Ngày 17/3/2022, Tổ kiểm tra, rà soát UBND tỉnh Lâm Đồng đã có kết quả rà soát theo quyết định số 80/QĐ-UBND, kiểm tra toàn bộ các khu vực hiến đất hình thành đường giao thông để tách thửa trên địa bàn TP Bảo Lộc và huyện Bảo Lâm.
Trong những nội dung sai phạm được đề cập, đáng chú ý là thông tin về việc đoàn kiểm tra đã phát hiện nhiều dấu hiệu trốn thuế, lách thuế trong các hoạt động mua bán đất nền, xảy ra tại nhiều điểm nóng phân lô tách thửa trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.
Theo Tổ kiểm tra, qua rà soát và kết quả làm việc với Chi cục thuế khu vực Bảo Lộc - Bảo Lâm và các địa phương cho thấy, các hộ gia đình, cá nhân tự hiến đất hoạch trả lại đất để làm đường giao thông trên địa bàn cũng là các hộ gia đình, cá nhân đầu tư để làm đường giao thông, hạ tầng… Các hộ dân này đã thực hiện các nghĩa vụ tài chính về chuyển mục đích sử dụng (đất nông nghiệp sang đất ở), phí, lệ phí thực hiện hồ sơ thủ tục, thuế chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Tuy nhiên, hầu hết chưa thực hiện việc kê khai, nộp các khoản thuế từ việc xây dựng đường giao thông, hạ tầng tại các khu vực này. Ngoài ra, một số trường hợp là hộ gia đình, cá nhân được giải quyết tách thửa đang xây dựng công trình dạng nhà ở nhưng chưa kê khai nộp các khoản thuế liên quan dến hoạt động xây dựng, một số trường hợp san gạt mặt bằng chưa thực hiện kê khai nộp các khoản thuế, phí về tài nguyên, bảo vệ môi trường theo quy định.
Ngoài ra, một số trường hợp hoặc khu vực thực hiện việc hiến đất (hoặc trả lại đất) hình thành đường giao thông, tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất đến trên 2 địa bàn có quy mô lớn nhưng không thực hiện việc đăng ký thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, lập dự án, lập quy hoạch chi tiết để thực hiện.
Việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa các bên có dấu hiệu ghi giá trị chuyển nhượng quyền sử dụng đất không đúng giá trị thực tế giá trị chuyển nhượng, nhất là tại các khu vực có hoạt động mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất sôi động (như thành phố Bảo Lộc, huyện Bảo Lâm), trong khi việc phối hợp giữa cơ quan thuế và các cơ quan chứng năng để xác định đúng giá trị chuyển nhượng thực tế hoặc giá thị trường gặp nhiều khó khăn, dẫn đến ảnh hưởng việc thực hiện nghĩa vị tài chính với ngân sách nhà nước.
Từ những dấu hiệu nêu trên, Tổ kiểm tra đã đề nghị Cục thuế tỉnh chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh, Sở Tư pháp và các sở, ban ngành có liên quan thực hiện tốt đề án chống thất thu thuế trên địa bàn, nhất là lĩnh vực đất đai. Yêu cầu Cục thuế chỉ đạo các phòng ban chuyên môn, các Chi cục thuế khu vực phối hợp với UBND các địa phương, các cơ quan, đơn vị có liên quan nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý thu các loại thuế, phí trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, chuyển nhượng bất động sản là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, đầu tư xây dựng dàng nhà ở, công trình đường giao thông và các công trình hạng mục công trình khác thuộc các khu vực hiến đất làm đường, tách thửa trên địa bàn tỉnh theo đúng quy định của pháp luật.
Cục thuế tỉnh được yêu cầu phải kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm nhằm đảm bảo công bằng trong việc quản lý thu các khoản thuế, phí, tiền sử dụng đất… theo quy định của pháp luật. Trong đó, cần chú ý về việc xác định tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, giá trị chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất theo đúng quy định và sát thị trường.
Các hành vi lách thuế, kê khai giá trị nhà đất thấp hơn giá trị giao dịch xảy ra khá phổ biến ở nhiều địa phương. Để ngăn chặn tình trạng này, tháng 01/2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã có công văn đề nghị điều tra, xử lý nghiêm các hành vi trốn thuế trong chuyển nhượng bất động sản để răn đe, ngăn chặn thất thu thuế.
Cụ thể, trong công văn số 438 gửi tới Bộ Công an, Bộ Tư pháp, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản (ký ngày 12/1), Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công an chỉ đạo công an các địa phương phối hợp với cục thuế điều tra xử lý nghiêm hành vi kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản có dấu hiệu trốn thuế, qua đó truy thu thuế cho ngân sách nhà nước.
Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Tư pháp, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo các sở tư pháp phối hợp với cục thuế địa phương yêu cầu các tổ chức hành nghề công chứng hướng dẫn người dân, chủ đầu tư dự án bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản kê khai trên hợp đồng công chứng theo giá thực tế mua bán, làm căn cứ tính thuế theo quy định pháp luật, tránh thất thu ngân sách.
