình thành do hiến đất làm đường có đúng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất của địa phương hay không? Từ thời điểm năm 2018 đến nay các địa phương có bao nhiêu lần điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất? Việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất tại các khu đất tách thửa có đúng quy trình không? Vốn đầu tư của chủ sử dụng đất tại các khu đất đã hiến đường và tách thửa là bao nhiêu? Việc chủ sử dụng đất chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong trường hợp này có đáp ứng điều kiện không phải thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản theo Nghị định 76/2015/NĐ-CP hay không?
Không những “bỏ sót” những vấn đề quan trọng trên, địa phương này đang có dấu hiệu bao che sai phạm, lợi ích nhóm, thông qua việc bưng bít, không cung cấp thông tin cho báo chí.
Cụ thể, ngày 1/11/2021, Reatimes đã gửi công văn (lần 2) đến UBND thành phố Bảo Lộc, UBND huyện Bảo Lâm và UBND huyện Lâm Hà để tìm hiểu về một số khu đất được gắn mác dự án như: The Tropicana Garden, La Melodie, Farm Hill... nhưng đến nay các cơ quan này vẫn chưa có phản hồi. Nếu tính thời gian Reatimes gửi công văn lần 1 đến UBND thành phố Bảo Lộc, UBND huyện Bảo Lâm và UBND huyện Lâm Hà, ngày 12/5/2020, thì đến nay đã gần 2 năm trôi qua nhưng thông tin vẫn bị bưng bít.
